- Bàn Dân nè, tôi vừa đọc được một bài báo tường thuật cuộc hội thảo về phát huy vai trò của tư nhân trong nền kinh tế nước ta tổ chức tại một thành phố có nền kinh tế quy mô lớn nhất nước kế bên tỉnh nhà mình. 

Nhưng… vì tôi làm việc trên lĩnh vực khác, không biết rành về kinh tế nên tôi không hiểu rõ nội dung cuộc hội thảo ấy lắm, ông có thể giải thích cho tôi hiểu thêm về chuyện được bàn bạc trong cuộc hội thảo ấy không?

- À, ông muốn nói tới cuộc hội thảo “Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam” mới diễn ra cách đây vài hôm ở TP. Hồ Chí Minh chứ gì! Tiêu đề hội thảo nêu rõ nội dung như thế, ông còn “lăn tăn” chỗ nào nữa?!

- Tôi cảm thấy hơi bị khó hiểu ở chỗ, vai trò của kinh tế tư nhân ở nước ta thì đã được khẳng định từ lâu, ít nhất cũng gần bốn mươi năm, từ khi cả nước bắt đầu công cuộc đổi mới có “gút mắc” gì đâu mà nay lại phải ngồi bàn bạc tìm cách tháo gỡ?

- Đúng như ông nói, gần bốn mươi năm qua, đúng ra là hơn bốn năm qua, từ “đêm trước đổi mới” Đảng ta đã nhận thấy nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung nhằm phục vụ đấu tranh giải phóng dân tộc khỏi ách xâm lược của ngoại bang đã không còn phù hợp với mục tiêu phát triển đất nước thời bình; hiệu quả đem lại rất kém, cụ thể là thu nhập bình quân đầu người nước ta lúc ấy vẻn vẹn chỉ 96 đô-la Mỹ (USD). 

Thế rồi trong chặng đường đổi mới bốn mươi năm qua, với sự chuyển đổi nền kinh tế “quan liêu, bao cấp” sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với sự tham gia của tất cả các thành phần kinh tế. 

Nhờ vậy đất nước ta, nhân dân ta mới có được ngày hôm nay, nền kinh tế rất nhỏ bé ngày ấy nay đã có quy mô tăng lên đến vị trí thứ 24 trên tổng số hơn hai trăm quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới tính theo sức mua tương đương (PPP); đời sống người dân được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người chỉ còn thêm khoảng 300 USD nữa là sẽ đạt mức thu nhập trung bình cao (5.000 USD) rồi đó ông!

-Vâng, những điều ông vừa nói tôi cũng đã hiểu, nhưng… thú thiệt là tôi chưa biết sự góp phần của kinh tế tư nhân trong thành tựu chung đó đạt tới mức nào, trong khi theo tôi hiểu thì kinh tế tư nhân nước mình cho đến nay chủ yếu vẫn là doanh nghiệp nhỏ và… siêu nhỏ?

-Về sự đóng góp chung trong nền kinh tế đất nước, với gần một triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% ngân sách Nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế, đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội. 

Kinh tế tư nhân không chỉ giúp mở rộng sản xuất, thương mại, dịch vụ mà còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. 

Sự vươn lên mạnh mẽ của nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam không chỉ làm chủ thị trường nội địa mà còn khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế. Điều này chứng tỏ rằng nếu có môi trường phát triển thuận lợi, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể vươn xa, cạnh tranh sòng phẳng với thế giới.

-Thế à! Do tôi ít chú ý theo dõi thông tin qua những số liệu thống kê nên giờ nghe ông nói tôi mới biết thành phần kinh tế chủ yếu là nhỏ và siêu nhỏ lại có sự đóng góp chiếm tỷ trọng khá lớn trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Vậy thì chuyện các nhà kinh tế họp lại bàn cách tháo gỡ là tháo gỡ cái gì hả ông?

- Ông này lơ mơ quá nghen, tiêu đề của cuộc hội thảo ông theo dõi có ghi rõ ràng đó, “tháo gỡ bất cập về chính sách” chứ tháo cái gì?

- Ý là tôi chưa hiểu cái… “bất cập về chính sách” đó đó! Ông có hiểu thì cắt nghĩa cho tôi biết với?

- Có thể nói những bất cập đó trước hết là bất cập về khả năng tiếp cận nguồn vốn, chuyện này Chính phủ cũng như người dân đều biết, các doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa luôn gặp khó khăn về vốn, nhất là tiếp cận vốn ngân hàng không phải là việc dễ dàng. Rồi còn nhiều quy định về thủ tục hành chính hết sức phức tạp, rắc rối và chồng chéo. 

Trong hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp còn gặp phải tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, không chỉ cạnh tranh giữa doanh nghiệp tư nhân với nhau, mà còn phải đối mặt với cạnh tranh không lành mạnh từ các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp nước ngoài. 

Và chuyện mà doanh nghiệp tư nhân luôn mong đợi là việc Nhà nước có chính sách hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp tư nhân, nhất là việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

-Phải rồi, cho nên trong nội dung cuộc hội thảo, tôi nghe các chuyên gia và doanh nghiệp đã đề xuất một số giải pháp như là cần cải thiện môi trường kinh doanh, bao gồm cả việc đơn giản hoá các quy định và thủ tục hành chính. Tăng cường hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm cả việc cung cấp vốn và đào tạo; cũng như là cần đẩy mạnh cạnh tranh lành mạnh, bao gồm cả việc ngăn chặn cạnh tranh không lành mạnh.

Bàn Dân