Do lợi ích kinh tế mang lại nên nhiều người đã bỏ số tiền không hề nhỏ để đầu tư xây dựng nhà yến với quy mô lớn ( ảnh minh họa)

Về góc độ kinh tế, nghề nuôi chim yến mang lại nhiều lợi nhuận cho chủ đầu tư. Vì vậy, thời gian qua, bất chấp các quy định, khuyến cao của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhiều người vẫn xây dựng nhà để nuôi yến.

Mang lại lợi ích kinh tế cao

Theo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT), thống kê của ngành nông nghiệp cho thấy, cả nước hiện nay có khoảng 6.000 nhà nuôi yến. Chỉ riêng tại Tây Ninh có khoảng 600 nhà nuôi yến đã được xây dựng, chiếm khoảng 10% số lượng nhà yến trong nước. Điều đó cho thấy, thời gian qua nghề nuôi yến tại tỉnh ta phát triển khá nhanh.

Ông H.C, một người đầu tư xây dựng nhà yến ở khu vực khu phố Sân Cu (phường Long Thành Bắc, thị xã Hòa Thành) cho biết, sau gần 3 năm bỏ tiền ra xây dựng nhà yến, đến nay ông C đã bắt đầu thu hoạch tổ yến với sản lượng khoảng 2kg yến thô/tháng.

Với giá thị trường hiện nay, tổ yến thô có giá khoảng 16 triệu/kg, mỗi tháng mang về cho gia đình ông C. khoảng 30 triệu đồng. Theo ông C, nghề nuôi yến quan trọng vẫn là vốn đầu tư ban đầu bỏ ra xây dựng nhà yến, còn sau đó không phải tốn công chăm sóc nhiều nên nhiều người sẵn sàng bỏ vốn đầu tư.

Tuy nhiên, không phải ai xây dựng nhà yến cũng đều mang lại hiệu quả kinh tế. Chia sẽ với chúng tôi, một cán bộ xã Tân Hội, huyện Tân Châu cho biết, trước việc xây dựng nhà yến ồ ạt trên địa bàn xã. Nhưng thực tế, có những nhà yến dù trước khi xây dựng đã tư vấn, nghiên cứu kỹ, nhưng khi xây xong thì yến không về nhiều hoặc có về nhưng chỉ với số lượng ít và không làm tổ nên chủ đầu tư đành phó mặc nhà yến cho “ trời". Theo vị cán bộ này, không phải ai xây dựng nhà yến cũng đều “thắng” như dư luận đồn thổi.

Ông Nguyễn Đình Xuân – Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, theo tham khảo của ông, tại khu vực Đông Nam Á, nghề nuôi chim yến phát triển trong vài năm gần đây. Cụ thể tại Indonesia có khoảng 150 ngàn nhà nuôi yến, Malaysia có khoảng 100 ngàn nhà nuôi yến. Trong khi đó tại Việt Nam có khoảng 6.000 ngàn nhà nuôi yến nên chứng tỏ ngành nuôi yến ở Việt Nam vẫn còn tiềm năng phát triển. Tây Ninh là địa phương rất thuận lợi cho phát triển ngành nuôi yến.

Hiện nay, việc đầu tư nhà nuôi yến rất đa dạng, nếu đầu tư quy mô lớn thì một nhà yến có giá đầu tư ban đầu khoảng 4 đến 5 tỷ đồng; đầu tư sơ sài có giá khoảng 500 triệu đồng/nhà yến. Đối với các hộ nuôi yến, sau khi đầu tư khoảng 3 đến 5 năm bắt đầu thu hoạch được tổ yến.

Có những nhà yến cho sản lượng khoảng 50kg yến thô/tháng, cũng có nhà yến cho sản lượng khoảng 20 kg yến thô/ nhà yến. Với giá tổ yến thô đang bán trên thị trường hiện nay khoảng 16 triệu đồng/kg, còn yến qua sơ chế khoảng 25 triệu đồng/kg. Tùy theo quy mô của nhà yến, chỉ trong khoảng từ 4 đến 5 năm, chủ đầu tư đã có thể thu hồi vốn đầu tư, và sau đó là hưởng lợi từ việc nhà yến mang lại mà không cần phải đầu tư thêm nhiều. 

