Mới đây, TAND huyện Hoà Thành mở phiên xét xử vụ trộm 5 két sắt đối với các bị cáo Trần Võ Anh Phi, Trần Quốc Thái và Võ Thị Nga về tội “trộm tài sản”, được quy định tại Điều 138 Bộ luật Hình sự năm 1999.

Thường những phiên toà cuối năm, giáp Tết, có phần vắng vẻ người dự khán, bởi ai cũng tất bật với bao công việc còn lại trong năm phải giải quyết cho xong để chuẩn bị đón xuân về, phần vì phiên toà này xét xử bình thường như… bao nhiêu phiên khác, ít ai biết đến, nên không mấy người đi xem. Tuy nhiên, theo suy nghĩ chủ quan của người viết bài tường thuật phiên toà, nếu như vụ án này được ngành pháp luật đưa ra xét xử lưu động chắc chắn sẽ thu hút rất đông người đến dự. Bởi lẽ, đây không chỉ là vụ trộm bình thường mà là vụ trộm đến những 5 chiếc két sắt trong thời gian rất ngắn trên địa bàn 4 huyện, thị. Những vụ trộm này không những gây xôn xao trong dư luận xã hội, mà còn làm cho các cơ quan chức năng bảo vệ trật tự xã hội phải “đau đầu” và lãnh đạo ngành Công an quan tâm đặc biệt trong chỉ đạo phá án. Tin chắc rằng, đây là vụ trộm có một không hai xảy ra trong cả nước, và chỉ có những “đạo chích thiện nghệ” như anh em Phi, Thái mới thực hiện được, còn đối với những tay trộm vặt, ắt không thể nào nghĩ ra cách “ẵm gọn” một cách “nhẹ nhàng” những khối sắt nặng trịch.

Tiếng chuông reo buồn tẻ, lạnh lùng báo hiệu cho mọi người biết Hội đồng xét xử (HĐXX) TAND huyện Hoà Thành chuẩn bị tiến hành phiên xét xử. Thủ tục phiên toà kết thúc. Toà chuyển sang phần thẩm vấn.

“Gia đình đạo chích” trong vành móng ngựa, từ trái sang: Thái, Nga, Phi ngồi sau lưng Phi là Khải

Trước mặt Hội đồng xét xử là các bị cáo Phi, Thái, rất bình thường không có gì khác lạ trong một phiên toà hình sự. Nhưng đối với bị cáo Võ Thị Nga, mẹ của Phi, Thái thoạt nhìn tôi hết sức ngỡ ngàng. Suốt thời gian hơn sáu tháng trông chờ phiên toà hôm nay, với tôi, cho đến giờ Toà thẩm vấn tôi vẫn không nghĩ bà Nga là đồng phạm trong vụ trộm này. Bởi lẽ ngay khi công an tiến hành phá án vào cuối tháng 6.2010, vì tò mò không nghĩ được bằng thủ đoạn, cách thức nào mà những tên trộm lại có thể “khoắng” tới 5 chiếc két sắt trong vòng chỉ hơn một tháng, có cái chúng khiêng từ lầu hai, lầu ba xuống trong đêm êm ái, nhẹ nhàng, không ai phát hiện, tôi đã gặp bà Nga tại nhà của mẹ con “gia đình đạo chích”. Bà Nga tỉnh rụi, không ngần ngại chỉ cho tôi xem nơi cất giấu các loại tài sản của con bà đã đánh cắp được, trong lúc cơ quan điều tra vừa kê biên, thu hồi. Lúc ấy, với giọng điệu nhỏ nhẹ, mềm mỏng, có vẻ hết sức vô tư như không hề biết việc gì đã xảy ra đối với gia đình và các con của bà. Nhưng tôi hỏi gì bà cũng làm ra vẻ rất ngạc nhiên, và lắc đầu nguầy ngậy, bảo là không biết. Mặc dù nghi ngờ bà Nga sẽ không tránh khỏi vạ lây, nhưng tôi vẫn nghĩ bà không có tội, vì trông bà rất hiền. Hoá ra, tôi đã lầm.

