Trái thơm
(dứa, khóm…) có tên gọi khoa học Annanascomosus (L) merr (ananas sativus schult
F), được trồng khắp nơi ở các nước vùng nhiệt đới. Trái thơm có nhiều công dụng
trong chữa bệnh…
Thơm chữa viêm
gân, lợi tiêu hoá
Thơm chứa
nhiều nước và các chất protit, gluxit, canxi, sắt, vitamin C, photpho… Thơm còn
có các sinh tố A, B1, B2, C, P, PP, E. Đặc biệt trong nước dứa có men (enzyme)
mang tên Bromelin và ở vỏ nhiều hơn quả. Men này có tác dụng chữa viêm gân cấp
tính và tổn thương trong thể thao. Tại các nước Anh, Pháp, Đức, Bromelin đã được
cho vào các viên thuốc phân huỷ Fibrin chống viêm nhiễm sau chấn thương.
Bromelin bôi lên vết thương làm tiêu tổ chức chết, chống tụ huyết, giảm phù nề,
mau lành sẹo. Bromelin còn được phối hợp với các thuốc khác như kháng sinh để
giúp tăng tác dụng trong điều trị viêm nhiễm bộ máy hô hấp, hen phế quản. Trong
một số phẫu thuật của nha khoa, người ta dùng Bromelin để tiêu viêm, giảm đau,
chống phù nề bằng cách mỗi ngày uống một cốc nước thơm ép (1 quả) liền trong 15
ngày.
Bromelin là
một loại enzyme thuỷ phân protein thành các acid amin nên có tác dụng tốt trong
tiêu hoá các chất thịt. Một số thuốc chữa bệnh dạ dày có chứa Bromelin. Trong
dân gian thường ướp các loại thịt dai, già với trái thơm hoặc xào cùng thịt thì
thịt sẽ được nhừ, ăn dễ tiêu.
Đã có công
trình nghiên cứu cho thấy enzyme của thơm có khả năng chữa bệnh tim do có thể
làm tan máu tụ dẫn đến cơn đau tim. Có báo cáo trong 140 bệnh nhân mắc bệnh tim
được điều trị bằng phương pháp này thì chỉ có 2% số người bị tử vong do lên cơn
đau tim so với trước đó không dùng phương pháp này thì có tới 20% tử vong. Trong
sách ở Việt Nam có hướng dẫn người bị cao huyết áp nên ăn dứa hàng ngày để lợi
tiểu.
Mỗi ngày uống
một cốc nước ép thơm hoặc ăn 1/2 quả thơm chín có thể thay thế được các loại
thuốc chống đông (coumarin, warfarin…) vốn là những chất thường gây nhiều tác
dụng phụ chảy máu (do đó tránh dùng thơm cho những người có các bệnh xuất
huyết).
![Nhiều công dụng quý từ trái thơm](/resources/newsimg/002011/03/31a/suckhoe.jpg) |
Thơm
có nhiều công dụng trong chữa bệnh |
Và một số bệnh
khác
Thơm được dùng
trong các trường hợp viêm nhiệt, tiểu tiện khó khăn, đại tiện táo bón, sỏi thận,
tiểu tiện có mủ.
- Viêm thận: trái
thơm 60g, rễ cỏ tranh tươi 30g, sắc uống thay nước hàng ngày.
- Viêm phế
quản: trái
thơm 120g, mật ong 30g, lá tỳ bà 30g, sắc uống.
- Sỏi thận: 1
trái thơm chín nguyên quả vỏ hoặc khoét ở cuống một lỗ nhỏ bằng ngón tay cho vào
khoảng 7 - 8g phèn chua giã nhỏ rồi đậy lại. Đem trái thơm đó nướng chín trên
than đỏ hoặc lùi vào lửa cho cháy xém hết vỏ, dứa chín mềm. Để nguội, ép lấy
nước (bỏ bã) để uống. Mỗi ngày 1 trái.
Thơm còn dùng
để giải nhiệt mùa hè nóng nực, khô khan, mệt mỏi, khát nước, ăn không ngon
miệng, khó ngủ trằn trọc, tiểu ít, nước tiểu đỏ khai. Cách dùng là ăn trái, uống
nước ép trái thơm, hoặc nấu canh, xào với các món ăn.
Trái thơm
thích hợp hơn cho người trẻ khoẻ và có thể hiện các chứng táo chướng do nhiệt.
Ngược lại không dùng cho trường hợp do hư hàn thấp. Dân gian có câu nói: “Trái
thơm ngon miệng, nhưng mệt bụng”. Nghĩa là nếu bộ phận tiêu hoá có hư hàn thấp,
hay gây đau bụng đi ngoài nhiều lần, lỏng nát, có bọt vàng thì không lạm dụng.
Không nên ăn nhiều một lúc gây rát lưỡi, nên ăn lúc no để tránh cồn ruột.
Say thơm (ngộ
độc dứa), theo nhiều tác giả thì thủ phạm gây độc là do nấm độc Candida
tropicalis thường có trên mặt đất ẩm. Nếu trái thơm bị dập nát thì nấm thâm nhập
cả vào bên trong. Khi ngộ độc có các triệu chứng xuất hiện sau 30 phút - 1 giờ
ăn thơm. Nạn nhân thấy mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, ngứa dữ dội khắp người sau
đó thấy nóng bừng và nổi mẩn toàn thân, đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, hạ huyết
áp, khó thở. Trường hợp nhẹ sẽ tự khỏi sau 2 - 3 giờ. Trường hợp nặng là tình
trạng sốc dị ứng truỵ tim mạch. Trường hợp nặng phải đi bệnh viện truyền dịch
chống sốc. Theo kinh nghiệm dân gian khi chớm bị dị ứng thì phải tránh nước, gió
lạnh mà phải ủ ấm và lấy khăn vải hơ nóng mà chườm lên chỗ mẩn ngứa, đồng thời
cho uống nước sắc gồm vỏ trái thơm 100g với 20g cam thảo hoặc mộc nhĩ trong 3
bát nước (600ml) còn 1 bát (200ml).
Để phòng say
thơm, ta chỉ ăn trái tươi, còn nguyên vẹn, không dập nát, ủng thối. Gọt mắt sâu
cho hết và ăn ngay.
Theo
BS.Phó Thuần Hương (SK&ĐS)