Chắc hẳn ai cũng biết, những cơn mưa đầu mùa sẽ gợi nhớ trong ta biết bao nhiêu là kỷ niệm- nhất là những người từng sống ở vùng nông thôn. Mùa mưa đầu không chỉ bọn trẻ con háo hức trông chờ vì được tắm mưa mà ngay cả người lớn cũng không kém mong đợi. Những cơn mưa đầu mùa xoa dịu đi cái nắng nóng kéo dài từ cuối năm trước, mưa giải nhiệt cho vườn cây trái, ruộng nương; giảm bớt tình trạng khô hạn ở vùng Tây Nguyên, miền Tây Nam bộ...

Cơn mưa đầu mùa vô cùng giá trị đối với sản xuất của người nông dân. Chỉ sau cơn mưa vài ngày, những mầm xanh non li ti của những lá cỏ bắt đầu nhô khỏi mặt đất. Thay thế cho thảm cỏ khô héo màu xám xịt trước đây là màu xanh mơn mởn, căng tràn sức sống. Thực vật đổi thay ngay sau cơn mưa. Cây trơ trọi lá gồng mình qua bao ngày nắng nay bắt đầu hé những chồi lá non.

Cơn mưa đầu mùa thật diệu kỳ! Không chỉ thực vật mà động vật cũng vui mừng không kém. Từng đàn bướm tung tăng, tiếng chim líu lo trong những tán cây và tiếng ríu rít nghe cũng khác trước, có lẽ như để đón chào... mùa mưa đến?

Đấy chính là những gì ta có thể cảm nhận được, nghe được, thấy được qua khung cảnh thiên nhiên sau cơn mưa đầu mùa. Có lẽ mỗi người sẽ có một cảm nhận riêng dưới góc nhìn của mình. Riêng tôi, tôi thích nhất là vào những đêm sau cơn mưa đầu mùa. Từng đàn mối cánh bay lao vào bóng đèn đêm. Những tiếng côn trùng kêu như một bản hoà tấu thiên nhiên. Trong màn đêm từ những vũng nước, mương nước, xa hơn từ cánh đồng vang lên tiếng kêu của dế, cóc, nhái, ễnh ương và của ếch gọi bầy.

Thoạt nghe, qua tưởng chừng là âm thanh hỗn tạp nhưng khi nghe kỹ sẽ cảm nhận được từng vần điệu, âm vực rõ ràng. Có lẽ không có bản hoà nhạc nào hay hơn thế, tự nhiên hơn thế nữa. Và cũng có lẽ không một ngôn từ nào diễn tả được hết sự kỳ diệu, quyến rũ ấy.

Còn nhớ, đêm mưa đầu những năm trước, ba cùng tôi xách đèn đi soi ếch. Những con ếch mừng nước nhảy từ dưới hang lên mặt đất ngồi im chễm chệ, phục chờ những côn trùng bay qua. Ba nói, đi bắt ếch sau mưa đầu mùa là trúng nhất. Bao ngày nắng, ếch trốn ở dưới hang, nay mưa xuống trời mát mẻ, có thêm nhiều côn trùng, ếch nhảy lên khỏi hang.

Có lẽ ếch say sưa, sung sướng tận hưởng tiết trời nên chủ quan, lơ là dễ bị bắt chăng, hay vì nó vui quá quên mất cảnh giác rồi? Vì khi ngày nắng chỉ cần nghe tiếng động là bọn chúng trốn ngay xuống hang hay nhảy tõm xuống nước. Soi ếch đêm, qua ánh đèn rọi thì đôi mắt xanh biếc của ếch rất dễ nhận ra.... Vậy là chỉ sau vài tiếng đồng hồ, trong rọng của chúng tôi có chiến lợi phẩm là vài chục con ếch.

Năm nay, cơn mưa đầu đến muộn. Vẫn là cơn mưa đầu nhưng tôi cảm nhận đã khác, không phải khác vì chúng tôi ngày một lớn hơn, mà khác là vì mưa nhưng không còn tiếng trẻ con vui đùa tắm mưa như trước nữa, những đêm sau mưa cũng không còn rộn rã tiếng côn trùng kêu. Ba nói do thời tiết bây giờ thay đổi thất thường.

Với lại, cánh đồng trước kia rộng mênh mông với những thửa ruộng lúa, những vườn cây ăn trái nay không còn, thay vào đó là con đường nhựa mới mở xuyên qua và hai bên đã có mấy trăm nóc nhà gạch xây mọc lên, lại còn có đường điện sáng choang suốt đêm. Quê đã lên đô thị rồi thì còn đâu bản hoà nhạc thiên nhiên như trước.

Những tiếng kêu giờ lẻ loi, rời rạc, bị lấn áp bởi tiếng ồn ào của xe cộ nơi phố thị. Cái thú soi ếch một thời vì thế cũng không còn nữa. Có lẽ thế hệ trẻ sau này sẽ không còn được cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên sau cơn mưa đầu mùa như chúng tôi nữa. Phải chăng cơn mưa đầu mùa chỉ còn trong kỷ niệm?

Hữu Dư