Bài cuối: Xây lại nền móng lòng tin

Sau những “vết sẹo” bởi sự tha hóa của quyền lực, việc xây dựng lại niềm tin không đơn thuần là đề xuất những giải pháp tình thế mà còn là hoàn thiện các chủ trương, đường lối đang được lấy ý kiến rộng rãi để trình Đại hội XIV của Đảng. Đó còn là một cuộc kiến tạo lại hệ giá trị để cái tốt, cái đúng trở thành lẽ sống và những tiêu cực không còn đất sống.

Bốn rào cản thép để không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng

Ngăn chặn sự tha hóa từ trong trứng nước không có cách nào hiệu quả hơn là xây dựng một cơ chế toàn diện, vừa răn đe, vừa phòng ngừa, vừa nuôi dưỡng lòng tự trọng. Đó chính là những rào cản thép, một chiếc lồng quyền lực vững chắc để tiêu cực khó có thể xảy ra.

Để “không thể tham nhũng” đòi hỏi phải tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, một định hướng hoàn toàn phù hợp với chủ trương “Hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực” mà dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã đề ra. Mọi quyền lực đều phải được kiểm soát bằng cơ chế, quyền hạn phải đi đôi với trách nhiệm và được ràng buộc bằng các quy trình minh bạch, công khai.

Để “không dám tham nhũng” cần có kỷ luật thép đủ sức răn đe. Cuộc chiến “đốt lò” phải tiếp tục được duy trì với tinh thần không khoan nhượng. Việc xử lý nghiêm minh những cán bộ sai phạm, bất kể họ là ai, chính là lời cảnh tỉnh đanh thép. Khi cái giá phải trả cho sự tha hóa là quá đắt, không chỉ mất chức, mất quyền, vướng vào vòng lao lý, mà còn là mất hết danh dự của bản thân và gia đình thì lòng tham vô đáy sẽ được chặn lại, những bàn tay có ý định nhúng chàm buộc phải rụt về.

“Không muốn tham nhũng” phải được xây dựng bằng việc giáo dục, bồi dưỡng, làm cho những bài học từ vô vàn tấm gương hy sinh, phụng sự trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc thấm sâu vào nhận thức của mỗi cán bộ. Phải xây dựng một nền văn hóa liêm chính, nơi sự trong sạch được xem là niềm kiêu hãnh, là di sản quý giá nhất của một đời người. Khi đó, tham nhũng sẽ trở thành một hành vi đáng bị khinh bỉ, một sự tự hạ thấp nhân phẩm.

Để “không cần tham nhũng” phải hoàn thiện chế độ, chính sách đãi ngộ hợp lý và xây dựng một môi trường làm việc công bằng, nơi cán bộ được đánh giá bằng năng lực và sự cống hiến. Điều này cũng góp phần thực hiện định hướng của Đảng về việc “thu hút, tuyển dụng, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài”, đồng thời “Ban hành cơ chế, pháp luật cụ thể, minh bạch để bảo vệ, khuyến khích cán bộ dám đổi mới, dám nghĩ, dám làm” mà không phải bận lòng hay bị cám dỗ bởi những lợi ích vật chất bất chính.

Để nhân dân thực thi quyền lực tối cao

Một chân lý không bao giờ thay đổi là mọi quyền lực đều thuộc về Nhân dân. Nhưng quyền lực ấy giống như một dòng chảy, nếu không được khơi thông và có những kênh dẫn hiệu quả sẽ không thể phát huy hết sức mạnh tiềm tàng. Vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm là phải kiến tạo những cơ chế hữu hiệu để dòng chảy quyền lực của Nhân dân được thực thi một cách mạnh mẽ và trực tiếp nhất, đúng như tinh thần xây dựng “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân”.

Phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” phải được hiện thực hóa bằng những cơ chế cụ thể. Cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội. Phải có những quy định rõ ràng để bảo vệ người dân, bảo vệ các nhà báo chân chính và đặc biệt là bảo vệ chính những người cán bộ trung thực, dám đứng lên đấu tranh, phanh phui tiêu cực ngay trong nội bộ. Các hoạt động của chính quyền phải được công khai, minh bạch tối đa. Hơn thế nữa, cần tạo ra các kênh đối thoại trực tiếp và thực chất giữa lãnh đạo và người dân. Khi người cán bộ biết rằng uy tín và vị trí của mình phụ thuộc vào sự hài lòng của Nhân dân, họ sẽ phải nỗ lực để “nâng cao chất lượng phục vụ người dân” một cách thực chất.

Sau tất cả, mọi cơ chế, mọi sự giám sát cũng chỉ là những yếu tố bên ngoài. Bức tường thành vững chắc nhất để chống lại sự cám dỗ của quyền lực phải được xây nên từ bên trong mỗi con người, từ chính lòng tự trọng và danh dự của người cán bộ. Đó là “tòa án lương tâm”, nơi không một ai có thể bào chữa hay chạy tội được.

Để xứng đáng với hai chữ “công bộc”, người cán bộ phải luôn biết “tự soi, tự sửa”, có lòng tự trọng và giữ gìn danh dự của chính mình. Cán bộ phải luôn nhớ về sự hy sinh của bao thế hệ cha anh để bảo vệ non sông, nhớ về những tấm gương tận tụy, liêm chính trong suốt chiều dài lịch sử để thấy rằng chức vụ không phải là để “vinh thân phì gia” mà là một trách nhiệm, một sự ủy thác thiêng liêng.

Vinh quang lớn nhất của một “người đầy tớ” không nằm ở quyền lực hay tiền bạc mà ở sự tự tôn, trong sạch và sự tin yêu, kính trọng của Nhân dân. Đó mới là tài sản vô giá, tấm huân chương cao quý nhất. Quyền lực rồi sẽ qua đi, vật chất rồi sẽ tan biến, chỉ có danh dự và niềm tin của Nhân dân là còn mãi. Giữ được lòng tin ấy là giữ được tất cả; đánh mất lòng tin, chà đạp lên danh dự là đánh mất chính mình./.

Trần Quốc Việt