Ðại diện Cục THADS tỉnh cho biết, thời gian qua, các cơ quan THADS trong tỉnh tổ chức thi hành án phần trách nhiệm dân sự trong bản án hình sự đúng trình tự theo quy định của Luật THADS; phối hợp chặt chẽ với các trại giam, trại tạm giam và chính quyền địa phương nơi gia đình người phải thi hành án cư trú để thực hiện nghĩa vụ thi hành án. Trong năm 2018, tổng số thụ lý án loại việc dân sự trong bản án hình sự trên toàn tỉnh là 5.128 việc; số án có điều kiện thi hành là 2.864 việc, án chưa có điều kiện thi hành là 2.264 việc.

Trên thực tế, những bản án hình sự có yếu tố dân sự thường khó thi hành án, do đối tượng phải thi hành án là người đang chấp hành án phạt tù. Hơn nữa, phần lớn người phải thi hành án khó khăn, ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế, không có điều kiện thi hành án. Thậm chí, một số trường hợp sau khi khi chấp hành án phạt tù, không trở về nơi cư trú. Bên cạnh đó, việc xác minh, kê biên, xử lý tài sản chiếm nhiều thời gian.

Ðiển hình như trường hợp TAND tỉnh xét xử sơ thẩm đối với bị cáo N.Q.A (34 tuổi, ngụ xã Lộc Hưng, huyện Trảng Bàng) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Theo đó, trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 8.2017, N.Q.A đã thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn thuê xe ô tô của các cửa hàng cho thuê xe, thuê người làm giả giấy chứng nhận đăng ký xe ô tô rồi mang xe đi cầm cố lấy tiền tiêu xài. Với thủ đoạn này, N.Q.A đã 3 lần chiếm đoạt xe ô tô của người khác.

Tại phiên toà, A cho biết do vay tín dụng đen, không có tiền chi trả nên bị xã hội đen đe doạ đến tính mạng của người nhà. Vì thế, A đã thực hiện thủ đoạn lừa đảo kể trên để có tiền trả nợ.  N.Q.A đã bị Toà án tuyên phạt 16 năm tù (14 năm về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và 2 năm về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”); buộc bị cáo phải trả lại số tiền hơn 1 tỷ đồng cho các bị hại. Bản án hình sự đã được thi hành, nhưng phần bồi thường dân sự thì… không biết đến khi nào bị cáo A mới thực hiện xong.

Ðại diện Cục THADS nhận xét, việc tổ chức thi hành phần trách nhiệm dân sự trong bản án hình sự, pháp luật hiện nay không quy định cụ thể thời gian từ khi bắt đầu thực hiện đến khi kết thúc một vụ việc mà chỉ quy định một số thủ tục trong quá trình thực hiện.

Ngoài ra theo quy định, sau khi đã chấp hành án một thời gian hoặc ra tù, nếu người phải thi hành án gặp khó khăn, họ chỉ được xem xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với các khoản nộp ngân sách Nhà nước.

Ðể công tác thi hành án phần trách nhiệm dân sự trong bản án hình sự được thực hiện tốt, đại diện Cục THADS tỉnh đề xuất trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong cộng đồng dân cư nhằm nâng cao nhận thức, ý thức cho người dân. Ðồng thời thực hiện tốt Thông tư liên tịch số 07/2013/TTLT-BTP-BCA-BTC về hướng dẫn trình tự, thủ tục thu nộp, quản lý tiền, giấy tờ của người phải thi hành án dân sự và trả tiền, giấy tờ cho người được thi hành án dân sự là phạm nhân.

Phối hợp tốt với chính quyền, đoàn thể địa phương vận động, thuyết phục thân nhân, gia đình người phải thi hành án thực hiện thay nghĩa vụ cho con em họ cũng là một biện pháp để án dân sự được thực hiện có hiệu quả.

THIÊN DI