Một bạn đọc

Đáp: Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng, do virus gây viêm gan B (gọi tắt là HBV) tấn công gan, có thể gây viêm gan cấp và mạn tính. Trái ngược với người lớn, đa số (90%) trẻ sơ sinh nhiễm HBV sẽ trở thành nhiễm HBV mạn tính.

Một khi nhiễm HBV mạn tính, trẻ nhỏ có 15-25% nguy cơ tử vong khi đến tuổi trưởng thành vì xơ gan hoặc ung thư gan. Chính vì vậy, việc tiêm ngừa bệnh viêm gan B cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là cực kỳ quan trọng, nhất là ở các nước có tỷ lệ viêm gan mạn tính cao như Việt Nam, ước tính vào khoảng 8,8% ở phụ nữ và 12,3% ở nam giới.

Trẻ sơ sinh có thể bị lây nhiễm HBV ngay từ trong bào thai (qua nhau) hoặc sau sinh (qua sữa mẹ), nhưng chủ yếu (khoảng 95%) lây nhiễm xảy ra trong lúc sinh (qua máu và dịch cơ thể của người mẹ).

Do vậy, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo tất cả trẻ sơ sinh cần được tiêm ngừa viêm gan B càng sớm càng tốt sau khi sinh, tốt nhất trong vòng 24 giờ đầu tiên. Những trẻ sinh ra từ người mẹ có HBsAg dương tính còn cần được tiêm thêm một mũi kháng thể chống viêm gan B (HBIG), tốt nhất trong vòng 12 giờ đầu tiên để bảo vệ trẻ ngay lập tức.

Tiếp theo, liều vắc-xin sơ sinh, trẻ cần tiêm thêm ba liều vắc-xin nữa, tốt nhất trong vòng 6 tháng sau sinh, để hoàn thành loạt tiêm ban đầu.

Những trẻ sơ sinh được tiêm đủ cả HBIG và vắc-xin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh, có hơn 95% cơ hội không bị mắc viêm gan B sau này. Để đánh giá khả năng miễn dịch và khẳng định trẻ sơ sinh không nhiễm virus HBV, cần xét nghiệm HBsAg và anti-HBs cho trẻ khi trẻ được 9-18 tháng tuổi.

Trẻ có HBsAg âm tính được xem như không nhiễm virus HBV; trẻ có anti-HBs trên 10 mUI/mL được xem có miễn dịch mạnh chống viêm gan B. Trẻ có anti-HBs thấp dưới 10 mUI/mL cần tiêm lặp lại 3 liều vắc-xin viêm gan B và xét nghiệm kiểm tra lại anti-HBs sau khi hoàn tất loạt tiêm từ 1 đến 2 tháng.

Không có bằng chứng bú mẹ làm tăng nguy cơ lây nhiễm HBV cho trẻ sơ sinh. Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), trẻ sơ sinh có thể bú mẹ ngay sau sinh với điều kiện được chủng ngừa đầy đủ như trên. Bú bình được đề nghị cho những trẻ có mẹ bị nứt núm vú hoặc nhiễm trùng vú. Chúc bạn có một thai kỳ tốt đẹp.

Bác sĩ Huỳnh Văn Tú