Nếu trước đây, du khách đến Tây Ninh chỉ tham quan các danh thắng, điểm du lịch nổi tiếng như: Toà thánh Cao Đài, núi Bà Đen, Trung ương Cục miền Nam… và về trong ngày, thì nay, khi các sản phẩm địa phương do chính nông dân tạo ra được công nhận OCOP, xu hướng kết hợp tham quan danh thắng với trải nghiệm làng nghề, tự tay làm bánh tráng, chế biến muối tôm, hái mãng cầu hay se nhang đang trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài tỉnh.

Tự tay se nhang, phơi nhang OCOP

Mới đây, các em học sinh trường Tiểu học thị trấn Dương Minh Châu đã có chuyến trải nghiệm tìm hiểu về văn hoá, kiến trúc, làng nghề và ẩm thực Tây Ninh. Dù chương trình diễn ra trong một ngày, nhưng các em nhỏ đã rất thích thú khi được tận mắt chiêm ngưỡng, khám phá kiến trúc đặc sắc của Toà Thánh Cao Đài có lịch sử hình thành hơn 100 năm, cổ tự Gò Kén - Thiền Lâm, tự tay trải nghiệm quy trình làm nhang tại cơ sở sản xuất nhang Vạn Linh Hương.

Cô Phạm Thị Mai- Hiệu trưởng trường Tiểu học thị trấn Dương Minh Châu chia sẻ, là một cán bộ quản lý giáo dục, tôi chọn xưởng làm nhang Vạn Linh Hương để cho học sinh đến trải nghiệm, học tập bởi nơi đây vừa là nơi giữ gìn và phát huy truyền thống, vừa là nơi tạo việc làm và nguồn thu nhập cho lao động địa phương.

“Phải nói rằng, tinh thần nối nghiệp cha ông để gìn giữ và phát huy nghề truyền thống thật đáng trân trọng. Ngoài nơi này, chúng tôi tiếp tục chọn làng nghề làm muối tôm và bánh tráng Tây Ninh để giúp các em học sinh trải nghiệm, học tập, bởi mỗi làng nghề ở Tây Ninh là một nét văn hoá truyền thống đặc trưng của vùng đất này”- cô Phạm Thị Mai bày tỏ.

Cô cho biết thêm, thông qua hoạt động trải nghiệm, hy vọng các em học sinh sẽ có thêm nhiều kiến thức, hiểu biết về ngành nghề làm nhang truyền thống; hiểu và tự hào về nghề thủ công truyền thống “Nghề làm nhang” tỉnh Tây Ninh, được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Từ đó, các em sẽ thực hành khả năng quan sát, nắm bắt thông tin, khám phá học hỏi thêm nhiều điều mới để mạnh dạn, tự tin hơn trong các hoạt động sắp tới. Càng tự hào hơn nữa, khi Tây Ninh có 9 di sản văn hoá phi vật thể, trong đó, có nghề thủ công truyền thống làm muối ớt tôm, nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Trong hành trang học tập, học sinh không chỉ cần trang bị kiến thức qua sách vở mà trải nghiệm thực tế sẽ góp phần bồi đắp, làm sâu sắc hơn nhận thức về giá trị lịch sử, văn hoá, truyền thống của dân tộc. Giáo dục học sinh thông qua hành trình thực tế là phương pháp hiệu quả giúp các em học hỏi, khám phá và thấm nhuần tinh hoa cha ông ta để lại. Mỗi chuyến đi là một cuộc hành trình đi vào trái tim của thế hệ trẻ, mở ra những cánh cửa mới để các em thấm nhuần sâu sắc hơn tình yêu, niềm tự hào dân tộc, lòng kính trọng, biết ơn đối với những giá trị văn hoá truyền thống đã hun đúc nên tinh hoa, phẩm chất con người Việt Nam.

“Dạy học trải nghiệm là phương pháp giáo dục, trong đó, học sinh được tham gia vào các hoạt động thực tế, trực tiếp trải nghiệm để khám phá kiến thức thay vì chỉ tiếp thu 1 chiều từ giáo viên như lối giáo dục truyền thống. Chúng tôi tin rằng, đây chính là bước đi quan trọng trong việc phát triển toàn diện. Các em vừa tiếp nhận kiến thức trong nhà trường, vừa có những trải nghiệm thực tế, có như vậy, các em càng hiểu và trân quý hơn những giá trị sản phẩm do chính con người tạo ra”- cô Phạm Thị Mai chia sẻ thêm.

