Mỹ tuyên bố rút lui, chấm dứt tham chiến, liên quân NATO lại trút bom lên đầu, lực lượng nổi dậy tại Libya đang đứng trước một viễn cảnh không lấy gì làm sáng sủa.

Hôm 2.4, trong khi đang tháo chạy từ thành phố Brega về Ajdabiyah trong mưa pháo truy kích của quân chính phủ, đoàn xe của quân nổi dậy đã bị máy bay liên quân NATO oanh tạc làm ít nhất 14 tay súng thiệt mạng. Thông tín viên Reuters cho biết, tại hiện trường, có ít nhất 4 chiếc xe bị phá huỷ, trong đó có 1 chiếc xe cứu thương. Theo lời một tay súng nổi dậy, binh lính trung thành với ông Gaddafi đã trà trộn vào lực lượng nổi dậy. Họ nã đạn phòng không khi máy bay NATO bay qua, và kết quả là đoàn xe bị đánh bom.

Tuy nhiên, tại Benghazi – tổng hành dinh của quân nổi dậy, người phát ngôn Mustafa Gheriani tuyên bố, ai cũng có thể phạm sai lầm, lãnh đạo lực lượng này vẫn cần những cuộc không kích của liên quân nhằm giúp họ chống quân đội chính phủ. Trong khi đó tại Brussels (Bỉ), người phát ngôn NATO Oana Lungescu cho biết, liên quân đang ráo riết tìm kiếm thông tin vụ việc.

Xe của quân nổi dậy bị thiêu rụi vì trúng bom của NATO. Ảnh: Reuters

Với một đội quân ô hợp, luôn tháo chạy khi đụng độ với quân chính phủ, liệu lực lượng nổi dậy có thể giành được chiến thắng nếu không có sự hỗ trợ của NATO và liên quân Mỹ - Anh – Pháp? Đó là một câu hỏi làm đau đầu những người đã phát động cuộc chiến nhằm lật đổ Tổng thống M. Gaddafi. Lực lượng biệt kích Anh cùng với các nhân viên tình báo CIA Mỹ hoạt động tại Libya đang cố gắng tổ chức lại đội quân này, họ được cung cấp thêm thiết bị liên lạc vô tuyến, điện thoại vệ tinh để có thể hợp đồng tác chiến. Mỗi một tiểu đội “quân tình nguyện” của lực lượng nổi dậy sẽ do một binh lính quân đội chính phủ đào ngũ chỉ huy. Có tin cho biết, lãnh đạo quân nổi dậy đã bổ nhiệm ông Abdel Fatah Yunis, cựu Bộ trưởng Nội vụ trong chính phủ của Gaddafi, làm tư lệnh mặt trận với hy vọng có thể đương đầu với quân chính phủ.

Sai lầm của NATO ngày 2.4 có thể sẽ tái diễn. Phóng viên kênh truyền hình Al Jazeera tại Libya, Laurence Lee cho biết, quân đội chính phủ tiếp tục thay đổi chiến thuật, họ ngừng sử dụng xe tăng vì chúng rất dễ dàng trở thành mục tiêu của máy bay NATO. Thay vào đó, quân đội chính phủ cũng sử dụng xe bán tải với súng cối hoặc súng phòng không gắn phía sau thùng xe, không khác gì quân nổi dậy.

Dù quân đội chính phủ đã thiệt hại khoảng 25% sinh lực do những cuộc không kích của NATO và liên quân Mỹ - Anh – Pháp, nhưng trên chiến trường họ vẫn đang giành thế thượng phong. Cũng vì lý do đó, chính phủ Libya kiên quyết bác bỏ đề nghị ngưng bắn của lực lượng nổi dậy với điều kiện ông Gaddafi rời khỏi Libya, quân chính phủ rút khỏi các thành phố miền Tây do họ đang kiểm soát. Người phát ngôn chính phủ Mussa Ibrahim nói: “Họ yêu cầu chúng tôi rời khỏi những thành phố của chúng tôi ư? Hoạ có điên mới bỏ thành phố của mình!”.

Sau hai tuần pháo kích và oanh tạc, Mỹ tuyên bố chấm dứt việc tham chiến và hy vọng các nước đồng minh NATO ở châu Âu có thể kết thúc nhiệm vụ tại Libya. Ngay từ hôm 2.4, máy bay Mỹ đã không còn tham gia các cuộc không kích, tàu khu trục và tàu ngầm của họ cũng được áp đặt tình trạng “đóng băng” ở ngoài khơi Địa Trung Hải, không tiếp tục bắn tên lửa Tomahawk vào các mục tiêu của quân chính phủ Libya.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates khẳng định động thái này không có gì bất ngờ, song ông cũng thừa nhận việc rút lui của Mỹ diễn ra vào thời điểm “không may”, khi quân nổi dậy Libya đang bị lực lượng chính phủ đẩy lui.

Cho đến giờ, chính phủ Mỹ vẫn chưa quyết định việc hỗ trợ, cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy vì lo ngại điều này sẽ vi phạm các điều khoản trong Nghị quyết của Liên Hợp Quốc và vấp phải sự phản ứng của cộng đồng quốc tế.

Đặng Hoàng Thái

(tổng hợp)