…- Bị cáo đã thực hiện hành vi trộm cắp tổng cộng bao nhiêu lần?

- Dạ mười một lần. Toà hỏi, Phi trả lời.

- Bị cáo Thái, em của bị cáo tham gia với bị cáo mấy lần?

- Chín lần.

Toà hỏi bị cáo Thái:

- Bị cáo Phi khai trước toà như vậy có đúng không?

- Dạ… chỉ có tám lần.

- Sao bị cáo khai trong hồ sơ là chín?

- Dạ… không nhớ.

Theo thông tin mà chúng tôi có được, thì trong lần đầu điều tra cả Thái và Phi đều khai chỉ trộm có tám lần. Nhưng khi kết thúc hồ sơ, cáo trạng nêu và kết quả thẩm vấn trước toà, Phi đã thừa nhận là đến mười một lần và Thái đã tham gia cùng với Phi là chín lần với vai trò người chở Phi đi đến các điểm “ăn hàng”, trông coi động tĩnh ở phía ngoài nơi Phi thực hiện hành vi trộm, chờ Phi “thông báo kết quả” để vào cùng lấy “hàng” chở về nhà cất giấu và tiêu thụ.

Toà hỏi Thái về bị cáo Nga:

- Mẹ của bị cáo có biết bị cáo và bị cáo Phi đi ăn trộm không?

- Dạ… không!

- Vậy những lần đi ăn trộm về ai mở cửa cho các bị cáo vào nhà trong lúc đêm khuya?

- Dạ… mẹ của bị cáo.

- Bị cáo Nga mở cửa bao nhiêu lần?

- Thưa… năm lần.

Xong phần “bị cáo con”, Toà hỏi “bị cáo mẹ”:

- Bị cáo mở cửa cho Phi và Thái mấy lần?

- Thưa bốn lần. Vậy vì sao bị cáo khai trong hồ sơ là năm lần?

- Dạ... không nhớ.

- Bị cáo Phi cho HĐXX biết mẹ bị cáo mở cửa mấy lần cho bị cáo và bị cáo Thái đi ăn trộm về?

- Dạ năm lần.

- Bị cáo Nga có nghe rõ không?

- Dạ không nhớ…

- Những lần bị cáo mở cửa cho Phi, Thái có thấy những đồ vật như két sắt, máy lạnh… không?

- Dạ thưa quý toà vì tối quá nên không thấy rõ?

- Sáng ra, Phi, Thái cưa, đục phá két sắt bị cáo biết không?

- Dạ… biết.

- Bị cáo có hỏi những thứ ấy ở đâu con bị cáo có được không?

- Dạ không.

- Như vậy bị cáo có biết đó là hàng ăn trộm không?

- Dạ…!!.

Một vị Hội thẩm hỏi bị cáo Nga:

- Bị cáo biết những đồ vật con bị cáo mang về nhiều lần trong những đêm khuya là gì không?

- Dạ không thấy rõ.

- Hôm sau bị cáo có thấy rõ không?

- Dạ thấy.

- Phi, Thái đã trả lời với bị cáo thế nào?

- Nó nói hàng mua hoá giá.

- Nó nào?

- Dạ Phi và Thái.

- Bị cáo có biết đó là hàng ăn trộm không?

- Dạ không

- Con bà làm nghề gì?

- Phi đi bán đậu hủ chiên, Thái đi làm hồ.

- Thu nhập có nhiều không?

- Dạ ít lắm.

- Vậy tiền đâu Phi mua xe, mua, đổi điện thoại đắt tiền, tiền đâu để mua đất, xây hàng rào?...

- Dạ…!!!

- Có phải tiền có được từ bán tài sản ăn cắp không?

- Dạ… phải.

- Vậy tại sao bị cáo không khuyên bảo, ngăn cản các con của bị báo?

- Tôi nói con tôi không nghe.

- Bị cáo có mấy người con?

- Bảy người, có mấy đứa chết từ nhỏ.

- Bị cáo có biết mấy người con của bị cáo đã bị tù vì tội gì không? Đến bốn người từng bị ở tù vì tội trộm có đúng không?

- Dạ đúng.