Kết tinh văn hoá bản địa, khơi thông dòng chảy du lịch xanh

Trong khi mãng cầu Bà Đen vị ngọt thanh, thịt dẻo và mang hương thơm đặc trưng của vùng đất quanh chân núi Bà Đen- biểu tượng tâm linh và du lịch; bánh tráng phơi sương Trảng Bàng dẻo mềm, mang dáng dấp của một “di sản ẩm thực”, cách chế biến thủ công tinh tế, tỉ mỉ từ khâu chọn gạo, làm bột, tráng bánh đến phơi sương đêm, thì món muối ớt tôm Tây Ninh dân dã trở thành món chấm “thương hiệu”, bởi sự kết hợp hài hoà giữa vị mặn của muối, vị ngọt của tôm, cay nồng của ớt, thơm dịu của sả… Tất cả đã tạo nên sản phẩm đậm đà bản sắc Tây Ninh.

Để khai thác tối đa tiềm năng, Tây Ninh đã từng bước gắn chương trình OCOP với phát triển du lịch. Tỉnh đã thiết lập các điểm bán sản phẩm OCOP tại những nơi có đông du khách như Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, khu vực ngoại ô Toà thánh Cao Đài, Trung tâm thương mại Long Hoa, chùa Gò Kén hay các hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại và du lịch… Đây không chỉ là nơi trưng bày, giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm đặc sản, mà còn là điểm nhấn trong hành trình khám phá văn hoá - ẩm thực địa phương, trở thành cầu nối giữa nông thôn và du lịch, góp phần bảo tồn giá trị sản phẩm truyền thống của địa phương.

Ngoài ra, tỉnh chú trọng xây dựng các khu, điểm du lịch phù hợp với tiềm năng, lợi thế để phát triển sản phẩm nông nghiệp, đặc sản địa phương theo chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Theo đó, nhiều chính sách được ban hành nhằm hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn, bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.

Cụ thể, tỉnh hỗ trợ 50% kinh phí (tối đa 50 triệu đồng) xây dựng điểm bán OCOP tại các khu vực đông khách như điểm du lịch, chợ, nơi công cộng. Các điểm này phải có diện tích từ 20m² trở lên và ít nhất 50% sản phẩm là OCOP Tây Ninh; hỗ trợ chi phí đăng ký nhãn hiệu (35 triệu đồng/sản phẩm), bao bì - in tem theo mức đánh giá sao (3 sao: 10 triệu đồng, 4 sao: 20 triệu đồng, 5 sao: 30 triệu đồng/sản phẩm), nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và cải thiện đời sống cho người dân. Tỉnh đã xây dựng đưa vào khai thác 29 mô hình gắn với 10 nhóm sản phẩm đặc trưng.

Chương trình OCOP giúp các làng nghề mở rộng quy mô sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và gia tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Theo ông Trương Tấn Đạt- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, từ khi chương trình OCOP được triển khai, đến nay, tỉnh đã có 139 sản phẩm được xếp hạng từ 3 sao trở lên, trong đó, có nhiều sản phẩm đến từ các làng nghề truyền thống.

“Tây Ninh xác định du lịch là một trong những đột phá chiến lược để phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn vào năm 2030. Do đó, tỉnh chú trọng phát triển sản phẩm du lịch nông thôn, xây dựng các điểm đến phù hợp với tiềm năng từng vùng, kết nối hệ thống du lịch liên hoàn với sản phẩm OCOP. Việc gắn kết sản phẩm OCOP với du lịch là hướng đi cần thiết và quan trọng, giúp mở rộng không gian phát triển kinh tế nông thôn, đồng thời bảo tồn giá trị văn hoá và môi trường nông nghiệp truyền thống”- ông Trương Tấn Đạt nói.

Năm 2025, tỉnh chú trọng phát triển du lịch gắn với phát triển ngành nghề nông thôn, nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống; thực hiện bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc các nghề truyền thống, làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch nông nghiệp, nông thôn và dịch vụ; hình thành các tour, tuyến, điểm du lịch gắn kết với các địa phương có các sản phẩm đặc sản của nghề truyền thống, làng nghề truyền thống nhằm giới thiệu, quảng bá với khách du lịch trong và ngoài nước.

Tâm Giang