Tổ Covid-19 cộng đồng thu gom rác thải trong vùng cách ly y tế ở đường 5, ấp Bến Kéo, xã Long Thành Nam, thị xã Hoà Thành - vừa được giải toả hôm 17.6.2021. Ảnh: Lương Thanh

Giám sát chặt chẽ khâu thu gom, vận chuyển và xử lý

Tháng 3.2020, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã ban hành hướng dẫn thực hiện quản lý chất thải trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 từ cấp độ 2 trở lên gửi các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố.

Theo Sở TN&MT, tại Công văn số 392/UBND-KTTC ngày 5.3.2019 của UBND tỉnh về quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh, “chất thải (bao gồm chất thải dạng rắn, lỏng ...) y tế trong chăm sóc và điều trị người nhiễm nCoV phát sinh từ các khu vực theo dõi, cách ly, chăm sóc, điều trị người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm nCoV (tại cơ sở y tế, tại khu vực cách ly ở sân bay, cửa khẩu, nhà ga, bến tàu...) là chất thải lây nhiễm và phải được quản lý theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 58 ngày 31.12.2015 của Bộ Y tế và Bộ TN&MT quy định về quản lý chất thải y tế và các văn bản có liên quan.

Sở TN&MT hướng dẫn và đề nghị các đơn vị thực hiện việc quản lý chất thải tại các khu cách ly tập trung, khu cách ly từ hộ gia đình bệnh nhân Covid-19; hộ bị cách ly nghi ngờ dịch bệnh; khu vực theo dõi, cách ly, chăm sóc, điều trị người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm nCoV (tại cơ sở y tế, khu vực cách ly ở sân bay, cửa khẩu, nhà ga, bến tàu...), nơi lưu trú phòng, chống dịch, vùng có dịch, các khu vực khác (gọi chung là khu vực cách ly).

Sở TN&MT đề nghị UBND cấp huyện chỉ đạo các phòng ban, đơn vị trực thuộc bố trí kinh phí để nhanh chóng triển khai thực hiện việc quản lý chất thải trên địa bàn (dụng cụ, bao bì, thiết bị, phương tiện để thu gom, lưu giữ, vận chuyển, xử lý...); ban hành kế hoạch và nhanh chóng triển khai thực hiện các biện pháp thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải trên địa bàn quản lý khi xảy ra dịch bệnh bảo đảm thu gom, xử lý triệt để chất thải phát sinh; tăng cường nhân sự thực hiện việc giám sát, xử lý, hướng dẫn công tác quản lý chất thải tại khu vực cách ly thuộc địa bàn quản lý.

Ðồng thời bố trí các thùng rác chuyên dùng lưu chứa chất thải rắn y tế nguy hại tại các điểm tập kết trong phạm vi của khu vực cách ly. Bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa chất thải đầy đủ đúng yêu cầu kỹ thuật, quy trình quản lý chất thải theo quy định; bố trí các điểm lưu giữ, thu gom rác thải phù hợp để đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý thực hiện thuận lợi, tránh tình trạng chất thải rò rỉ, phát tán gây ô nhiễm, bệnh dịch.

Nếu là chất thải lây nhiễm phải được đóng gói trong các thùng, hộp hoặc túi kín, bảo đảm không bị vỡ hoặc phát tán chất thải trên đường vận chuyển; trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ, nón, khẩu trang y tế chuyên dụng, găng tay, đồ bao giày... theo quy định cho người lao động trực tiếp thực hiện công tác vệ sinh tại các khu vực nêu trên.

UBND cấp huyện phải thực hiện hợp đồng với đơn vị đúng chức năng thu gom, vận chuyển, xử lý loại chất thải phát sinh theo quy định, trong đó có yêu cầu việc phòng dịch nghiêm ngặt cho người làm việc trực tiếp, đáp ứng đầy đủ phương tiện thu gom, vận chuyển.

Ðối với Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh, nhanh chóng triển khai thực hiện và bảo đảm thu gom, vận chuyển, xử lý triệt để chất thải phát sinh tại khu vực cách ly trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế cửa khẩu theo thẩm quyền quản lý và khi xảy ra dịch bệnh. Tăng cường nhân sự thực hiện việc giám sát, xử lý, hướng dẫn công tác quản lý chất thải tại khu vực cách ly thuộc địa bàn quản lý…

Riêng các cơ sở y tế, khu cách ly tập trung xây dựng kế hoạch và thực hiện quản lý chất thải; bố trí các thùng rác chuyên dùng lưu chứa chất thải rắn y tế nguy hại tại các điểm tập kết trong phạm vị của khu vực cách ly, phân loại, bảo quản, xử lý chất thải bảo đảm không gây nhiễm môi trường phát tán dịch bệnh; việc khử trùng trong thu gom, vận chuyện và lưu giữ chất thải y tế phải thực hiện một cách nghiêm túc và đầy đủ, để bảo đảm sức khoẻ nhân viên thực hiện, hạn chế lây lan dịch bệnh. Chất thải phát sinh từ khu vực cách ly được phân loại ngay vào thùng dựng chất thải lây nhiễm có nắp đậy, có lót túi, có màu sắc và biểu tượng cảnh báo chất thải có chứa chất gây bệnh.

Ðơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải bảo đảm trang bị đầy đủ quần áo phòng dịch, nón, khẩu trang y tế chuyên dụng, găng tay, đồ bao giày... theo quy định cho người lao động trực tiếp thực hiện thu gom, vận chuyển, xử lý; phương tiện và thiết bị chuyên dụng để thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải đáp ứng thuật và quy trình quản lý theo quy định. Khảo sát thực tế, phối hợp đơn vị quản lý tại khu vực cách ly, lập và lên phương án thực hiện thu gom, vận chuyển chất thải đến nơi xử lý và xử lý chất thải bảo đảm an toàn về môi trường và dịch bệnh.

Theo Sở TN&MT, ngày 23.5.2021, Sở tiếp tục có văn bản gửi Sở Y tế, UBND các huyện, thị xã, thành phố về việc báo cáo công tác phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải y tế phát sinh do dịch.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 3303 ngày 25.5.2021 về việc giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh văn bản chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện Công văn số 2743 ngày 21.5.2021 của Bộ TN&MT về việc tăng cường phối hợp trong xử lý chất thải y tế phát sinh do dịch bệnh Covid-19.

Ðể tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh văn bản chỉ đạo thực hiện, Sở TN&MT đề nghị Sở Y tế, UBND các huyện, thị xã, thành phố báo cáo công tác phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải y tế phát sinh do dịch bệnh Covid-19 tại các cơ sở y tế, khu vực điều trị và chăm sóc bệnh nhân, khu vực cách ly (cách ly tập trung, cách ly tại nhà và các khu vực cách ly khác).

Công nhân thu gom rác tại khu cách ly.

Doanh nghiệp thu gom, vận chuyển tuân thủ theo quy trình

Theo Công ty CP môi trường Thái Tuấn (huyện Gò Dầu), doanh nghiệp là một trong những đơn vị ở tỉnh Tây Ninh ký kết hợp đồng về thu gom, vận chuyển, xử lý rác tại khu cách ly với 10 địa điểm trên địa bàn tỉnh, khối lượng hơn 1,5 tấn/ngày.

Ðể bảo đảm an toàn cho cộng đồng và cho đội ngũ nhân viên trực tiếp thu gom rác thải nguy hại, đặc biệt là rác y tế phát sinh từ bệnh viện hoặc các khu vực cách ly; doanh nghiệp luôn tuân thủ quy trình chặt chẽ, theo các quy chuẩn hiện hành đối với rác thải nguy hại từ vận chuyển đến xử lý.

Phương tiện vận chuyển được trang bị bình xịt dung tích 20 lít chứa dung dịch khử khuẩn; các thùng nhựa đựng rác loại 120 lít hoặc 200 lít để chứa đựng rác. Tài xế và nhân viên thu gom vận chuyển phải sử dụng bảo hộ lao động theo quy định suốt trong quá trình thu gom vận chuyển chất thải về công ty.

Toàn bộ chất thải khu cách ly được ưu tiên xử lý ngay khi tiếp nhận, không lưu chứa. Nhân viên trực tiếp vận hành phải có đồ bảo hộ chuyên dùng, trước khi vận hành lò đốt tiêu huỷ. Chất thải được xử lý bằng phương pháp đốt tiêu huỷ trong lò đốt chất thải nguy hại công nghệ thùng quay đạt QCVN 30:2012/BTNMT và xử lý riêng, không phối trộn với các chất thải khác

Khó khăn đối với doanh nghiệp là quy trình thu gom phải tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định phòng, chống dịch (trang bị bảo hộ, xịt khử khuẩn, khai báo y tế…). Doanh nghiệp không chủ động được kế hoạch thu gom (khi nào nhiều rác họ báo phải thu gom ngay); thu gom bằng xe riêng không kết hợp được các loại rác thải nguy hại khác và ưu tiên xử lý ngay khi tiếp nhận (phải ngưng đốt các loại rác thải nguy hại khác). Ðồng thời, tất cả trang thiết bị bảo hộ lao động phải khử khuẩn hoặc loại bỏ.

Thuận lợi là, các cơ sở đầu nguồn thải, đặc biệt là các bệnh viện và các điểm cách ly chống dịch đều phối hợp rất tốt. Ngoài ra, doanh nghiệp còn được các sở, ngành, địa phương quan tâm, theo dõi sát hoạt động.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 ngày càng phức tạp, Công ty CP môi trường Thái Tuấn khuyến cáo người dân cẩn trọng tối đa, rửa tay sát khuẩn và đeo khẩu trang mỗi khi tiếp xúc với rác thải. Nếu thấy thùng rác có đánh dấu là rác thải nguy hại, tuyệt đối không đụng vào nếu không có biện pháp bảo hộ đúng quy cách.

Thế Nhân