Những năm gần đây, ngày càng có nhiều thanh niên
rời bỏ ruộng đồng để vào làm việc ở các khu công nghiệp trong và ngoài tỉnh.
Hiện nay, trên đồng ruộng đa số chỉ còn người lớn tuổi. Tình trạng đó dẫn đến
nguồn lao động nông thôn mất cân bằng lao động. Tìm hiểu thực tế ở một số vùng
nông thôn trong tỉnh Tây Ninh, chúng tôi ghi nhận được, hiện nay hầu hết nông
dân đều gặp khó khăn trong việc tìm nhân công lao động mỗi khi vào mùa vụ. Do đó
tiền công lao động thường rất đắt, góp phần đẩy chi phí sản xuất lên cao, nông
dân dễ bị lỗ lã.
|
Hiện nay, nhân công cắt lúa như thế
này rất hiếm |
Tại ấp Long Phú, xã Long Khánh, huyện Bến Cầu,
đã quá giờ nghỉ trưa nhưng chị Nguyễn Thị Ngoài, 40 tuổi, vẫn còn loay hoay
ngoài đám ruộng của mình. Chị nhọc nhằn nhổ từng cây cà tím già, bó lại, vác ra
chất dọc trên bờ đê. Quệt mồ hôi ướt đầm trên mặt, chị kể: gia đình chị có 0,9
ha đất ruộng, mỗi năm, ngoài làm 2 vụ lúa, chị trồng xen canh thêm hoa màu để
kiếm thêm thu nhập. Đầu vụ cà tím vừa rồi, tìm không ra công lao động ở địa
phương nên chị đành phải thuê 15 người dân Campuchia sang làm đất và xuống
giống. Chị Ngoài nói: “Giá nhân công cũng tăng, mới mấy năm trước, mỗi người làm
chỉ phải trả 50.000 – 60.000 đồng/ngày, hiện nay lên đến 90.000 đồng/người/ngày.
Đã vậy còn phải bao họ ăn sáng (ít nhất là 5.000 đồng/người). Buổi trưa, phải có
cà phê hoặc nước ngọt. Làm xong ngày nào là phải trả tiền công liền ngày đó, chứ
không được thiếu”.
Theo chị Ngoài, sở dĩ hiện nay thiếu công lao
động là vì rất nhiều thanh niên nam, nữ trong xã thích đi làm công nhân ở các xí
nghiệp, nhà máy chứ không còn muốn dãi nắng dầm mưa trên đồng ruộng nữa. “Tôi
cũng có đứa con gái năm nay 18 tuổi. Học xong lớp 12 là nó xin vào làm công nhân
may ở Khu Công nghiệp Trảng Bàng liền. Bảo ở nhà phụ tôi làm ruộng nó không
chịu. Nó nói đi làm ở xí nghiệp có thu nhập ổn định, được ăn mặc đẹp và tay chân
không bị đen đúa, đóng phèn. Thương con nên vợ chồng tôi cũng không nỡ ép nó ở
nhà. Do ráng làm quá sức, hậu quả là chồng tôi bị ngã bệnh. Vụ cà tím vừa rồi bị
lỗ gần 10 triệu đồng”, chị Ngoài kể lại.
Ông Nguyễn Trí Nhớ, Phó Chủ tịch UBND xã Long
Khánh cho biết: “Hiện nay, trong xã có khoảng 200 thanh niên đi làm công nhân ở
các khu công nghiệp. Vì vậy, những lúc vô vụ rất khó tìm nhân công lao động trên
đồng ruộng. Mặc dù giá thuê lao động người Campuchia có rẻ hơn chút ít so với
công lao động địa phương, nhưng họ không có kỹ thuật, tay nghề yếu và phải có
người phiên dịch, rất phiền phức”.
Những cánh đồng xã Tân Bình (Thị xã) cũng đã vào
mùa thu hoạch lúa. Ông Lê Văn Cu, 59 tuổi, có 1 ha lúa chín nhưng phải vất vả
lắm mới tìm được người cắt lúa. Ông Cu nói: “Do thiếu người lao động nên nhân
công cắt lúa bây giờ làm eo, làm sách lắm. Mười mấy năm trước, lao động làm thuê
ngày là phải làm hết hai buổi sáng, chiều. Những năm gần đây họ chỉ làm buổi
đứng (chỉ làm đến khoảng 14 giờ - NV) là về, nhưng vẫn phải tính tiền công
bằng một ngày cho họ. Hiện nay càng ngặt hơn, một ngày lao động chỉ còn đúng một
buổi (7 giờ sáng ra đồng đến 11 giờ là đồng loạt nghỉ). Nếu muốn làm tiếp buổi
chiều thì phải trả thêm 10.000 đồng/giờ”. Tiền thuê nhân công tăng lên, cộng với
giá lúa giảm, khiến vụ lúa năm ngoái ông Cu bị lỗ 7 triệu đồng. Rút kinh nghiệm,
năm nay ông không thuê kiểu công nhật nữa mà giao khoán trọn gói: cắt lúa, gom
lúa và phóng lúa cho một người đầu công với giá 1,9 triệu đồng/ha.
|
Chị Ngoài “vật lộn” với đám cây cà
tím trên ruộng của mình |
Những người chuyên sống bằng nghề làm thuê trên
đồng ruộng nay cũng có tâm lý muốn bỏ nghề. Anh Lê Ngọc Phước, 33 tuổi, ngụ xã
Ninh Sơn (Thị xã) tâm sự: “Bây giờ nhìn thanh niên trai tráng trong xóm đi làm
công nhân mà thấy ham. Hồi nhỏ tui học lớp một ba năm mới lên được lớp hai, rồi
nghỉ học luôn tới bây giờ. Nếu được học hết lớp chín hay lớp mười hai, tôi cũng
bỏ nghề làm thuê này cho rồi”. Vợ anh Phước cũng là người làm thuê. Hai vợ chồng
tích luỹ mua được máy phóng lúa, kiêm luôn việc đầu công. Thuê nhân công khó
khăn nên anh Phước vừa là chủ vừa là nhân công gom lúa. Vợ anh lo việc cắt lúa
và đưa lúa vào máy phóng. “Bây giờ làm ông chủ máy phóng còn cực hơn hồi trước.
Công lao động bây giờ làm giá dữ lắm. 15 năm về trước, giá công lao động mỗi
ngày chỉ có 30.000 đồng, những năm sau tăng lên 60.000 đồng, hiện nay phải từ
100.000 đồng/ngày trở lên họ mới chịu làm”, anh Phước nói.
Tây Ninh đã có những khu, cụm công nghiệp, khu
chế xuất hoạt động, hằng năm thu hút hàng ngàn công nhân vào làm việc. Trong
tương lai không xa, một số khu công nghiệp lớn sẽ tiếp tục ra đời và sẽ thu hút
thêm nhiều thanh niên khác. Việc hình thành và phát triển các khu công nghiệp là
dấu hiệu phát triển kinh tế công nghiệp rất đáng phấn khởi và đã tạo công ăn
việc làm cho hàng ngàn thanh niên trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, kinh tế nông
nghiệp cũng là một thế mạnh không kém quan trọng. Vì vậy, vấn đề “lao động trên
đồng ruộng” là bài toán cần nghiêm túc đặt ra. Tình trạng kéo dài sẽ dẫn đến mất
cân bằng lao động nghiêm trọng trong xã hội, ruộng đồng bị bỏ hoang sẽ ảnh hưởng
đến an ninh lương thực.
ĐẠI DƯƠNG