Người Hy Lạp cổ tin rằng cây ô liu là một món quà đến từ nữ thần Athena uyên bác, dũng cảm. Những cây ô liu được coi là rất thiêng liêng đến mức khi nhà thông thái Solon (thế kỷ thứ 6 -7 TCN) ban hành các luật cũng không cho phép chặt.

Trong khi đó, hầu hết các chuyên gia dinh dưỡng phương Tây nào cũng đưa dầu ô liu vào bảng thượng hạng. Với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, họ ví dầu ô liu như một loại vàng lỏng. Thực ra tên gọi vàng lỏng này xuất phát từ nhà thơ người Hy Lạp nổi tiếng Homer, sau đó nó đã trở thành phổ biến. Và nếu theo câu ngạn ngữ “Bạn là những gì bạn ăn vào”, thì việc sử dụng dầu ô liu - vàng lỏng - cung cấp nhiều dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe vốn hay được ví von quý như vàng.

Italy là quốc gia có ngành sản xuất dầu ô liu khá nổi tiếng, trị giá khoảng 3 tỷ EUR trong nền kinh tế. Chủng loại ô liu ở Italy cũng khá đa dạng với khoảng 500 giống ô liu khác nhau. Đây được coi là kho báu đa dạng sinh học lớn nhất trong ngành sản xuất dầu ô liu của thế giới. Tuy nhiên, những đợt sương giá bất thường, tình trạng hạn hán trong mùa hè và mưa nhiều vào mùa thu đã ảnh hưởng nặng nề đến vụ thu hoạch dầu ô liu hồi năm ngoái ở Italy. Người dân Italy đang lo sốt vó khi đối mặt với khả năng phải nhập khẩu một số lượng lớn dầu ô liu do tình trạng biến đổi khí hậu, bệnh dịch và côn trùng đã khiến sản lượng dầu ô liu trong nước giảm ở mức kỷ lục 57%.

Tình hình nghiêm trọng đến mức nhiều khả năng đến tháng tư tới, nước này sẽ không còn đủ dầu ô liu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Khi đó, Italy có lẽ buộc phải nhập khẩu dầu ô liu từ Tây Ban Nha, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Tunisia.

Hiệp hội Nông dân Italy (Coldiretti) ước tính, thời tiết bất thường đã khiến ngành sản xuất dầu ô liu của nước này bị thiệt hại khoảng 1 tỷ EUR trong năm 2018. Tình trạng sản lượng bị sụt giảm 57% là sự kiện tồi tệ nhất trong vòng 25 năm qua và hiện đang tác động tiêu cực đến hàng chục ngàn cơ sở kinh doanh, chủ yếu là ở khu vực miền Nam.

Chủ tịch Hiệp hội Coldiretti, ông Ettore Prandini, cho rằng chính phủ cần thiết lập các quỹ khẩn cấp nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng dầu ô liu. Các quỹ này sẽ được dùng để hỗ trợ trồng mới cây ô liu.

Các nhà nghiên cứu nhận định nguyên nhân khiến sản lượng ô liu ở Italy bị sụt giảm không những là do thời tiết mà còn do sự phá hoại của một loài ruồi vốn rất thích đẻ trứng trên cây ô liu. Ngoài ra, tình trạng dịch bệnh do vi khuẩn xylella gây ra cũng đã bùng phát ở vùng Puglia thuộc khu vực miền Nam, khiến hàng trăm ngàn cây ô liu bị chết. Các nỗ lực ngăn chặn loại dịch bệnh xylella hiện vẫn chưa thành công và loại vi khuẩn này đang lây lan sang cả khu vực miền Bắc.

Hiệp hội Coldiretti nhận định ngành sản xuất dầu ô liu của Italy đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chưa từng có. Cuộc khủng hoảng này đã khiến hàng chục ngàn lao động bị mất việc làm gây ra những hiệu ứng xã hội tiêu cực về lâu về dài.

Nguồn SGGPO