Nhà đông anh chị em, nhưng chỉ mỗi mình tôi thích ăn cháo nếp. Thỉnh thoảng, tôi lại nhỏ to xin mẹ nấu. Nghe tới cháo nếp anh Hai tôi nhăn mặt: - Nếp đem thổi xôi có ngon không, ăn gì món cháo, ớn thí mồ! Chị Tư, chị Năm thì “hiền” hơn: - Thôi, mẹ chịu tốn thêm ít đậu đường, nấu chè luôn chớ ăn gì cháo nếp? Tôi lầm bầm: - Cháo là cháo, chè là chè, ai nói món nếp nấu chè ăn thay được cháo? Lầm bầm vụng thôi chứ tôi không dám nói lớn. Thừa biết thể nào cũng thua cuộc bởi “ta ít địch đông”. Thôi, nhịn trước cho nó lành!

Ở nhà mẹ không chịu nấu thì tôi chạy sang ngoại.

Bà ngoại giống tôi, rất thích cháo nếp nên sáng nào cũng nấu. Ngoại tuyên bố chắc khừ: Ăn sáng đệ nhất ngon là cháo nếp. Không có bún phở nào ngon bằng! Ðương nhiên, con “sâu” cháo nếp là tôi đồng ý cả hai tay hai chân, còn theo méc (mách) với ngoại vụ mấy anh chị tôi chê bai món cháo nếp ra sao. Có được “đồng minh” như tôi, ngoại rất ưng. “Chúng thì biết cái gì, kệ đi con. Mẹ mày không chịu nấu cứ chạy sang đây, ngoại nấu cho ăn” - ngoại cười móm mém.

Cháo nếp của ngoại được nấu rất nhừ. Ngoại bảo, muốn cháo ngon nhất định phải hầm để hạt nếp nở bung không còn nguyên dạng, kết vào nhau vừa dẻo vừa đặc mới ngon. Nhắc tới món ăn khoái khẩu bao giờ bộ dạng ngoại cũng phấn chấn hẳn ra.

Ngoại kêu, buổi sáng bê ra chén cháo nếp nóng hổi, mềm mịn ra thềm ngồi; hương nếp toả lên theo làn khói thơm nức mũi. Chưa ăn, chỉ cần nghe cái mùi thôi cũng đã đủ tứa nước miếng.

Rồi ngoại thêm, cháo nếp ăn không cũng đã ngon, nhưng muốn cực ngon thì phải có thêm ít đường đen (đường mía nấu kiểu thủ công). Bỏ viên đường vào chén cháo, hít hà mùi thơm của nếp, vị ngọt của mật mía quyện lẫn vào nhau theo khói bay lên.

Vớt một muỗng cháo trắng mịn, dẻo nhăng có lẫn những vân đường đỏ nâu ngọt ngào cho vô miệng. Ngậm lại để cái thơm cái ngọt từ từ tan trôi qua cổ họng. Trôi tới đâu nghe đã tới đó. Khỏi phải lo nhai (đúng thôi, bởi ngoại đâu còn cái răng nào).

Thật tình, ai chưa ăn cháo nếp nghe ngoại mô tả thôi đã đủ ngon. Vậy nhưng, ăn nhiều như tôi cũng phải công nhận thật tình: món cháo nếp ngoại nấu ngon thật! Xoong cháo ngoại nấu có nguội rồi giở ra vẫn cứ nức mùi thơm.

Cậu tôi hay đùa, gọi ngoại là “tín đồ cháo nếp”. Trong những câu chuyện tâm tình của một cụ già tuổi chín mươi, nói đi nói lại về sở thích uống ăn, bao giờ ngoại cũng dẫn cô cháu gái khán giả (là tôi) về cái kết: - Ðời tao đi mòn không biết bao nhiêu đôi dép vào Nam ra Bắc vẫn chưa thấy món ăn sáng nào ngon như cháo nếp.

Bún phở ư? Ðồ bỏ! Xưa ông ngoại mày còn sống, ruộng đất trồng gì cũng phải chừa lại một sào gieo lúa nếp. Giờ già, dì cậu mày biết ý cứ về thăm lại đem cho ngoại bịch gạo nếp ngon để dành nấu cháo. Vậy là ngoại ưng…

Y NGUYÊN