Bài liên quan:

>> Kỳ 1: đất công bị “tư hoá” do quản lý lỏng lẻo

Kỳ 2: Gánh nặng càng lâu càng nặng thêm

Đã có chủ trương thu hồi đất, giao đất, nhưng...…

Giữa năm 2006, UBND huyện Dương Minh Châu có chủ trương giải quyết tình trạng sử dụng đất công ở khu vực 309 ha thuộc xã Phước Minh như sau: Đối với các hộ dân đang sử dụng đất mà nếu khu vực đó phù hợp với quy hoạch đất ở và đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời không có tranh chấp thì huyện sẽ cấp quyền sử dụng đất (có thu tiền sử dụng đất) theo định mức đất ở như quy định tại Quyết định số 999 ngày 26.9.2005 của UBND tỉnh Tây Ninh (với định mức 400m2 đất ở đối với khu vực nông thôn và 200m2 đối với khu vực đô thị). Đối với phần vượt quá giới hạn trên, có 2 phương án: Thứ nhất, nếu huyện cần quỹ đất để lập khu tái định cư cho những hộ dân có nhu cầu về đất ở thì huyện sẽ thu hồi nhưng có tính đến tiền hỗ trợ hoa màu, cây trái và tài sản gắn liền trên đất (trường hợp này chỉ áp dụng đối với người đã tạm sử dụng đất trước ngày 15.10.1993). Thứ hai, nếu huyện không có nhu cầu lập khu tái định cư thì sẽ ưu tiên giao phần đất còn lại cho người sử dụng đất nhưng có thu tiền sử dụng đất theo giá tại thời điểm giao đất.

Đối với các hộ sử dụng đất không nằm trong khu dân cư, mà mục đích của nó chỉ được dùng vào sản xuất nông nghiệp, thì tuỳ theo hiện trạng và nhu cầu của người sử dụng đất, huyện sẽ tiến hành thu hồi đất và chuyển sang hình thức hợp đồng cho thuê đất (có ưu tiên cho người đang tạm sử dụng đất). Trường hợp đất đang sử dụng không phù hợp với quy hoạch; đất đã được cho mượn trước ngày 15.10.1993 thì huyện sẽ thu hồi nhưng có tính đến hỗ trợ đền bù…

Khu 309 ha trồng khá nhiều tràm dù đã có thông báo không trồng cây lâu năm

Khi nghe phong thanh việc UBND huyện Dương Minh Châu sẽ “thu hồi đất có hỗ trợ tiền cây trái, giao đất có thu tiền sử dụng đất”, dư luận địa phương bàn tán xôn xao, nhiều người tỏ vẻ đồng tình, cho rằng giải quyết như thế là hợp lý và mong rằng huyện sớm triển khai thực hiện để người dân an tâm sử dụng đất… Thế nhưng, chủ trương trên không được triển khai. Hơn 1 năm sau, các phòng chức năng huyện Dương Minh Châu lại đề xuất hướng giải quyết mới đối với các cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất công khu vực 309 theo hướng có lợi cho người dân hơn chủ trương dự kiến trước đó.

Cụ thể, đối với các hộ sử dụng đất có nguồn gốc do Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Dầu Tiếng và UBND xã Phước Minh cấp, cho mượn, sau đó, các hộ dân tự sang nhượng, cho từ trước năm 1988 (thời điểm chưa có Luật Đất đai) thì có các hướng giải quyết: Thứ nhất, nếu đất sử dụng phù hợp với quy hoạch thì giao cho các hộ đang sử dụng mỗi hộ 400m2 đất thổ cư, không thu tiền sử dụng đất. Số diện tích đất còn lại (nếu có) thì giao cho các hộ dân sử dụng theo loại đất nông nghiệp. Nếu Nhà nước không giao cho các hộ dân diện tích đất ngoài 400m2 đất thổ cư mà thu hồi thì phải đền bù đất và tài sản, hoa màu trên đất. Thứ hai, nếu đất mà các hộ dân đang sử dụng không phù hợp quy hoạch thì Nhà nước thu hồi đất có đền bù đất và tài sản, hoa màu. Đồng thời, các hộ này sẽ được giao 400m2 đất thổ cư được quy hoạch ở khu tái định cư, có thu tiền sử dụng đất.