Bên cạnh đó, chim yến cũng góp phần vào việc diệt côn trùng gây hại cho mùa màng, mang lại lợi ích cho môi trường. Đồng thời khi thu hoạch tổ yên thô, nhiều chủ đầu tư đã phải thuê nhân công để sơ chế tổ yến. Tính ra mỗi tổ yến thô cần phải có đến 20 ngày công lao động để sơ chế, do đó nghề nuôi yến còn tạo ra công ăn, việc làm cho nhiều lao động nhàn rỗi.

Nhưng...

Về mặt trái, nghề nuôi yến đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập mà chúng ta nhận thấy trong thời gian qua ở tỉnh. Để có chim yến về làm tổ, các nhà yến phải phát loa dụ yến với nhiều cường độ khác nhau, ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh.

​

Nhà nuôi yến xây dựng trong khu dân cư thời gian qua đã nảy sinh nhiều bất cập về môi trường, âm thanh

Thời gian qua, đã có 6 trường hợp nhà dân phàn nàn vì âm thanh nhà yến. Ngoài ra, nhà nuôi yến còn gây ra mùi hôi, ảnh hưởng đến các hộ dân lân cận, nhất là đối với các nhà yến nuôi trong khu dân cư, rồi vấn đề phân chim yến rơi trên các nhà dân lân cận..

Một bất cập khác, chim Yến lại là món ăn yêu thích của các loài chim cú, chim cắt. Do đó để bảo vệ đàn chim yến, nhiều chủ đầu tư đã tìm cách bẫy chim cú, chim cắt  để bắt tiêu diệt những loại chim này gây thiệt hại về đa dạng sinh học.

Theo ông Xuân, dù với tiềm năng nghề nuôi chim yến còn phát triển nhưng trước những bất cập từ các nhà yến nuôi trong khu dân cư. Hiện nay tỉnh đang xây dựng dự thảo quy định về khu vực được nuôi chim yến với định hướng sẽ sớm ban hành những quy định như nhà yến phải xa khu dân cư, xây dựng trên loại đất phù hợp như đất phi nông nghiệp, đất ở nông thôn….không được xây dựng trên đất lúa, đất rừng.

Ngoài ra chủ đầu tư còn phải tuân thủ các quy định về xây dựng, môi trường, bảo đảm nhà yến không gây ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh. Ngành nông nghiệp sẽ phối hợp với các ngành chức năng thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn các chủ đầu tư tuân thủ các quy định này trong thời gian tới. Đặc biệt là vấn đề truy xuất nguồn gốc tổ yến trước khi đưa ra tiêu thụ thị trường trong nước lẫn xuất khẩu.

Ông Nguyễn Đình Xuân cho rằng, tổ yến từ xưa được coi là thực phẩm quý, chỉ có các bậc vua chúa, quan lại sử dụng. Ngày nay nhờ nghề nuôi yến phát triển nên giá tổ yến đã giảm nhiều, nhiều người có thể tiếp cận nguồn thực phẩm này để bồi bổ sức khỏe.

Về phía ngành nông nghiệp dù thấy rằng nghề nuôi yến ở tỉnh còn tiềm năng nhưng để nghề nuôi yếnphát triển đúng quy định, nhất là vấn đề xây dựng thương hiệu thì chính các chủ đầu tư phải xây dựng thương hiệu tổ yến của mình để bán ra thị trường và trong tương lai có thể xuất khẩu vì có tổ yến vẫn là mặt hàng ưa chuộng tại một số nước hiện nay. Riêng ngành NN chỉ hỗ trợ về các quy định như truy xuất nguồn gốc, hướng dẫn việc bảo vệ môi trường…đối với các chủ đầu tư xây dựng nhà yến.

Thế Nhân