Nhọc nhằn mưu sinh

Tây Ninh là xứ nắng, nắng đến chói chang, áo đẫm mồ hôi, nhưng những người thợ hồ vẫn miệt mài với công việc của mình, vì cuộc mưu sinh. Phần lớn là những người có hoàn cảnh khó khăn, không được học hành tới nơi tới chốn, buộc phải chọn đời thợ hồ. Hầu hết họ đều là những người rất giỏi chịu đựng và có sức khỏe dẻo dai. Nếu như những người làm “cu li”, phụ hồ có mức lương từ 140 ngàn cho tới 160 ngàn/ngày, thì những người thợ có tay nghề “cứng”, thường được trả tương đối khá, từ 200 ngàn cho tới 220 ngàn/ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng có mức thu nhập ấy và có việc làm thường xuyên...

Công trình đang thi công mà không được che lưới bảo vệ an toàn.

Anh Hoàng - một thợ hồ lâu năm cho biết, hầu như tất cả các thợ hồ đều là tay ngang, tự học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, người này hướng dẫn người kia, từ phụ hồ rồi dần dần học xây và thành thợ. Nếu ai sáng ý thì sẽ tiếp thu nhanh và mau chóng thành thạo làm được việc thì sẽ được chủ thầu tăng lương. Tuy nhiên thợ phụ cũng như thợ chính, tất cả đều rất cực nhọc. Thoạt trông cứ tưởng lên “chức” thợ chính là sướng. Thế nhưng, để liên tục đứng trên giàn giáo cao xây hoặc tô tường, dưới cái nắng hầm hập trong nhiều tiếng đồng hồ, mồ hôi toát ra như tắm… quả là một chuyện không hề đơn giản. Anh Hoàng tâm sự: “Làm nghề thợ hồ cực lắm! Lưng dài, vai rộng như tôi, nhà nghèo học hành chẳng tới đâu, khó kiếm nghề gì có thu nhập ổn định nên tôi theo các chú, các anh đi làm phụ hồ từ năm 15 tuổi, được 4 năm rồi nên mọi việc giờ cũng khá thành thạo”.

Mùa khô thì đỡ, bởi ngày công còn tương đối đủ. Nhưng vào thời điểm bắt đầu mùa mưa, nếu làm tốt lắm chỉ được khoảng 20 ngày công trong một tháng. Tôi hỏi một anh thợ phụ tên Thành: Tiền công phụ hồ như vậy như vậy có đủ chi phí cho cuộc sống không? Thành nói: “Nếu mình em thì khoẻ, nhưng em là con lớn trong nhà, dưới còn hai đứa em, gia đình còn khó khăn nên em phải tiết kiệm tiền để phụ giúp ba mẹ nuôi em ăn học”.

Đối với những người thợ làm ở các công trình gần nhà đều phải tự túc ăn uống. Nhưng với các công trình xa, đa số phải căng lều, bạt ở lại công trường, được “hỗ trợ thêm” tiền ăn hai bữa. Theo những thợ hồ lão làng, khổ nhất là khi làm những công trình có thời gian khắt khe, hoặc lúc làm móng mà gặp mưa. Họ phải chạy đua với thời gian để hoàn thành tiến độ. Khi đó, tăng ca liên tục, bữa trưa ở lại công trường, nhiều khi ăn xong mới nghỉ một chút là phải làm ngay. Đôi khi còn phải làm từ sáng sớm đến 11 – 12 giờ khuya mới được về lán trại nghỉ ngơi.

Thợ chính...

... cũng như phụ hồ đều không có bảo hộ lao động.

 

Anh Lâm - chủ thầu các công trình xây dựng nhà cho biết: “Nghề thợ hồ chỉ hợp với đàn ông con trai. Thế nhưng cuộc sống khó khăn, vì miếng cơm manh áo, tại Tây Ninh cũng có khá nhiều chị em phụ nữ đến công trình xin làm phụ hồ. Tiền công không cao, công việc cực nhọc, nhưng phụ nữ quen tằn tiện, chắt chiu từng đồng nên cũng giúp cho họ và gia đình họ khá nhiều”.

Tiềm ẩn hiểm hoạ

Tại các công trình xây dựng đều có khẩu hiệu: "An toàn là bạn, tai nạn là thù", thế nhưng tai nạn lao động vẫn thường xuyên xảy ra. Thực tế tại nhiều công trình, không ít người lao động không hề được trang bị các phương tiện bảo hộ lao động như mũ, găng tay đúng quy cách... Quanh năm phơi mưa nắng và gió bụi, nhiều người thợ phó mặc mạng sống của mình trên những giàn giáo cốp-pha lắp ráp sơ sài, lơ lửng ở độ cao hàng chục mét mà không có lưới an toàn, sự sống nhiều khi rất mong manh. Hầu hết những người làm nghề thợ hồ đều không được các chủ thầu mua bảo hiểm tai nạn, đừng nói gì đến chuyện bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế. Vì vậy, khi tai nạn xảy ra, họ “lãnh đủ”, nhẹ thì bị thương, nặng là mất mạng. Cũng đã có những vụ tai nạn xảy ra nhưng chủ thầu thường "giấu nhẹm", tìm cách thỏa thuận miệng, bồi thường cho người bị hại để sự việc “chìm xuồng”.

Không chỉ vậy, đối với những công trình xa, người thợ phải bám theo công trình trong một thời gian dài. Xa vợ con, gia đình, quẩn quanh với sắt thép, bê tông, cát đá... Gặp buổi trời mưa, đã thiếu thốn tình cảm lại càng trầm uất trong khung cảnh buồn tẻ, nên một số người không đủ bản lĩnh đã bị lôi kéo và sa vào tệ nạn mại dâm, nghiện hút hay rượu chè, cờ bạc...

Hoa Lư