Đối với các hộ dân sử dụng đất công có nguồn gốc do Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Dầu Tiếng và UBND xã Phước Minh cấp, cho mượn, sau đó các hộ dân tự sang nhượng… trong thời điểm đã có Luật Đất đai (sau ngày 1.7.1988) thì giải quyết như sau: Nếu đất được sử dụng phù hợp với quy hoạch chung thì Nhà nước giao cho mỗi hộ dân 400m2 đất thổ cư có thu tiền sử dụng đất. Nhà nước tiến hành thu hồi số diện tích còn lại (nếu có), người dân được đền bù công khai phá và hoa màu, tài sản trên đất nhưng không được đền bù giá trị đất bị thu hồi; Nếu đất được sử dụng không phù hợp quy hoạch chung, Nhà nước sẽ thu hồi đất và đền bù công khai phá cùng tài sản, hoa màu nhưng không bồi thường đất. Các hộ có đất bị thu hồi được Nhà nước giao 400m2 đất thổ cư nơi quy hoạch khu tái định cư, có thu tiền sử dụng đất.

Đối với đất do các hộ dân tự ý bao chiếm, sang nhượng, cho… trái phép: Nếu đất được sử dụng phù hợp với quy hoạch thì người dân được Nhà nước giao cho mỗi hộ dân 400m2 đất thổ cư có thu tiền sử dụng đất. Nhà nước tiến hành thu hồi số diện tích còn lại (nếu có), người dân được đền bù công khai phá và hoa màu trên đất nhưng không được đền bù giá trị đất bị thu hồi; Nếu đất được sử dụng không phù hợp quy hoạch chung, Nhà nước sẽ thu hồi đất, có đền bù công khai phá, hoa màu và hỗ trợ tiền di dời, không bồi thường đất. Các hộ dân bị thu hồi đất được Nhà nước giao 400m2 đất thổ cư nơi quy hoạch khu tái định cư, có thu tiền sử dụng đất.

“Treo lơ lửng” chỉ thêm khó về sau

Theo chúng tôi được biết, chủ trương trên nhận được sự đồng thuận cao của các cơ quan chức năng huyện Dương Minh Châu. So với chủ trương đề ra trước đó, ý kiến đề xuất giải quyết tình trạng bao chiếm đất công ở khu 309 ha xã Phước Minh sau này đã tách bạch ra được các dạng sử dụng đất khác nhau và có cách giải quyết phù hợp với từng trường hợp sử dụng đất. Do đó, nếu áp dụng theo phương án này sẽ nhận được sự đồng tình cao hơn của người dân.

Thế nhưng, đã hơn hai năm trôi qua, phương án giải quyết trên vẫn chưa được triển khai thực hiện. Trong khi đó, theo tìm hiểu của chúng tôi, để hoàn tất việc giải quyết tình trạng bao chiếm đất công ở xã Phước Minh phải mất một thời gian dài, tối thiểu cũng một năm nếu chính quyền địa phương triển khai quyết liệt, dứt khoát, nhất là trong việc cưỡng chế di dời nhà cửa… Đồng thời, để việc giải quyết được nhanh chóng, đảm bảo ổn định đời sống của người dân đang sử dụng đất công, chính quyền địa phương cần chủ động trong việc tái định cư cho những hộ bị thu hồi đất, phải di dời nhà cửa. Tuy nhiên, trong các phương án giải quyết mà huyện đã dự tính trước đây, chúng tôi chưa thấy phương án tái định cư cụ thể cho các hộ phải di dời và hiện tại cũng chưa có. Theo một cán bộ xã Phước Minh, càng để “lơ lửng” tình trạng sử dụng đất công một cách “bất hợp pháp nhưng hợp pháp” như hiện tại thì “gánh nặng càng lâu càng nặng thêm”.

BẢO TÂM