Dù theo lẽ tự nhiên hay sự cố bất thường thì cũng sẽ có lúc pin MTXT ngừng hoạt động. Ở phương diện này, chúng không tuân theo định luật Moore: thực tế cho thấy pin sau một năm sử dụng không thể có thời gian sử dụng nhiều gấp đôi so với năm trước đó. Theo thời gian, công nghệ sản xuất pin có thể được cải tiến đôi chút, tuy nhiên, bạn đừng hy vọng nhận được những đột phá mới về pin trong tương lai gần. 

Sự chăm sóc tốt có thể kéo dài tuổi thọ cho nguồn pin. Nếu may mắn, pin có thể hoạt động cho đến khi bạn cần thay chiếc MTXT già cỗi của mình. Ngoài ra, với vài thủ thuật, bạn có thể mang đến cho pin trên MTXT khả năng "tác nghiệp" dài hơn giữa 2 lần sạc.

Đừng chạy đến đường cùng:

Hầu hết MTXT không cho phép thiết lập mức cảnh báo "cạn pin" ở 0%.

Việc "chắt" đến từng "giọt điện" cuối cùng của pin loại ion lithium (được dùng phổ biến trong MTXT hiện nay) sẽ làm cho pin kiệt sức và suy yếu. Làm như vậy một hoặc hai lần về cơ bản sẽ không làm hỏng pin, tuy nhiên sự tích lũy theo năm tháng của tình trạng pin thường xuyên "rỗng điện" sẽ phần nào làm giảm tuổi thọ của pin.  

Một thông tin quan trọng là bạn không thể "đi đến nơi, về đến chốn" khi hết pin bằng bất kỳ cách thức nào – chí ít bạn cũng sẽ vấp phải vài trục trặc. Hầu hết MTXT đời mới đều được thiết kế sẽ tắt máy trước khi nguồn pin cạn hoàn toàn; thực tế, cả Vista và Windows 7 đều có một thông số được tạo ra cho mục đích này. Để thấy được nó, bạn nhấn Start, gõ power, và chọn Power Options. Sau đó, bạn nhấn chuột lên liên kết Change plan settings, rồi chọn tiếp Change advanced power settings. Trong hộp thoại vừa xuất hiện, bạn cuộn xuống và mở rộng mục Battery, và sau đó mở tiếp mục Critical battery level. Giá trị cài đặt mà bạn thấy ở đây nhiều khả năng ở mức khoảng 5%, một quãng thời gian đủ tốt để bạn thoát khỏi máy tính. 

Trong khi đó, Windows XP không cung cấp một tiện ích hay cài đặt nào liên quan đến việc này, tuy nhiên nhiều MTXT đi kèm công cụ do hãng sản xuất cung cấp để thực hiện công việc tương tự.

Giữ pin luôn mát:

Về cơ bản, sức nóng sẽ làm hỏng pin và giảm hiệu năng tổng thể của chúng. Khi sử dụng MTXT, bạn phải bảo đảm mọi lỗ thông hơi không bị bịt kín, đồng thời không bao giờ đặt MTXT trên đệm hoặc gối. Nếu có thể, bạn hãy đặt máy trên một giá kê cho phép không khí đối lưu tốt.  

Ngoài ra, bạn phải thường xuyên làm vệ sinh các lỗ thông hơi bằng bình xịt không khí; bạn có thể mua bình xịt này với giá chục ngàn đồng ở các cửa hàng bán linh kiện tin học. Khi thực hiện, hãy tuân thủ các hướng dẫn sử dụng và chỉ xịt khí khi máy tính đã tắt.

Cho pin nghỉ:

Nếu sắp phải làm việc với nguồn điện AC trong thời gian một tuần hoặc lâu hơn, trước tiên bạn hãy tháo pin ra khỏi máy. Mặt khác, bạn phải thường xuyên nạp và xả điện trong thời gian bạn hoàn toàn không cần dùng đến pin này. Bạn cũng phải tránh nóng cho pin. 

