Một bạn đọc

Ðáp: 

Bạn thân mến! Giao dịch giữa bạn và người bạn thân là hợp đồng vay tài sản - là sự thoả thuận giữa các bên. Theo đó, bên cho vay giao tài sản cho bên vay, khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Pháp luật không quy định hợp đồng vay tài sản phải có giấy tờ vay, nên giao dịch giữa bạn và người bạn thân, dù không có giấy vay nợ nhưng vẫn được pháp luật công nhận. 

Tại Ðiều 466 Bộ luật Dân sự quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay như sau:

1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Ðịa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ, thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Ðiều 468 của bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thoả thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Ðiều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác”.

Dựa vào quy định trên, bên vay có nghĩa vụ trả đủ tiền cho bạn cả gốc và lãi (nếu có) khi đến hạn trả nợ mà hai bên đã thoả thuận. Toà án có thẩm quyền giải quyết đơn khởi kiện của bạn là TAND cấp huyện nơi bên vay cư trú (theo quy định tại  điểm a khoản 1 Ðiều 35 và điểm a khoản 1 Ðiều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự).

Như vậy, trong trường hợp này, bạn không lập hợp đồng cho vay, cũng không có giấy biên nhận hay giấy ghi nợ thì bạn vẫn có quyền khởi kiện ra Toà án. Bạn có thể xuất trình cho Toà án các chứng cứ như nội dung tin nhắn vay tiền qua điện thoại, người làm chứng (nếu có) xác nhận việc bạn có cho người bạn vay tiền.

Luật sư Nguyễn Văn Chất