Bài liên quan:

>> Nhức nhối nạn phá rừng trồng (kỳ trước)

>> Nhức nhối nạn phá rừng trồng (kỳ hai)

Kế hoạch trồng mới rừng theo dự án 661 ở Tây Ninh đến năm 2009 là đạt 7.900 ha. Qua hơn 10 năm thực hiện, đến năm 2011 Tây Ninh đã trồng được hơn 7.500 ha. Trong đó, chỉ có 3 năm gần đây là thực hiện đạt và vượt kế hoạch trồng rừng do toàn tỉnh thực hiện Quyết định 875 của UBND tỉnh về giải quyết tình trạng bao chiếm đất lâm nghiệp không đúng mục đích để chuyển sang trồng rừng. Có thể nói, đạt được diện tích trồng rừng như hiện nay là sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong toàn tỉnh- nhất là trong việc tuyên truyền, vận động người dân bao chiếm đất lâm nghiệp chấp hành chủ trương chặt bỏ cây trồng sai mục đích để chuyển sang trồng rừng. Tuy nhiên, tình trạng lén lút phá bỏ rừng trồng đã và đang có nguy cơ làm ảnh hưởng đến kết quả mà Tây Ninh đã phấn đấu trong hơn 10 năm qua trong công tác trồng rừng.

Làm gì để giữ vững diện tích rừng trồng?

Thực ra, tình trạng lén lút phá rừng trồng gia tăng trong thời gian gần đây đã được UBND tỉnh và các cơ quan chức năng quan tâm. Theo Sở NN&PTNT thì tình trạng này cũng đã xảy ra trong những năm trước đây và gần đây gia tăng do giá cả một số loại nông sản tăng cao- nhất là khoai mì, nên có một số hộ dân nhận khoán trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng trồng lén lút chặt, phá cây rừng trồng để sản xuất nông nghiệp. Hầu hết các vụ phá rừng trồng được phát hiện, được xử lý nghiêm, trong đó có khởi tố hình sự 2 vụ và có vụ đề xuất mức phạt vi phạm hành chính lên đến 50 triệu đồng. Thế nhưng vẫn có không ít hộ tiếp tục lén lút phá rừng trồng và số vụ phá rừng trồng vẫn tiếp tục gia tăng.

Tăng cường công tác kiểm tra rừng

Có ý kiến cho rằng để việc hạn chế tình trạng phá rừng trồng có hiệu quả cao hơn thì việc cần làm trước tiên là quy trách nhiệm cụ thể của đơn vị quản lý rừng trong việc để cho tình trạng phá rừng trồng xảy ra, đồng thời tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, xử lý. Trước tiên là kiểm tra lại diện tích rừng hiện có, giao trách nhiệm quản lý, bảo vệ rừng cho chính quyền địa phương cấp huyện, cấp xã và chủ rừng, đồng thời huy động các lực lượng công an, quân đội phối hợp với kiểm lâm kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn tình trạng phá rừng lấy gỗ và đất sản xuất trái pháp luật. 

Song song đó, để khắc phục và hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng phá bỏ rừng trồng thì những bất cập đang diễn ra trong việc khoán trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng trồng. Đối với những bất cập trong hợp đồng nhận khoán, trong quy trình trồng xen cây nông nghiệp thì Sở NN&PTNT đã chỉ đạo các ban quản lý rừng nghiên cứu điều chỉnh lại nội dung hợp đồng giao khoán trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng trồng đã ký trước đây và áp dụng cho các hợp đồng mới để ràng buộc trách nhiệm đối với người nhận khoán. Đồng thời các chủ rừng quản lý chặt chẽ việc trồng xen cây nông nghiệp theo quy trình phù hợp và thời gian trồng xen không được kéo dài quá 3 năm kể từ khi trồng rừng. Những năm tiếp theo, tuỳ thực tế từng vùng, từng nơi mà Ban quản lý rừng lập phương án trồng xen và những hộ nhận khoán trồng rừng phải được phép của ban quản lý mới được tiếp tục trồng nhằm đảm bảo sự phát triển của cây

Tuy nhiên, các biện pháp nêu trên chỉ là những biện pháp có tính tạm thời, bởi vì nguyên nhân sâu xa nhất dẫn đến vi phạm phá bỏ rừng trồng là người nhận khoán trồng rừng có thu nhập thấp hơn là trồng các loại cây nông nghiệp khác. Giải quyết bài toán về thu nhập- cụ thể là nâng cao thu nhập cho người nhận khoán trồng rừng mới là vấn đề căn cơ, lâu dài và khiến cho người nhận khoán tự nguyện, tận tâm trong việc trồng rừng. Theo Sở NN&PTNT thì hiện nay Sở đang chỉ đạo các phòng nghiệp vụ trực thuộc tập trung nghiên cứu Nghị định số 99/2010/NĐ-CP ngày 24.9.2010 của Chính phủ về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, qua đó xây dựng đề án thu phí sử dụng môi trường rừng để đầu tư tái tạo rừng. Theo Nghị định 99/2010/NĐ-CP thì đối tượng phải chi trả dịch vụ môi trường rừng bao gồm: các cơ sở sản xuất thuỷ điện; sản xuất và cung ứng nước sạch; sản xuất công nghiệp có sử dụng trực tiếp nguồn nước; các tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch có hưởng lợi từ rừng… Và các đối tượng được chi trả phí dịch vụ môi trường bao gồm: các chủ rừng là tổ chức được nhà nước giao rừng, cho thuê rừng; các chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân được nhà nước giao rừng, cho thuê rừng và các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân nhận khoán bảo vệ rừng. Khi có được thêm khoản phí dịch vụ môi trường rừng thì thu nhập của các hộ nhận khoán trồng rừng sẽ được nâng lên. Ngoài ra, cũng có ý kiến đề xuất nhà nước xem xét nâng cao định mức đầu tư trồng rừng để nâng cao mức thu nhập cho người trồng rừng- nhất là trong điều kiện vật giá luôn biến động tăng như hiện nay.

Thực tế, việc nâng thu nhập cho người nhận khoán trồng rừng mới là yếu tố quyết định để cho người trồng rừng “toàn tâm, toàn ý” vào công việc trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng trồng. Bởi vì khi thu nhập từ việc trồng rừng bằng thu nhập từ những cây nông nghiệp khác thì người trồng rừng không cần phải trồng xen cây nông nghiệp. Vì thế cho nên, việc chi trả dịch vụ môi trường rừng theo Nghị định 99/NĐ-CP được thực hiện càng sớm thì sẽ càng hạn chế được nạn phá rừng trồng.

Sơn Trần