Án dân sự, hôn nhân gia đình tăng cao

Chiều ngày 2.11, Ban Pháp chế HĐND tỉnh có buổi làm việc với TAND tỉnh Tây Ninh về hoạt động xét xử năm 2010. Lãnh đạo TAND tỉnh báo cáo cho biết, trong năm 2010, toà án hai cấp trong tỉnh đã thụ lý 9.086 vụ án các loại (cấp tỉnh 929 vụ); đã giải quyết 8.528 vụ, còn tồn 558 vụ (cấp tỉnh tồn 55 vụ). Trong đó, số vụ án hình sự đã thụ lý là 1.196 vụ (1.964 bị cáo); đã giải quyết 1.155 vụ (cấp tỉnh thụ lý 327 vụ, đã giải quyết 319 vụ). Toà đã thụ lý 4.726 vụ án dân sự, đã giải quyết 4.397 vụ (tỉnh thụ lý 431 vụ, đã giải quyết 394 vụ). Về hôn nhân gia đình, toà án đã thụ lý 3.090 vụ, giải quyết xong 2.907 vụ (cấp tỉnh thụ lý 129 vụ, đã giải quyết 123 vụ). Về kinh doanh thương mại, hành chính, lao động, toà án thụ lý 74 vụ, đã giải quyết 69 vụ (cấp tỉnh thụ lý 42 vụ, đã giải quyết 38 vụ).

Lãnh đạo ngành Toà án Tây Ninh làm việc với Ban Pháp chế HĐND tỉnh ngày 2.11

So với năm 2009, số vụ án các loại toà hai cấp đã thụ lý tăng cao, nhiều nhất là án hôn nhân và gia đình, án dân sự (tranh chấp quyền sử dụng đất và tranh chấp hợp đồng vay tài sản). Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp chủ yếu do việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trùng thửa hoặc cấp sai đối tượng; những người sử dụng đất liền kề không có ranh giới rõ ràng; thói quen vay mượn tài sản không làm giấy tờ, khi có mâu thuẫn thì bội tín, phát sinh tranh chấp. Án hôn nhân gia đình tăng cao chủ yếu do bất đồng quan điểm trong đời sống vợ chồng; mâu thuẫn về kinh tế; do chồng thiếu trách nhiệm, ngược đãi vợ con… Số vụ án hình sự giảm so cùng kỳ nhưng một số tội phạm không giảm như: tội giết người, dùng bạo lực giải quyết mâu thuẫn, vi phạm Luật Giao thông đường bộ.

Chất lượng giải quyết án có một số điểm đáng chú ý, có 79 vụ án bị huỷ (giảm 23 vụ so với năm 2009); 238 vụ án phải sửa (tăng 99 vụ so với năm trước). Trong đó, án bị huỷ, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán:  Hình sự 8 vụ (cấp tỉnh 2 vụ); dân sự 56 vụ (cấp tỉnh 4 vụ); án hôn nhân gia đình 9 vụ (cấp tỉnh 1 vụ). Án bị huỷ do vi phạm thủ tục tố tụng; bỏ sót người tham gia tố tụng; thu thập chứng cứ chưa đầy đủ hoặc tiến hành xét xử vắng mặt không đúng quy định; không đảm bảo thủ tục hoà giải trước khi xét xử đối với án tranh chấp đất đai; xác định quan hệ pháp luật không đúng.

Nhận định về công tác xét xử, lãnh đạo TAND tỉnh Tây Ninh cho biết mặc dù án thụ lý tăng nhưng toàn ngành đã cố gắng giải quyết đạt 93,86%, vượt chỉ tiêu đăng ký. Chất lượng xét xử ngày càng được nâng lên, án tuyên không rõ ràng được khắc phục, giảm án huỷ, không xử oan sai đối với người không phạm tội. Công tác xét xử lưu động tại địa phương xảy ra vụ án tăng, được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Quá tải!

Về tổ chức, toàn ngành hiện có 188 biên chế (số biên chế được phân bổ là 225), trong đó có 82 thẩm phán (thiếu 14 thẩm phán). TAND tỉnh hiện có 54 biên chế (thiếu 9), trong đó có 17 thẩm phán (thiếu 4), 19 thư ký và 6 thẩm tra viên. TAND cấp huyện có 134 biên chế (được phân bổ 162 biên chế), trong đó có 65 thẩm phán (thiếu 10). Bình quân mỗi thẩm phán trong tỉnh giải quyết 9 vụ/tháng!

Qua đánh giá, tổng kết hoạt động của ngành năm 2010, TAND tỉnh cho biết còn một số tồn tại, thiếu sót trong hoạt động của ngành: Việc thu thập chứng cứ và đánh giá chứng cứ của một số thẩm phán chủ toạ phiên toà chưa đầy đủ, còn bỏ lọt người tham gia tố tụng, xác định quan hệ tranh chấp sai nên bị huỷ, sửa án. Một số toà án cấp huyện còn bị Viện KSND kiến nghị về thời hạn giao bản án; về áp dụng điều luật… Nguyên nhân của những tồn tại, thiếu sót trên là do một số thẩm phán còn chủ quan khi nghiên cứu hồ sơ; đánh giá chứng cứ chưa toàn diện; số lượng án ngày càng tăng nhưng thiếu nhiều thẩm phán nên gây hạn chế trong việc giải quyết án, gây áp lực lớn cho thẩm phán; cơ quan chức năng chưa quan tâm, chưa phối hợp chặt chẽ với toà án trong việc cung cấp chứng cứ khi toà yêu cầu…

Tại buổi làm việc, đại diện ngành Toà án kiến nghị UBND cấp xã khi thực hiện công tác hoà giải tranh chấp đất đai phải đúng thành phần theo quy định tại Điều 135 Luật Đất đai bởi nhiều trường hợp, UBND cấp xã tổ chức hoà giải không đúng quy định, khiến người dân bất bình khởi kiện ra toà. Mặt khác, UBND cấp xã cũng cần thực hiện tốt hơn Nghị định số 60, 61 của Chính phủ về quản lý, giáo dục người chấp hành án treo, cải tạo không giam giữ tại địa phương theo quy định.

BẢO TÂM