Anh Hồ Thanh Phong, 46 tuổi và em gái là Hồ Thị Diệu, 37 tuổi, cùng ngụ ấp Thanh Hoà, xã Mỏ Công, huyện Tân Biên, gửi đơn đến Báo Tây Ninh thắc mắc về việc xin rút hồ sơ tặng cho đất, sau khi nộp tại Phòng TN – MT và Chi Cục thuế Tân Biên, nhưng đã bị hai cơ quan này từ chối.

Tiến thoái lưỡng nan

Anh Phong, chị Diệu không hiểu vì sao đất mình phải đóng thuế cao như thế?

Anh Hồ Thanh Phong cho biết: Vì vợ chồng người cô tên Hồ Thị Điệp, 60 tuổi và dượng tên Nguyễn Văn Bê, 64 tuổi (ngụ cùng địa phương) chỉ có một người con gái nên từ hồi còn nhỏ, anh và chị Diệu đã được gia đình cô dượng nhận về nuôi như con ruột. Hơn mười năm qua, ông Bê, bà Điệp đã tặng cho anh Phong 4.191 m2 và tặng cho chị Diệu 3.006 m2 đất nông nghiệp (toạ lạc tại ấp Thanh Hoà, xã Mỏ Công) để làm ăn. Anh Phong và chị Diệu đã canh tác trên phần đất này hơn mười năm qua. Đến tháng 7.2009, bà Điệp phát hiện mình bị bệnh có khối u trong ngực, sợ không điều trị khỏi nên yêu cầu hai người cháu đến UBND xã Mỏ Công làm hợp đồng tặng cho để tách “sổ đỏ”. Sau khi ký kết hợp đồng xong, chuyển hồ sơ lên Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Tân Biên, xin sang tên quyền sử dụng đất.

Họ cứ ngỡ tặng cho đất thì không phải đóng thuế. Thế nhưng anh Phong và chị Diệu lại nhận được thông báo nộp lệ phí trước bạ nhà, đất của Chi cục Thuế huyện Tân Biên. Anh Phong phải nộp lệ phí trước bạ 230.505 đồng và thuế thu nhập cá nhân 3.601.000 đồng, chị Diệu phải nộp lệ phí trước bạ 165.330 đồng và thuế thu nhập cá nhân 2.306.000 đồng.

Hai gia đình anh Phong và chị Diệu đều nghèo, không có tiền đóng thuế, nên ngày 8.9.2009 họ gửi đơn lên Phòng TN&MT Tân Biên xin rút lại hợp đồng tặng, cho đất, nhưng Phòng TN&MT huyện không giải quyết. Anh Phong nói: “Nhiều lần chúng tôi đến Phòng TN&MT huyện, nhưng Phòng TN&MT chỉ qua Chi cục Thuế của huyện. Qua Chi cục Thuế thì bảo chúng tôi phải đóng thuế. Gia đình tôi và em tôi, hằng ngày sống bằng nghề làm thuê kiếm sống, thu nhập chỉ đủ ăn, làm gì có số tiền lớn như vậy để đóng thuế?”.

Chúng tôi tìm đến ấp Dinh, xã Mỏ Công thì được biết, bà Điệp hiện đang ở Trung tâm Ung bướu TP.HCM, chuẩn bị mổ khối u. Ông Bê khẳng định: “Vợ chồng chúng tôi đã cho đất hai đứa cháu rồi thì không lấy lại. Bây giờ chúng nó không có tiền đóng thuế, chúng tôi chỉ mong lấy lại hợp đồng cho tặng, chứ không chuyển sang hình thức mua bán. Chúng tôi chỉ mong rút lại hồ sơ, vợ chồng tôi vẫn đứng tên trong “sổ đỏ”, cho hai đứa cháu canh tác trên đất như đã làm hơn mười năm qua”.      

Hai ngành chức năng chưa thống nhất (!?)

Trả lời chúng tôi về trường hợp xin rút hồ sơ của anh Phong và chị Điệp, ông Hồ Hùng Dũng, Trưởng Phòng TN&MT huyện Tân Biên, cho biết: Phòng TN&MT sẵn sàng cho rút hồ sơ, nhưng e rằng bên Chi cục Thuế không chịu huỷ thông báo thuế đã phát hành. Vì những năm trước, tặng cho đất lẫn nhau đều không phải đóng thuế, còn từ khi áp dụng Luật Thuế thu nhập cá nhân (từ ngày 1.1.2009), trong đó quy định rất rõ, đối tượng dì, dượng cho đất cháu, sau khi đã trừ ra 10 triệu đồng, còn lại phải đóng thuế 10% giá trị đất theo quy định của Nhà nước. Trong khi đó, Luật Thuế quy định, trường hợp sang nhượng đất với nhau, lại đóng thuế thấp hơn đến gần 5 lần, chỉ có 2%. Vì vậy không loại trừ khả năng hai anh em Phong, Diệu rút hồ sơ tặng cho đất lại rồi chuyển sang hình thức mua bán để đóng thuế nhẹ hơn. Ông Dũng, kể: “Nếu chúng tôi giải quyết cho đương sự rút hồ sơ thì bên Chi cục Thuế cho rằng chúng tôi “góp phần” làm thất thu thuế của Nhà nước. Tháng trước, một nhân viên của chúng tôi đã giải quyết một trường hợp tương tự như anh Phong, chị Diệu bị UBND huyện kiểm điểm”.

 Về phía ngành Thuế, anh Hồ Quang Thuần, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Tân Biên, trả lời: “Trường hợp này cơ quan thuế không làm gì sai. Trước khi ra thông báo nghĩa vụ thuế đối với anh Phong, Chị Diệu, chúng tôi căn cứ phiếu chuyển thông tin của Phòng TN&MT và căn cứ hợp đồng tặng, cho đất của hai bên, có ký tên và xác nhận của chính quyền địa phương. Luật Thuế quy định, quá thời hạn 30 ngày kể từ khi nhận được thông báo, mà chủ tài sản chưa nộp thuế thì mỗi ngày chậm nộp, phạt 0.05% số tiền chậm nộp. Tính ra, đến nay họ phải bị phạt vì chậm nộp thuế. Để giải quyết trường hợp này, chúng tôi đề nghị Phòng TN&MT kết hợp với chính quyền địa phương, tiến hành xác định cụ thể để xác định họ rút hồ sơ lại để làm gì. Sau khi xác minh xong, chúng tôi sẽ xử lý sau”.

Từ trường hợp này cho thấy, người dân chưa nắm bắt được những quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, nên dễ ngộ nhận cả trong việc tặng, cho đất. Ngành Thuế cần đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về Luật Thuế thu nhập cá nhân sâu, rộng hơn nữa trong nhân dân. Mặt khác, ngành Thuế và ngành TN&MT cần “ngồi” lại với nhau để thống nhất về việc phải tư vấn pháp luật cho từng đối tượng, khi họ đến nộp hồ sơ tặng, cho, sang nhượng đất để tránh những trường hợp rắc rối không cần thiết như trường hợp này.

THẢO NGUYÊN - VIỆT ĐÔNG