Theo Phòng Xây dựng và Phổ biến pháp luật (Sở Tư pháp), trong năm 2024, Sở Tư pháp chú trọng tham mưu UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động về công tác xây dựng pháp luật và hoàn thiện thể chế, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thực hiện nghiêm Nghị quyết số 126/NQ-CP ngày 14.8.2023 của Chính phủ.

Đặc biệt, Sở còn phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành tỉnh tham mưu UBND tỉnh xây dựng, ban hành hoặc trình HĐND tỉnh ban hành các VBQPPL quy định chi tiết Luật Nhà ở và Luật Đất đai tại địa phương, bảo đảm về thời gian, tiến độ cũng như chất lượng văn bản. Sở Tư pháp chủ trì, tham mưu HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành 3 nghị quyết, 2 quyết định.

Công tác thẩm định đề nghị xây dựng dự án, dự thảo VBQPPL được chú trọng nâng cao chất lượng, bảo đảm tiến độ theo quy định. Đến thời điểm hiện tại, Tây Ninh đã ban hành 29 nghị quyết (trong đó, có 6 nghị quyết mang tính chất đặc thù), 71 quyết định. Theo đó, Sở Tư pháp đã thẩm định 105 văn bản (so với năm 2023 tăng 59 văn bản, đạt tỷ lệ 228%); tham gia góp ý 423 nội dung (so với năm 2023 tăng 69 nội dung, đạt tỷ lệ 119%).

Công tác kiểm tra VBQPPL được UBND tỉnh chỉ đạo kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm; kết luận kiểm tra bảo đảm khách quan, chính xác; đôn đốc xử lý quyết liệt, triệt để hơn các văn bản có quy định trái pháp luật. Trong năm, tự kiểm tra 46 quyết định; kiểm tra theo thẩm quyền 30 VBQPPL; thực hiện rà soát thường xuyên 62 VBQPPL, rà soát chuyên đề 397 văn bản. Ngoài ra, thực hiện hệ thống hoá VBQPPL kỳ 2019–2023, Tây Ninh bảo đảm hoàn thành đúng tiến độ, đạt chất lượng, hiệu quả cao. Theo đó, cấp tỉnh đã rà soát, xử lý 904 văn bản; cấp huyện rà soát, xử lý 365 văn bản và cấp xã rà soát, xử lý 170 văn bản.

Tuy nhiên, công tác xây dựng VBQPPL trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Một số VBQPPL của cơ quan Trung ương đã có hiệu lực thi hành, trong đó có nội dung giao địa phương ban hành VBQPPL quy định chi tiết nhưng các cơ quan, đơn vị chậm thực hiện. Các cơ quan tham mưu chưa chủ động rà soát, kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các VBQPPL để phù hợp với tình hình thực tế địa phương.

Một số nghị quyết, quyết định đã đăng ký tham mưu trong Chương trình công tác năm của UBND tỉnh nhưng tiến độ xây dựng, ban hành còn chậm, phải gia hạn thời gian trình. Việc lập tờ trình đề nghị của các cơ quan, đơn vị chưa có sự thống nhất và chưa bảo đảm các nội dung theo quy định của Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Một số dự thảo VBQPPL có chất lượng soạn thảo không cao, có nội dung chưa bảo đảm chặt chẽ về pháp lý, chưa thống nhất đồng bộ với VBQPPL của Trung ương. Qua thẩm định của Sở Tư pháp, phải góp ý đề nghị chỉnh sửa nhiều nội dung, có văn bản thẩm định không đạt yêu cầu phải thẩm định lại làm chậm tiến độ ban hành. Một số cơ quan, đơn vị khi được lấy ý kiến bằng văn bản chưa quan tâm, nghiên cứu để có ý kiến xác đáng đối với dự thảo VBQPPL. Mặt khác, phần lớn các cơ quan, đơn vị khi được lấy ý kiến đều thống nhất với dự thảo; tuy nhiên, khi thông qua văn bản tại cuộc họp thì phát sinh nhiều vấn đề cần làm rõ, cần có ý kiến của cơ quan chuyên môn, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng và thời gian xây dựng, ban hành văn bản.

Ngoài ra, việc đánh giá tác động chính sách trong quá trình xây dựng văn bản chưa được chú trọng đúng mức. Nhiều trường hợp còn mang tính hình thức, thiếu khoa học; còn có trường hợp chính sách được chỉnh lý, bổ sung trong quá trình xem xét, thông qua văn bản nhưng chưa được đánh giá tác động đầy đủ, kể cả đánh giá tác động về thủ tục hành chính dẫn đến văn bản được ban hành nhưng tính khả thi chưa cao. Công tác kiểm tra, rà soát, giám sát việc thi hành VBQPPL chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc chưa phát hiện và xử lý chưa kịp thời văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo hoặc không còn phù hợp, gây khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng pháp luật.

Nhằm thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh, Sở Tư pháp đã xây dựng mẫu và ban hành công văn về việc hướng dẫn lập tờ trình đề nghị xây dựng VBQPPL để các cơ quan, đơn vị tham khảo, làm cơ sở xây dựng thực hiện đúng quy định.

“Từ khi triển khai thực hiện Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), các văn bản hướng dẫn thi hành cho đến thời điểm ban hành hướng dẫn lập tờ trình đề nghị xây dựng VBQPPL thì nội dung này chưa được hướng dẫn cụ thể rõ ràng; kể cả trong Nghị định số 34/2016/NĐ-CP và Nghị định số 154/2020/NĐ-CP đều không có quy định cụ thể cho mẫu tờ trình này. Ngoài ra, việc lập tờ trình đề nghị của các cơ quan, đơn vị chưa có sự thống nhất và chưa đảm bảo các nội dung”- một lãnh đạo Phòng Xây dựng và Phổ biến pháp luật chia sẻ.

Bên cạnh đó, Phòng Xây dựng và Phổ biển pháp luật còn giúp Ban Giám đốc Sở Tư pháp tham mưu UBND tỉnh ban hành công văn về việc tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng, ban hành VBQPPL trên địa bàn tỉnh. Trong đó, tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) và các văn bản hướng dẫn thi hành; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong công tác xây dựng, ban hành VBQPPL; bám sát trình tự, thủ tục xây dựng và ban hành văn bản trong quá trình tham mưu soạn thảo văn bản, hạn chế thực hiện các nội dung công việc không nằm trong quy trình xây dựng và ban hành văn bản…

Trong quá trình tham mưu Ban Giám đốc Sở Tư pháp về việc góp ý, thẩm định, kiểm tra đối với các VBQPPL, Phòng cũng thường xuyên lồng ghép việc hướng dẫn về quy trình, thủ tục của công tác này vào các văn bản góp ý, thẩm định để các cơ quan, đơn vị, địa phương tham khảo và phối hợp thực hiện, góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng ban hành văn bản trên địa bàn.

Thiên Di