Ngay sau khi thành công trong việc buộc Tổng thống Barack Obama trì hoãn phê chuẩn ông Chuck Hagel vào vị trí đứng đầu Lầu Năm Góc, phe Đảng Cộng hoà trong Thượng viện Mỹ tiếp tục chỉ trích ứng cử viên chức Tổng tư lệnh Bộ chỉ huy liên quân Mỹ, Tướng Lloyd Austin, vì ủng hộ việc duy trì thường xuyên một quân đội quốc gia Afghanistan lên đến 352.000 binh lính, thay vì cắt giảm dần như những thoả thuận giữa Mỹ và đồng minh NATO.

Tướng Lloyd Austin (trái) gắn Huân chương dũng cảm Ngôi sao Bạc cho đại uý Brian Kitching tại tiền đồn Zangabad, Afghanistan hôm 22.10.2012. Ảnh: U.S.Army

Đề nghị của Tướng Lloyd Austin cũng đồng nghĩa với việc hằng năm Mỹ phải liên tục viện trợ quân sự 1 tỷ USD, trong khi các nước NATO phải chi khoảng 3 tỷ USD. Điều này đi ngược với những thoả thuận giữa Mỹ và đồng minh NATO trong việc hỗ trợ xây dựng, trang bị và huấn luyện cho Afghanistan một lực lượng quân đội 352.000 binh lính, và sẽ cắt giảm xuống còn 230.000 quân kể từ sau năm 2015. Phát biểu trong một phiên họp Thượng viện mới đây, Tướng Austin cho rằng, cần phải tăng cường sức mạnh cho quân đội Afghanistan dù phải tiêu tốn nhiều hơn nữa mới đủ sức ngăn chặn tất cả các mối hiểm hoạ sau khi Mỹ và NATO rút quân khỏi nước này. “Các ngài đều biết rằng, đối thủ của chúng ta (Taliban) khá quyết đoán, phản ứng nhanh, và ngay khi chúng ta chuyển giao hoàn toàn quyền kiểm soát, họ sẽ tìm mọi cách để thử sức lực lượng an ninh Afghanistan” – Tướng Austin nói.

Đề nghị của Tướng Austin được đưa ra chỉ vài ngày sau thông điệp liên bang của Tổng thống Barack Obama, trong đó đề cập đến việc rút 34.000 quân, chiếm nửa quân số Mỹ tại Afghanistan, vào cuối năm nay. Theo ông Obama, cuộc chiến tốn kém và không được sự ủng hộ của người dân Mỹ đã đến hồi kết thúc. Vấn đề là ở chỗ ông Obama để lại một câu hỏi lớn không có lời đáp về chiến lược rút lui của quân đội Mỹ, trong đó có việc sẽ để lại bao nhiêu quân sau năm 2014 để giúp huấn luyện và cố vấn cho quân đội Afghanistan trong cuộc chiến chống Taliban. Tổng thống Mỹ cũng không bàn đến số lượng binh lính của quân đội Afghanistan trong tương lai dù sau đó Nhà Trắng giải thích rằng: ý của ông Obama là sẽ duy trì một lực lượng 352.000 quân cho đến ít nhất là đầu năm 2015.

Song song với việc chỉ trích những vấn đề liên quan đến cuộc chiến Afghanistan, phe Cộng hoà trong Thượng viện Mỹ còn tập trung chất vấn vai trò của Tướng Austin khi còn giữ trọng trách giám sát việc rút binh lính ra khỏi Iraq. Phe Cộng hoà cho rằng, vào thời điểm đó, Tướng Austin đã thất bại trong việc thoả thuận với chính quyền Iraq về quyền miễn trừ truy tố cho binh lính Mỹ, buộc Washington phải ra lệnh rút toàn bộ quân ra khỏi nước này hồi năm 2011. Phe Cộng hoà cảnh báo, nếu lịch sử lặp lại ở Afghanistan, mọi chiến lược quân sự của Mỹ ở nước này sẽ bị đổ vỡ hoàn toàn.

Trước đó, trong cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện, với tỷ lệ 58 phiếu thuận và 40 phiếu chống, các nghị sĩ Đảng Dân chủ đã không thể vượt qua rào cản về mặt thủ tục do các nghị sĩ Đảng Cộng hoà dựng lên sau khi yêu cầu có thêm thời gian để nhận được lời giải đáp cho các vấn đề của họ, buộc Tổng thống Barack Obama phải trì hoãn phê chuẩn ông Chuck Hagel vào vị trí lãnh đạo Lầu Năm Góc thêm 10 ngày nữa.

Ông Hagel là một cựu Thượng nghị sĩ của Đảng Cộng hoà, từng tham chiến tại Việt Nam. Ông rời Thượng viện năm 2008 sau khi bị chính phe Cộng hoà chỉ trích do những hành động bị coi là chống lại các lợi ích của đồng minh Israel, như bỏ phiếu phản đối việc Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt với Iran hay ủng hộ mở cuộc đàm phán trực tiếp với phong trào Hamas của Palestine, hay từ chối ký vào bức thư kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) liệt nhóm Hezbolla vào danh sách khủng bố. Vì lý do này, đề cử của Tổng thống Obama đối với ông Hagel gặp phải không ít hoài nghi, thậm chí cả những chỉ trích gay gắt từ phía các thượng nghị sĩ của cả hai đảng, những người có quan hệ mật thiết với các nhóm lợi ích ủng hộ Israel.

Để có thể chính thức đứng đầu Lầu Năm Góc, ông Chuck Hagel sẽ phải vượt qua một cuộc bỏ phiếu nữa tại Thượng viện và phải giành được đa số phiếu trong tổng số 100 nghị sĩ của Thượng viện. Theo các nghị sĩ của Đảng Cộng hoà, ông Hagel phải cung cấp thêm thông tin về tình trạng tài chính của mình, đồng thời ông Obama phải giải trình rõ hơn về những hành động mà chính quyền đã làm để đáp trả cuộc tấn công vào sứ quán Mỹ ở Benghazi hồi năm ngoái.

TRINH DƯƠNG

(Tổng hợp)