Hiện nay, tình hình khai thác cát vật liệu xây dựng trong lòng hồ thuỷ lợi Dầu Tiếng đang diễn biến hết sức phức tạp. Hầu hết các điểm khai thác thuộc lòng sông Sài Gòn, sông Tha La chìm trong lòng hồ, nơi nào thuận tiện giao thông, dễ vận chuyển đều có máy móc ngày đêm hút nước, lọc lấy cát. Tại khu vực thuộc hồ Tha La (huyện Tân Châu) cả phía trên và phía dưới bờ đập đều có cơ sở khai thác cát, máy móc đưa “vòi rồng” xuống sâu dưới đáy hồ hút cát và nước đưa lên giàn lọc, khiến cho nước ở hồ Tha La và các khu vực lân cận đục ngầu.

Một bãi cát được khai thác đưa vào sát bờ đập chính

Tại khu vực bến đò ngang Hai Thỏ, vài năm trước hình thành một bến bãi khai thác cát với quy mô lớn, nay bến bị “đóng cửa” nhưng vẫn thường xuyên có máy khai thác cát hoạt động. Đáng chú ý là ngay tại khu vực gần đập chính thuộc địa bàn xã Phước Minh, huyện DMC có hai cơ sở khai thác cát hoạt động khá tấp nập; lượng cát được các loại xe ô tô vận chuyển đi nơi khác khá lớn. Ông NVT, một ngư dân hành nghề đánh bắt thuỷ sản ở đây đã lâu năm cho biết: “Hai mỏ cát này được khai thác trong nhiều năm qua, hằng ngày có cả trăm xe ô tô đến lấy cát đưa đi tiêu thụ”.

Điều đáng ngạc nhiên là khi nước hồ lên tới bờ đập đá mà một lượng cát rất lớn vẫn được khai thác đưa lên bờ vận chuyển đi nơi khác. Có lẽ việc làm này không tránh khỏi ảnh hưởng đến hành lang bảo vệ an toàn cho hồ nước? Nếu cứ để tiếp diễn tình trạng khai thác cát như hiện nay thì một lượng cát khổng lồ từ đáy hồ sẽ lần lượt được hút lên đem đi nơi khác, tạo nên một lỗ hổng không nhỏ dưới đáy hồ và việc gì sẽ xảy ra (?!). Điều này chắc chỉ có cơ quan chức năng quản lý công trình thuỷ lợi này mới biết (?!).

Khai thác tận dụng khác với khai thác tận thu, hồ Dầu Tiếng là công trình thuỷ lợi lớn nhất nước, mục đích của hồ là chứa nước và cung ứng, điều tiết nước sinh hoạt cho hàng triệu người, nước tưới cho hàng trăm ngàn ha cây trồng đồng thời còn đẩy mặn cho hạ lưu sông Sài Gòn chứ hồ không phải là mỏ cát vật liệu xây dựng. Nếu cứ tiếp tục “Nạo vét lòng hồ, tận dụng cát xây dựng” để khai thác khoáng sản theo kiểu tận thu vô tội vạ như thế sẽ gây hậu quả khó lường.

N.C.D