Tại Hội nghị sơ kết tình hình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) năm 2011 và quý 1/2012, Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh đã đề ra mục tiêu: Cố gắng hoàn thành công tác lập và phê duyệt quy hoạch ở 25 xã điểm vào cuối tháng 4.2012. Còn các xã không phải là xã điểm sẽ cố gắng hoàn thành trong quý II/2012. Ban chỉ đạo đã giao nhiệm vụ cho Sở Xây dựng tiếp tục hướng dẫn cho các xã lập quy hoạch xây dựng NTM, đảm bảo đúng tiến độ theo như kế hoạch. Thế nhưng đến nay, đã bước sang đầu tháng 5.2012 mà ở 25 xã điểm xây dựng NTM vẫn chưa có xã nào có được đồ án quy hoạch được phê duyệt. Vì sao?

Quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng nông thôn mới (NTM) là tiêu chí đầu tiên và cũng là tiêu chí quan trọng nhất trong 19 tiêu chí quốc gia về NTM. Theo kế hoạch ban đầu khi mới triển khai Chương trình MTQG về xây dựng NTM, công tác lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng NTM ở Tây Ninh sẽ hoàn thành vào quý II/2011 đối với 25 xã điểm và trong năm 2011 đối với các xã nông thôn còn lại. Tuy nhiên đến cuối tháng 4.2012, trong tổng số 82 xã chỉ mới có 71 xã là đang triển khai lập quy hoạch xã NTM. Trong 71 xã đang triển khai có 47 xã đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch xã NTM. Riêng 25 xã điểm, đến nay tất cả đã triển khai công tác lập quy hoạch, nhưng trong đó mới có 20 xã đã phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch. Như vậy, đến cuối tháng 4 trong toàn tỉnh vẫn còn 11 xã chưa triển khai công tác lập quy hoạch, 35 xã chưa phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và chưa có xã nào có đồ án quy hoạch được phê duyệt. Riêng ở 25 xã điểm, đến cuối tháng 4, thời điểm dự kiến phải thực hiện xong công việc lập và phê duyệt quy hoạch, có một số xã đã lập xong quy hoạch nhưng đang chờ thẩm định và một số vẫn đang tiến hành lập quy hoạch.

Trong quy hoạch xây dựng NTM có quy hoạch sử dụng đất

Theo một số địa phương, thời gian trước, công tác lập quy hoạch xây dựng NTM chậm chủ yếu là do hướng dẫn lập quy hoạch của Trung ương ban hành chậm. Tháng 10.2011, Sở Xây dựng soạn thảo hướng dẫn lập quy hoạch tạm thời để các đơn vị tư vấn dựa vào triển khai thực hiện. Dựa và hướng dẫn tạm thời của Sở Xây dựng, các địa phương và đơn vị tư vấn tiến hành lập quy hoạch. Thế nhưng, giữa tháng 12.2011, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường mới ban hành Thông tư Liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTNMT về việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng xã NTM mới nên tất cả các xã đã và đang lập quy hoạch theo hướng dẫn tạm thời của Sở Xây dựng đều phải ngưng lại và rà soát, điều chỉnh cho phù hợp. Tiến độ triển khai lập quy hoạch xây dựng NTM do đó mà tiếp tục chậm.

Thông tư Liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTNMT ra đời coi như đã tháo gỡ vướng mắc cơ bản trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch. Thế nhưng sau đó tiến độ lập quy hoạch lại tiếp tục bị chậm do phát sinh vướng mắc khác. Đó là vướng mắc về kinh phí lập quy hoạch. Theo sổ tay hướng dẫn xây dựng NTM của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì chi phí lập quy hoạch xây dựng NTM được lập theo Quyết định số 15/2008/QD-BXD với mức kinh phí quy hoạch xây dựng mỗi xã là 150 triệu đồng (chưa bao gồm  kinh phí đo đạc địa hình tỷ lệ 1/500 phục vụ công tác lập quy hoạch chi tiết). Trong đó: chi phí lập quy hoạch chung từ 80- 115 triệu đồng tuỳ theo quy mô dân số từng xã; chi phí lập quy hoạch chi tiết trung tâm xã và từng điểm dân cư trên địa bàn xã là 8,5 triệu đồng/ha; chi phí lập quy hoạch lập quy hoạch chi tiết hệ thống thuỷ lợi và giao thông nội đồng cho mỗi xã khoảng từ 10- 20 triệu đồng. Tuy nhiên, qua kiểm tra công tác lập quy hoạch, nhiều đơn vị tư vấn cho rằng lập quy hoạch xây dựng NTM theo Thông tư Liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTNMT với mức 150 triệu đồng mỗi xã là không đủ chi phí thực hiện. Lý do là đơn vị tư vấn quy hoạch xây dựng cần phải phối hợp với tư vấn lập quy hoạch sử dụng đất, đơn vị tư vấn nông nghiệp để lập quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất và thực hiện quy hoạch sản xuất nông nghiệp, quy hoạch sản xuất công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ. Với mức kinh phí thấp nên đơn vị tư vấn không đủ trả lương cho các chuyên gia và vì thế mà tư vấn không tiếp tục thực hiện lập quy hoạch xây dựng NTM ở các xã. Tiến độ lập quy hoạch tiếp tục bị khựng lại.

Với những khó khăn về kinh phí như đã nêu, Sở Xây dựng kiến nghị UBND tỉnh xem xét điều chỉnh bổ sung dự toán chi phí lập quy hoạch xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh. Sở Xây dựng đề xuất 2 phương án bổ sung chi phí. Phương án 1 là điều chỉnh bổ sung thêm lượng chuyên gia, thêm số ngày lương chuyên gia thực hiện công tác lập quy hoạch với tổng dự toán chi phí lập quy hoạch được nâng lên là 300 triệu đồng cho mỗi xã. Phương án 2 là bổ sung dự toán chi phí lập quy hoạch, trong đó chi phí lập quy hoạch sử dụng đất là 75 triệu đồng và chi phí lập quy hoạch sản xuất là 75 triệu đồng. Theo phương án 2 thì tổng dự toán chi phí lập quy hoạch xây dựng NTM mỗi xã cũng là 300 triệu đồng. Tuy nhiên, Sở Xây dựng kiến nghị chọn phương án 1 do nội dung quy hoạch thực hiện phù hợp theo các Thông tư Liên tịch đã ban hành.

Hiện nay, các địa phương và các đơn vị tư vấn đang chờ điều chỉnh tổng dự toán chi phí lập quy hoạch xây dựng NTM phù hợp với thực tế để tiếp tục triển khai. Như vậy coi như mục tiêu về thời điểm 25 xã điểm phê duyệt xong quy hoạch xây dựng NTM vào cuối tháng 4.2012 phải tiếp tục lùi lại.

Sơn Trần