Thật đã rõ mười mươi. Bị cáo Phi đã phạm tội trộm cắp với ba bản án chấp hành xong hình phạt hơn sáu năm tù giam. Bị cáo Thái ba bản án với mức hình phạt bảy năm, chín tháng tù giam. Còn Trần Võ Ngọc Khải, khi cùng Phi trộm chưa đủ định lượng để xử lý, và có một bản án về tội trộm cắp do TAND huyện Gò Dầu xét xử năm 2001, nhưng không rõ các cơ quan Thi hành án huyện Gò Dầu và Hoà Thành uỷ thác với nhau thế nào mà không thụ lý. Gần như Thái, Phi trộm cắp có “truyền thống”, trong khi người mẹ chẳng những không thực hiện việc dạy bảo con, mà bà Nga lại còn tham gia canh giữ, cất giấu hàng trộm cắp, rồi tiêu xài tiền của phạm pháp của các con. Chỉ có một điều là… các con bà Nga chấp hành rất nghiêm túc các bản án của toà (?!).

Phiên toà sắp đến hồi kết cuộc, vị đại diện Viện Kiểm sát hỏi gút lại mấy vấn đề:

- Bị cáo Nga cho biết hằng ngày bị cáo đi chợ mua thức ăn bằng tiền ở đâu ra?

- Dạ Phi đưa.

- Ai mua thêm đất, xây hàng rào ở đất nhà của bị cáo trên hai chục triệu đồng?

- Dạ Phi mua.

- Bị cáo có thấy và biết những két sắt, máy lạnh, xe máy… ở trong nhà của bị cáo ở đâu ra không?

- Dạ… hàng ăn trộm.

- Vậy mà bị cáo cứ chối quanh khi HĐXX thẩm vấn?

- … !?!.

Qua thẩm vấn chỉ có Phi tỏ ra lanh lẹ, khai báo trôi chảy, lưu loát, có vẻ sành sỏi nhất, phải chăng vì tay “đạo chích chuyên nghiệp” này có quá nhiều “kinh nghiệm đáo tụng đình”.?!

Phiên toà kết thúc với mức án HĐXX đã tuyên đối với bị cáo Phi 10 năm, bị cáo Thái 9 năm, bị cáo Nga 7 năm tù giam. Đối với một chuỗi dài phạm tội trộm cắp của bị cáo Phi, bị cáo Thái mức phạt như thế là thoả đáng. Đối với bị cáo Nga, cũng có thể nói là tương xứng vì với vai trò làm mẹ mà bà Nga lại thiếu trách nhiệm giáo dục con cái, lại còn tiếp tay cho con phạm tội, nhưng với mức 7 năm tù vì tội đồng phạm thì… tôi nghĩ là… quá nặng. Bởi “sòng phẳng” mà nói, bị cáo Nga không được bàn bạc, không biết trước từng vụ việc, số lần mở cửa ít hơn số lần các con mình đi “ăn hàng về”. Và số tiền nhận trực tiếp ngay sau khi con bị cáo tiêu thụ đồ gian chỉ có vài trăm ngàn đồng (theo lời khai của bị cáo)… Nhưng khổ nỗi ở mức án 7 năm tù được tuyên ở đây là đầu khung quy định của pháp luật đối với tội trạng của bà Nga. Đành phải vậy thôi.

Những vấn đề khác mà người dự khán cần quan tâm suy nghĩ là trách nhiệm làm mẹ của mỗi con người, phải hành xử thế nào để không có những đứa con như Thái, như Phi trong cuộc sống. Và đối với xóm giềng, các tổ dân cư tự quản, chính quyền, đoàn thể địa phương… quan tâm theo dõi, quản lý, giúp đỡ thế nào để ngăn chặn những hành vi phạm pháp, tái phạm như Phi, như Thái vốn còn tồn tại rất nhiều ở không ít địa phương. Và còn một điều nữa, sau phiên toà này, ai sẽ là người thăm nuôi phạm nhân khi mà cả gia đình bà Nga, ba người đều phải chấp hành bản án tù giam? Phải chăng gánh nặng này rồi xã hội lại phải gánh chịu.

MỸ KHÁNH