Phần đất đang tranh chấp giữa ông Lê Văn Sua và bà Trịnh Tố Như.

AI LÀ CHỦ CỦA PHẦN ĐẤT ?

Bà Trịnh Tố Như trình bày, vào năm 1976, bà có mua một miếng đất (khi đó còn rừng cây) của bà Lê Thị Lanh với diện tích hơn 1,4 ha, toạ lạc tại ấp Phước Tân, xã Phan, huyện Dương Minh Châu (hiện thuộc địa phận xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu) bằng giấy tay. Sau đó bà Như tiếp tục mua thêm đất của ông Lê Văn Cứng (anh ruột bà Lanh) với diện tích hơn 1 ha, cũng chỉ thoả thuận bằng miệng.

Tại thời điểm đó, UBND xã Phan, huyện Dương Minh Châu có xác nhận phần đất bà Như mua của ông Cứng thuộc sở hữu hợp pháp của bà Như. Do hai phần đất liền ranh nhau, nên ngày 8.6.1976, bà Như làm tờ tự khai đăng ký đất xâm canh với diện tích hơn 2,5 ha, được UBND xã Phan xác nhận đã được cấp giấy xâm canh và cả tứ cận vào thời điểm trên.

Năm  1981 - 1984, Nhà nước phóng kênh Tây đi ngang qua phần đất của bà Như đang sử dụng. Đất của bà bị trưng dụng để làm đường, làm kênh hơn 0,9 ha và 0,44 ha đất lưu không kênh (trồng bạch đàn). Như vậy, tổng cộng đất bà Như được Nhà nước trưng dụng là hơn 1,3 ha. Phần đất còn lại hơn 1,1 ha, bà Như sử dụng ổn định từ đó đến nay và đã được UBND huyện Dương Minh Châu cấp giấy chứng nhận QSDĐ năm 1996. Còn phần đất trưng dụng làm kênh, làm đường và lưu không kênh thì Nhà nước giao cho chính quyền địa phương quản lý.

Gần đây, Nhà nước có chủ trương trả lại phần đất lưu không kênh cho dân để làm thủ tục đăng ký xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ. Trong quá trình bà Như liên hệ với UBND xã Phước Ninh để xin đăng ký QSDĐ phần đất lưu không đã được trưng dụng trước đây, thì UBND xã Phước Ninh cho biết là không còn giữ hồ sơ đất cũng như không nắm rõ tình trạng sử dụng đất này. UBND xã Phước Ninh cũng thông báo cho bà Như biết hiện nay phần đất lưu không trên đang có tranh chấp với ông Lê Văn Sua- là con cháu của ông Cứng, bà Lanh, nên chưa thể xem xét thủ tục xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho bà.

Qua tìm hiểu vụ việc, chúng tôi được biết sau khi vụ tranh chấp xảy ra, ngày 18.12.2012, UBND xã Phước Ninh đưa vụ việc ra hoà giải. Tại buổi hoà giải, ông Lê Văn Sua trình bày là phần đất này ông Cứng bán cho ông từ năm 1975, có ông Hồng, ông Châu làm chứng. Nay ông xin đăng ký số đất trên để sử dụng.

Còn ông Mã Quán Anh (con bà Trịnh Tố Như và cũng là người được bà uỷ quyền) cho rằng ông Sua trình bày không đúng. Bởi ông Anh đang canh tác trực tiếp phần đất ngay phía sau phần đất tranh chấp. Ông Anh đã làm ở đây 6 năm mà không hề biết ông Sua. Ông khẳng định là phần đất này do mẹ ông đứng tên, được Nhà nước cấp giấy chứng nhận QSDĐ vào năm 1996 và sử dụng liên tục từ đó đến nay.

Do hai bên không thống nhất được nên UBND xã Phước Ninh lập biên bản hoà giải không thành chuyển về cấp trên giải quyết. Tuy nhiên, đã 2 năm trôi qua, vụ tranh chấp trên vẫn chưa ngã ngũ, vì sau buổi hoà giải tại UBND xã Phước Ninh đến nay, gia đình bà Trịnh Tố Như không thấy cơ quan chức năng nào tiếp tục mời giải quyết.

AI LÀ NGUYÊN ĐƠN ?

Chúng tôi liên hệ với UBND xã Phước Ninh để tìm hiểu vụ tranh chấp trên. Lãnh đạo UBND xã cho biết sau khi hoà giải xong vụ việc theo thẩm quyền, xã đã giao hồ sơ và hướng dẫn ông Sua khởi kiện tại toà án hoặc gửi đơn tranh chấp đến UBND huyện Dương Minh Châu, nhưng đến nay vẫn chưa thấy kết quả.

