Bệnh viêm da nổi cục là bệnh truyền nhiễm do virus thuộc họ Poxviridae gây ra trên trâu, bò. Virus này không gây bệnh trên người. Bệnh lây truyền chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve; tiếp xúc giữa gia súc bệnh và gia súc khoẻ mạnh. Bệnh cũng có thể lây truyền do vận chuyển trâu, bò mang mầm bệnh, sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn, sữa, tinh dịch.

Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 4-14 ngày. Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10% - 20%; tỷ lệ chết khoảng 1% - 5%. Triệu chứng chính của bệnh bao gồm: sốt cao (có thể trên 41⁰C), bỏ ăn, giảm tiết sữa, da và niêm mạc nổi những nốt sần có đường kính khoảng 2-5cm, đặc biệt là ở vùng da cổ, đầu, bầu vú, cơ quan sinh dục và vùng đáy chậu.

Các biện pháp phòng, chống bệnh chính bao gồm chủ động theo dõi, giám sát để phát hiện sớm các trường hợp trâu, bò mắc bệnh, tiêu huỷ trâu, bò mắc bệnh và tiêm phòng cho trâu, bò.

Hiện nay, trên thế giới đã có vắc-xin phòng bệnh viêm da nổi cục. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao Cục Thú y chỉ đạo các phòng chức năng, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương I và các cơ quan liên quan khẩn trương tổ chức, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp nhập khẩu khẩn cấp vắc-xin phòng bệnh này; tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng và hướng dẫn sử dụng vắc-xin.

Trên cơ sở kết quả điều tra dịch bệnh, lấy mẫu xét nghiệm gia súc của nhiều hộ chăn nuôi của tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng cho thấy, khả năng dịch bệnh viêm da nổi cục đã xuất hiện và lây lan ở nhiều địa phương thuộc địa bàn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn và huyện Hạ Lang, tỉnh Cao Bằng; không loại trừ khả năng dịch bệnh có thể đã xuất hiện ở các địa phương khác nhưng chưa được phát hiện (có tình trạng người dân bán chạy bò nghi bị bệnh này). Vì vậy, nguy cơ dịch bệnh lây lan trên diện rộng trong thời gian tới là rất cao.

Trước tình hình trên, nhằm chủ động, tích cực ngăn ngừa dịch bệnh xâm nhập, phát sinh, bảo đảm an toàn dịch bệnh cho đàn trâu, bò trong tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị thủ trưởng các sở, ban, ngành liên quan và chủ tịch UBND các huyện, thị xã - thành phố khẩn trương triển khai thực hiện các biện pháp như: xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, có các giải pháp cụ thể về phòng, chống bệnh viêm da nổi cục; chỉ nhập, tiếp nhận gia súc rõ nguồn gốc, đã qua kiểm dịch theo quy định; thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động buôn bán, vận chuyển, giết mổ, kinh doanh gia súc, sản phẩm gia súc nhằm bảo đảm an toàn dịch bệnh...

Trong trường hợp phát hiện gia súc có biểu hiện của bệnh, có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh viêm da nổi cục, cơ quan chức năng tổ chức cách ly toàn bộ gia súc chưa có biểu hiện bệnh; nuôi nhốt trâu, bò, dê, cừu tại các khu vực có gia súc mắc bệnh, nghi mắc bệnh; tổ chức tiêu huỷ toàn bộ gia súc có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh, hoặc gia súc trong cùng địa bàn cấp xã (đã có kết quả xét nghiệm dương tính) có biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm da nổi cục.

Cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt tại các cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia súc, sản phẩm gia súc không bảo đảm an toàn làm lây lan dịch bệnh; ngăn chặn tình trạng nhập lậu, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật, sản phẩm động vật ra, vào tỉnh tại các đường mòn, lối mở.

Hoàng Thi