Ngày 31.1, ông Phan Văn Cẩm, Giám đốc Trung tâm quản lý di tích và danh thắng Quảng Nam, cho biết công văn đề nghị thỏa thuận lập hồ sơ khoa học di tích quốc gia đặc biệt đối với Phật viện Đồng Dương (tại xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình) đã được UBND tỉnh Quảng Nam đệ trình lên Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch (VH-TT-DL).

Theo ông Cẩm, mặc dù khu di tích này đã hội đủ các giá trị đặc biệt tiêu biểu nếu căn cứ các tiêu chí xếp hạng di tích của luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Di sản văn hóa, tuy nhiên, chính quyền địa phương cần chờ ý kiến thống nhất từ phía Bộ VH-TT-DL để xúc tiến việc lập hồ sơ.

Phật viện Đồng Dương từng là một trung tâm Phật giáo lớn nhất của Vương quốc Chămpa và cả khu vực Đông Nam Á, được vua Indravarman II cho xây dựng từ năm 875.

Được khai quật khảo cổ học năm 1902, phế tích Đồng Dương hiển lộ là quần thể di tích quy mô lớn, trong đó khu đền thờ chính và các tháp được phân bố trên một trục tây - đông dài khoảng 1.300 m với nhiều công trình kiến trúc và nhiều hiện vật điêu khắc giá trị, độc đáo tạo nên phong cách Đồng Dương nổi tiếng trong nghệ thuật Chămpa.

Đến năm 2000, Phật viện Đồng Dương được công nhận là di tích quốc gia. Tuy nhiên, hiện tại phế tích này rất hoang tàng, chỉ còn một tháp Sáng nhưng cũng đang trong tình trạng phải chống đỡ cấp thiết.

Việc sớm công nhận di tích quốc gia đặc biệt đối với Phật viện Đồng Dương sẽ giúp giới nghiên cứu có thêm điều kiện vào cuộc giới thiệu, quảng bá giá trị di tích của trung tâm Phật giáo khu vực Đông Nam Á này trong quá khứ.

Tin, ảnh:H.X.Huỳnh

Báo Thanh niên