Năm 2010, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục phục
hồi tích cực, kinh tế vĩ mô cơ bản được giữ ổn định, tăng trưởng kinh tế đạt
6,78%, cao hơn mục tiêu đặt ra, xuất nhập khẩu vượt mức kế hoạch, nhập siêu
bước đầu được cải thiện...
Thu chi ngân sách nhà nước đều tăng
Theo Bộ Tài chính, mặc dù bước năm 2010, tình
hình kinh tế còn tiếp tục khó khăn, nhưng toàn ngành đã tích cực thực hiện
nhiều giải pháp tài khóa theo hướng chủ động, linh hoạt, nhưng thận trọng
nhằm khắc phục ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế-tài chính toàn cầu trong năm
2009 như miễn, giảm, giãn thuế đã dừng thực hiện; điều chỉnh thuế nhập khẩu
linh hoạt, giảm áp lực tăng giá tiêu dùng trong nước, như tăng thuế đối với
các nhóm mặt hàng cần kiểm soát và hạn chế nhập khẩu; giảm thuế nhập khẩu
đối với vật tư, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất và tiêu dùng.
Bên cạnh đó, ngành tài chính đã phối hợp thực
hiện chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ nhằm điều hành lãi suất và tỷ
giá ở mức hợp lý, huy động vay của Chính phủ trên cơ sở tiến độ giải ngân,
tránh đọng vốn, tăng chi phí trả lãi và gia tăng áp lực cho thị trường.
Theo đó, ước tính thu ngân sách nhà nước cả
năm đạt khoảng 66.600 tỷ đồng vượt vượt 14,4% so với dự toán, tăng 19,4% so
với năm 2009, trong đó thu nội địa (không kể thu tiền sử dụng đất) ước là
64% tổng thu ngân sách nhà nước (vượt 8,6% so dự toán).
Tuy nhiên, chi ngân sách nhà nước cho an sinh
sinh xã hội ước khoảng 72.120 tỷ đồng, tăng gần 5% so với năm 2009. Ngân
sách nhà nước đã chi cho công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai,
dịch bệnh trong năm 2010 khoảng 5.400 tỷ đồng. Ngoài ra, đã xuất dự trữ quốc
gia cấp không thu tiền trên 81.400 tấn gạo để cứu trợ nhân dân vùng thiếu
đói giáp hạt và bị thiệt hại do thiên tai...
Đối với giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản
ước thực hiện cả năm đạt khoảng 92-95% dự toán; vốn trái phiếu Chính phủ đạt
100% dự toán.
Bộ Tài chính cũng cho hay, bội chi ngân sách
năm 2010 dự kiến giảm 0,4 điểm % GDP xuống còn 5,8% GDP (dự toán là 6,2%
GDP). Hiện nay, yêu cầu đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế-xã hội để tạo điều
kiện phát triển kinh tế là rất lớn, đồng thời phải thực hiện “giải quyết
công bằng xã hội trong từng bước phát triển” theo Nghị quyết của Đảng, nên
chưa thể giảm nhanh bội chi.
Tuy nhiên, để tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô
và an ninh tài chính quốc gia, Bộ Tài chính nhấn mạnh sẽ giảm dần tỷ lệ bội
chi ngân sách để trung bình giai đoạn 2011-2015 bội chi ở mức dưới 5% GDP.
Đối với vấn đề nợ công, tính đến hết
31.12.2010, dư nợ Chính phủ bằng 44,3% GDP, dư nợ quốc gia bằng 42,2% GDP và
dư nợ công bằng 56,6% GDP. Tuy nhiên, xét về cơ cấu, tỷ trọng huy động vay
nợ trong nước ngày càng tăng, vay nợ nước ngoài giảm; các khoản vay nước
ngoài của Chính phủ phần lớn đều có thời hạn dài, lãi suất ưu đãi, việc bố
trí thanh toán nợ hàng năm đều bảo đảm đầy đủ, đúng hạn, không có nợ xấu.
Hiện tại, Bộ Tài chính đang chủ trì xây dựng
Chiến lược Nợ quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có dự
kiến những thay đổi cơ cấu nợ trong tương lai, đặc biệt khi Việt Nam đã ra
khỏi nhóm nước nghèo, duy trì dư nợ hợp lý, sử dụng vay nợ hiệu quả, đảm bảo
an ninh tài chính quốc gia.
Tiếp tục ổn định nền kinh tế
Bộ Tài chính xác định nhiệm vụ tài chính-ngân
sách đặt ra cho năm 2011 là tiếp tục tăng cường quản lý thu chi ngân sách
nhà nước, thực hiện nhất quán cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà
nước, kiểm soát có hiệu quả giá hàng hóa, dịch vụ độc quyền, kiên trì thực
hiện giá thị trường đối với điện, than bán cho điện theo lộ trình thích hợp.
Về quản lý nợ công, thực hiện phát hành trái phiếu trong nước và huy động
nguồn ODA để bù đắp bội chi ngân sách và cho đầu tư phát triển.
Về thu ngân sách, dự toán tổng thu ngân sách
nhà nước năm 2011 là 595.000 tỷ đồng, tăng 12,7% so ước thực hiện năm 2010.
Trong đó, dự toán thu nội địa (không kể thu tiền sử dụng đất) là 352.000 tỷ
đồng, tăng 19,3% so ước thực hiện năm 2010. Về chi ngân sách: dự toán chi
ngân sách nhà nước năm 2011 là 725.600 tỷ đồng, bội chi ngân sách nhà nước
là 120.600 tỷ đồng, bằng 5,3% GDP.
Theo kế hoạch, mức phát hành trái phiếu Chính
phủ năm 2011 là 45.000 tỷ đồng. Các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương
được phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ cần đẩy nhanh tiến độ triển khai, chủ
động điều chuyển vốn giữa các công trình, dự án. Nếu trong trường hợp không
giải ngân hết sẽ cắt giảm, không chuyển nguồn sang năm sau.