Tháng 11.2014, hai ông Mã Quán Anh và Mã Siêu Ánh cho cày phần đất tranh chấp, nên UBND xã có mời hai ông đến làm việc và yêu cầu giữ nguyên hiện trạng, chờ kết quả giải quyết của cơ quan có thẩm quyền. Trình bày với UBND xã tại buổi làm việc trên, ông Anh và ông Ánh có ý kiến yêu cầu ông Lê Văn Sua liên hệ với cơ quan đang thụ lý hồ sơ tranh chấp để được giải quyết trong thời gian sớm nhất, vì vụ việc đã kéo dài 2 năm rồi!

Trước đó, bà Như có làm đơn khiếu nại gửi UBND huyện Dương Minh Châu. Ngày 25.6.2013, UBND huyện trả lời nội dung khiếu nại của bà không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND huyện mà thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND huyện. Chủ tịch UBND huyện đề nghị bà Như liên hệ với TAND huyện để được xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.

Tháng 7.2013, bà Như có làm đơn gửi đến TAND huyện Dương Minh Châu để “xin xác nhận là ông Sua có nộp đơn khởi kiện tại toà án hay không”. Ngày 31.7.2013, TAND huyện Dương Minh Châu xác nhận là tại thời điểm đó TAND huyện không có tiếp nhận đơn của ông Lê Văn Sua khởi kiện bà Trịnh Tố Như.

Như vậy, sau khi UBND xã Phước Ninh hoà giải không thành, giao hồ sơ hướng dẫn cho ông Lê Văn Sua tiếp tục khởi kiện tại toà án hoặc khiếu nại đến UBND huyện, nhưng đến cuối tháng 7.2013, cả UBND huyện Dương Minh Châu và TAND huyện Dương Minh Châu đều không nhận được hồ sơ khởi kiện của ông Lê Văn Sua.

Thấy quyền lợi của mình bị thiệt thòi, bà Như đã nhiều lần liên hệ với cơ quan chức năng yêu cầu nhanh chóng xử lý vụ việc nhưng không có kết quả. Bức xúc, hai người con của bà Như là Mã Quán Anh và Mã Siêu Ánh tự ý cày vỡ phần đất tranh chấp và bị UBND xã Phước Ninh lập biên bản như đã nói ở trên.

Để tìm hiểu thêm, ngày 16.12.2014, chúng tôi đến trao đổi với cán bộ tiếp dân Văn phòng UBND – HĐND huyện Dương Minh Châu. Cán bộ phụ trách công tác tiếp dân khẳng định từ thời điểm UBND xã Phước Ninh hoà giải vụ việc trên vào tháng 12.2012 cho đến nay, phòng tiếp dân chưa nhận và thụ lý vụ việc tranh chấp đất đai giữa ông Lê Văn Sua và bà Trịnh Tố Như.

Tiếp tục liên hệ với Chánh án TAND huyện Dương Minh Châu. Sau khi kiểm tra lại hồ sơ thụ lý án, Chánh án TAND huyện cho biết từ tháng 7.2013 (khi TAND huyện trả lời bà Như) cho đến nay, TAND huyện vẫn chưa nhận và thụ lý vụ khởi kiện nào của ông Lê Văn Sua khởi kiện bà Trịnh Tố Như. Ông Chánh án cho biết thêm, khi vụ việc đã được UBND xã Phước Ninh tiến hành hoà giải theo đúng thẩm quyền, nếu nguyên đơn không có bất kỳ một động thái nào như khiếu nại tiếp tục cơ quan hành chính hay khởi kiện tài toà án thì coi như đất không có tranh chấp. Còn nếu bà Trịnh Tố Như muốn khởi kiện ông Sua thì có thể liên hệ với UBND xã Phước Ninh xin phô tô biên bản hoà giải để đến toà án khởi kiện.

Nguyên nhân vụ tranh chấp đất giữa ông Lê Văn Sua và bà Trịnh Tố Như kéo dài 2 năm là do tranh chấp… nửa vời, bởi nguyên đơn sau khi hoà giải xong ở UBND xã Phước Ninh đã không khiếu nại đến cơ quan hành chính hay khởi kiện toà án! Hậu quả là bà Trịnh Tố Như phải mất công chờ đợi. Thiết nghĩ, chính quyền xã Phước Ninh nên mời ông Lê Văn Sua đến làm việc và yêu cầu ông Sua tiếp tục khởi kiện hay khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền trong thời gian cụ thể. Đừng để bà Trịnh Tố Như phải liên tục đi gõ cửa quan chức năng để yêu cầu giải quyết vụ tranh chấp, mặc dù bà không phải là nguyên đơn.

Thiên Tâm