Sau khi cựu Ngoại trưởng Libya Moussa Koussa đào thoát sang Anh, và có tin hàng loạt quan chức khác cũng đào nhiệm, lực lượng nổi dậy tỏ ra hoan hỉ và tin chắc rằng đó là dấu hiệu chính quyền Tổng thống Muammar Gaddafi đang trên đà sụp đổ. Tuy nhiên, các quan chức chính phủ Mỹ lại cảnh báo rằng, ông Gaddafi vẫn còn đủ sức trụ vững trong một thời gian dài và Wshington bắt đầu lo ngại đến khả năng sa chân vào một vũng lầy khác tương tự như Afghanistan, Iraq…

Trái với thông tin ông Moussa Koussa đào nhiệm, tháo chạy sang Anh, người phát ngôn chính phủ Libya Moussa Ibrahim cho biết, chính Tổng thống Gaddafi đã chấp nhận cho ông Koussa từ chức và được phép đến Tunisia trước khi bay sang Anh vì cựu ngoại trưởng Libya bị bệnh tiểu đường và cao huyết áp. Moussa Ibrahim nhấn mạnh, bên cạnh ông Gaddafi vẫn còn rất nhiều người trung thành, đang tiếp tục làm việc.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh William Hague cho biết, ông Koussa được an trí ở một nơi an toàn và đang làm việc với các nhà ngoại giao lẫn các quan chức tình báo Anh MI6. Anh hy vọng rằng, họ sẽ khai thác được nhiều thông tin về nội tình chính phủ Libya hiện tại cũng như nơi ẩn nấp của ông Gaddafi cùng con cái. “Việc ông Koussa ra đi cho thấy chính phủ của Gaddafi đang rạn nứt và không chóng thì chầy nó sẽ sụp đổ” – ông William Hague nói.

Hằng đêm, có đến hàng trăm người tụ tập làm lá chắn sống tại khu dinh thự của ông Gaddafi tại Bab Al-Aziziyah, thủ đô Tripoli. Ảnh: Reuters

Nhiều nguồn tin cho biết, một số quan chức Libya đã đào nhiệm. Mới đây nhất là trường hợp ông Ali Abdussalam Treki – cựu ngoại trưởng Libya – từ chối chấp hành quyết định bổ nhiệm làm đại sứ nước này tại Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, cũng có không ít “tin vịt”, ví dụ như trường hợp quan chức cao cấp trong ngành khai thác dầu khí Libya, ông Shokri Ghanem. Chiều 31.3, khi được hãng tin Reuters hỏi về việc kênh truyền hình Al Jazeera đưa tin ông là một trong các quan chức đào thoát sang Tunisia, ông Ghanem nói: “Đó là tin bịa, tôi đang ở văn phòng và chuẩn bị lên sóng truyền hình trong vài phút nữa”.

Tờ Guardian cho biết, Tổng thống Gaddafi đang tìm cách rút lui an toàn khi cử trợ lý thân cận nhất của con trai Saif al-Islam bí mật bay sang Anh để thương lượng.

Tuy nhiên, thông tin này hoàn toàn trái ngược với những gì mà ông Gaddafi tuyên bố trên truyền hình. Tổng thống Libya cho rằng, người nên từ chức không phải là ông mà chính là lãnh đạo các nước đã ra lệnh không kích vào dân thường Libya.

Lực lượng nổi dậy tại Libya cho rằng, việc hàng loạt các quan chức chính phủ của ông Gaddafi ra đi là một dấu hiệu cho thấy họ sắp tiến gần đến chiến thắng cuối cùng. Tuy nhiên, thực tế trên chiến trường lại hoàn toàn khác, cho dù những cuộc không kích của liên quân NATO, Mỹ - Anh – Pháp đã làm tổn hao 25% sinh lực quân đội chính phủ, nhưng họ vẫn mạnh gấp 10 lần so với quân nổi dậy. Bằng chứng là quân đội chính phủ đã đẩy lùi đà tiến về hướng tây của quân nổi dậy, tái chiếm lại các thành phố chiến lược như Bin Jawad, Brega, Ras Lanuf…

Lực lượng nổi dậy rất hy vọng họ sẽ được Mỹ viện trợ vũ khí khi có tin Tổng thống Barack Obama đã ngầm phê chuẩn cho Cục tình báo trung ương Mỹ - CIA tiến hành các hoạt động bên trong lãnh thổ Libya. Điều này khiến nhiều quốc gia, trong đó có các thành viên NATO, lo ngại Mỹ, Anh, Pháp đã đi quá đà, không kích vào các mục tiêu quân sự của Libya trong khi Nghị quyết 1973 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc quy định là chỉ nhằm bảo vệ dân thường. Một quan chức cao cấp chính phủ Mỹ khẳng định, CIA đã đưa nhân viên vào Libya trước khi có lệnh của ông Obama nhưng chỉ nhằm liên lạc và đánh giá khả năng của quân nổi dậy. Ngay cả Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cũng bóng gió đề cập đến việc Mỹ đã quá ngán ngại tình cảnh sa lầy ở Iraq và Afghanistan nên “đừng hy vọng Washington sẽ đứng ra huấn luyện hoặc trợ giúp quân nổi dậy, hay đóng vai trò đầu tàu trong việc tái thiết Libya một khi ông Gaddafi bị lật đổ”. Tổng thư ký khối quân sự NATO Anders Fogh Rasmussen phát biểu tại Stockholm cho biết, nghị quyết của LHQ yêu cầu áp đặt lệnh cấm vận cung cấp vũ khí cho tất cả các bên, chứ không riêng gì chính phủ Libya. “Nhiệm vụ của chúng tôi là đến đó (Libya) để bảo vệ dân thường, không phải để trang bị vũ khí cho họ”.

Các chuyên gia quân sự Mỹ nhận định, dù quân đội chính phủ Libya đã bị suy yếu nhưng không có nghĩa là họ sẽ dễ dàng tan vỡ, đặc biệt là khi ông Gaddafi vẫn còn là một nhà lãnh đạo được hàng trăm ngàn người sẵn sàng hy sinh để bảo vệ ông. Ngay bên trong khu vực dinh thự của ông Gaddafi, hằng đêm có hàng trăm người tụ tập để làm “lá chắn sống” cho vị lãnh đạo mà họ yêu quý trước các cuộc không kích của liên quân.

Ngay lúc này, NATO tỏ ra bối rối khi các vị chức sắc cao cấp của toà thánh Vatican ở Tripoli tố cáo NATO không kích vào các mục tiêu dân sự tại thủ đô Libya, sát hai ít nhất 40 dân thường.

Theo số liệu thống kê, kể từ giữa tháng 2 đến nay, cuộc nội chiến tại Libya đã làm khoảng 1.000 người thiệt mạng.

Đặng Hoàng Thái

(tổng hợp)