Theo đơn bà Ba trình bày, từ năm 1989, bà có sử dụng phần đất diện tích 1.271m2, thuộc tờ bản đồ số 03, thửa 449, toạ lạc tại ấp Long Yên, xã Long Thành Nam, huyện Hoà Thành. Nguồn gốc đất này là tài sản của mẹ bà là bà Huỳnh Thị Hoa và được UBND huyện Hoà Thành cấp GCN QSDĐ vào ngày 14.12.1993. Tháng 3.1989, bà Ba về ở trên đất này xây dựng nhà máy xay lúa, phụng dưỡng mẹ già. Cha của bà Ba là ông Nguyễn Văn Trạch đã chết năm 1988. Đến năm 1997 bà Hoa chết. Bà Ba tiếp tục quản lý và sử dụng tài sản trên đất, thờ phụng, cúng giỗ ông bà, cha mẹ, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế QSDĐ hằng năm.

Bà Ba có 5 anh, chị em, ai cũng có phần riêng do cha mẹ cho lúc còn sống. Do vậy, suốt hơn 20 năm bà ở trên đất này, các anh chị em không có đơn yêu cầu chia di sản thừa kế. Mặt khác, thời hiệu chia di sản thừa kế cũng đã hết. Đến năm 2012, bà Ba làm đơn gửi đến Phòng Tài Nguyên và Môi trường, UBND xã Long Thành Nam để xin cấp GCN QSDĐ (chuyển từ tên bà Hoa sang cho bà Ba) để bà tiện việc sử dụng và thực hiện đủ các quyền sử dụng theo quy định pháp luật về đất đai. Trong bộ hồ sơ đăng ký, UBND xã yêu cầu phải có chữ ký đầy đủ của các thành viên cùng hàng thừa kế (anh, chị, em của bà), nhưng anh, chị, em bà Ba không ai đồng ý ký tên. Mặc dù không ai kiện ra toà.

Bà Ba tiếp tục đến UBND xã nhiều lần, theo yêu cầu của UBND xã bà đã làm thêm thủ tục đăng Báo Tây Ninh 3 kỳ liên tiếp vào các ngày 20, 22, 23.11.2013 với nội dung: “UBND xã Long Thành Nam thông báo trong thời hạn 30 ngày (kể từ ngày đăng báo và niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã) nếu không có tổ chức cá nhân nào khiếu nại về việc xin cấp GCNQSDĐ của bà Nguyễn Thu Ba thì UBND xã Long Thành Nam sẽ chuyển hồ sơ về Phòng Tài nguyên và Môi Trường huyện Hoà Thành để giải quyết việc xin đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thu Ba...”.

Sau đó có ý kiến khiếu nại, vào ngày 27.12.2013, UBND xã Long Thành Nam mời toàn bộ anh, chị, em bà đến để hoà giải nhưng không thành. Cán bộ chủ trì hoà giải có hướng dẫn anh, chị, em của bà có quyền kiện ra toà án, nhưng đến 7.3.2014 anh, chị, em bà Ba vẫn không ai kiện ra toà.

Ngày 25.5.2014, UBND xã lập Tờ trình số 32/TTr-UBND gửi UBND huyện Hoà Thành “xin ý kiến” giải quyết vụ việc của bà Ba. Ngày 4.6.2014, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoà Thành có Công văn số 18/PTNMT với nội dung: “Đề nghị UBND xã Long Thành Nam tiếp tục mời 3 hộ trên lên làm việc lần cuối (có ký nhận thư mời) yêu cầu trong vòng 15 ngày (kể từ ngày làm việc với 3 hộ) nếu có tranh chấp thì gửi đơn đến Toà án nhân dân huyện, quá thời hạn nêu mà không ai tranh chấp thì UBND xã lập hồ sơ cấp giấy CNQSDĐ cho bà Ba theo quy định chuyển về Phòng Tài nguyên và Môi trường, tham mưu UBND huyện cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất cho bà Thu Ba. Mọi tranh chấp, khiếu nại về sau sẽ do Toà án nhân dân huyện giải quyết theo quy định của pháp luật”.

Ngày 13.6.2014, UBND xã đã mời anh chị em của bà Ba lên hoà giải tiếp, anh, chị, em bà Ba vẫn không đồng ý, UBND xã tiếp tục hướng dẫn ra toà khởi kiện, nhưng đến 19.9.2014 vẫn không có ai nộp đơn khởi kiện. Ngày 19.9.2014, UBND xã Long Thành Nam đã họp Hội đồng xét duyệt cho bà là đủ điều kiện cấp giấy CNQSD đất và đã làm đầy đủ các thủ tục theo quy định, yêu cầu bà nộp thuế để chuyển về huyện làm giấy “đỏ” cho bà.

Thế nhưng giờ chót, Phòng Tài nguyên và Môi trường cùng UBND xã Long Thành Nam tổ chức cuộc họp vào ngày 6.1.2015 với kết quả: “Yêu cầu bà Ba liên hệ cơ quan chức năng có thẩm quyền lập văn bản khai nhận di sản thừa kế được niêm yết đúng quy định”. Biên bản cuộc họp kết thúc với nội dung: “Văn phòng đăng ký QSD đất sẽ trả hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở tài sản gắn liền với đất lại cho bà Nguyễn Thu Ba vì hồ sơ không đúng quy định. Đề nghị bà Ba liên hệ UBND xã Long Thành Nam để được xem xét, giải quyết hồ sơ xin cấp giấy đúng quy định”.

Với những gì bà Nguyễn Thu Ba đã trình bày, thiết nghĩ UBND huyện Hoà Thành nên xem xét và yêu cầu các ngành chức năng liên quan, UBND xã Long Thành Nam báo cáo cụ thể lý do gì lại thay đổi, phủ định tất cả việc đã làm suốt hai năm qua đối với hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ của bà Ba. Sau đó lại nảy ra thêm nội dung yêu cầu bà Ba lập văn bản khai nhận di sản thừa kế ở cơ quan chức năng, mà “cơ quan chức năng” là những cơ quan nào cũng không giải thích rõ. Thực tế, văn bản này chỉ thực hiện ở cấp xã nếu có sự đồng ý của các bên tranh chấp. Trong trường hợp này bà Ba không thể tự thoả thuận thực hiện được. Sự việc lại bị bế tắc.

Thực tế, UBND xã Long Thành Nam cũng đã hướng dẫn các anh, chị, em bà Ba nếu có tranh chấp thì sẽ khởi kiện ra toà, toà sẽ xem xét giải quyết. Tuy nhiên anh chị em bà Ba lại không khởi kiện. Cho nên, không lẽ vì sự bất tuân pháp luật của anh, chị, em bà Ba mà không thực hiện trách nhiệm xem xét cấp giấy đối với bà? Mong rằng UBND huyện Hoà Thành, UBND xã Long Thành Nam xem lại trường hợp yêu cầu của bà Ba, để giải quyết đúng theo quy định của pháp luật về đất đai.

BẢO SƠN