Không nên để pin quá rỗng điện khi tháo ra ngoài. Pin không sử dụng sẽ bị mất điện theo thời gian, và bạn không muốn tất cả điện bị mất sạch do đó phải bảo đảm pin đó ít nhất đã được nạp trên một nửa "công lực" khi tháo ra khỏi máy. 

Lưu ý, bạn đừng bao giờ tháo pin trong khi máy tính đang mở, thậm chí ở chế độ chờ (Standby) hoặc ngủ (Sleep); làm như vậy sẽ làm hỏng hệ thống và thậm chí là các thiết bị phần cứng. Ngay cả việc lắp pin vào MTXT đang chạy cũng có thể gây nguy hiểm cho hệ thống. Do đó, bạn chỉ nên tháo pin ra và lắp lại pin khi MTXT đã tắt hoàn toàn hoặc đang ở chế độ ngủ đông (Hibernate). Nếu chưa bao giờ thực hiện việc tháo pin khỏi MTXT, tốt hơn hết là bạn nên tham khảo tài liệu hướng dẫn sử dụng đi kèm; nếu không có tài liệu, hãy tìm trên mạng.  

Dù vậy, bạn không nên để pin "rảnh" quá lâu hoặc sử dụng MTXT mà không dùng đến nguồn điện từ pin. Nếu đã không sử dụng pin trên 2 tháng, bạn gắn pin vào máy và sử dụng trong vài giờ rồi sau đó lại tháo pin ra. Hoặc trước khi mang MTXT lên đường công tác, bạn gắn pin vào máy và nạp điện cho pin trong vài giờ trước khi tắt máy. Hãy dành thời gian cho pin được nạp đầy điện trước khi ngắt nguồn.

Chữa pin ốm

Nhiều người thường ảo tưởng việc có thể "trẻ hóa" một nguồn pin già cỗi. Thực tế cho thấy, bạn không thể làm cho pin lithium đã xuống cấp trữ được nhiều điện hơn so với khả năng hiện có. Nhưng nếu pin cạn nhanh một cách bất thường hoặc MTXT đang gặp rắc rối trong việc tính lượng điện năng còn lại thì có thể bạn cần sửa “đồng hồ báo pin” để có thông tin chính xác hơn. 

Nếu bạn nghi ngờ việc xác định được pin đã nạp điện hay chưa, hãy thực hiện cách này vài lần: rút hết điện trong pin rồi nạp điện lại đến mức 100% và sau đó lặp lại. 

Vậy rút hết điện của pin bằng cách nào? Đừng quan tâm đến các hướng dẫn ở mục "Đừng chạy đến đường cùng" được trình bày ở trên. Việc thay đổi các thiết lập đó không an toàn (bởi vì bạn có thể quên thay đổi lại chúng) đồng thời không giúp việc hiển thị "sức khoẻ" của pin chính xác hơn, và thường thì bạn không thể thiết lập mức cảnh báo là 0%. Còn nếu làm được như vậy thì Windows cũng sẽ hoạt động như "kẻ say".  

Thay vào đó, bạn rút phích điện AC và giữ cho máy hoạt động (bạn có thể làm việc nếu muốn) cho đến khi hệ thống tự động chuyển về chế độ ngủ đông. Tiếp theo, bạn khởi động lại máy và chuyển trực tiếp vào mục cài đặt hệ thống (xem thông báo nhấn một phím nào đó, chẳng hạn như Del hay F1, để cài đặt hệ thống).  

Để chọn đúng thời gian, bạn cần trải qua vài lần thử. Nếu máy tính không đủ điện để khởi động, bạn cần cắm nguồn AC vào lại cho đến khi vào được tiện ích cài đặt, sau đó hãy tháo nguồn ra.  

Hãy mở máy tính cho đến khi nào hệ thống tự tắt. Việc này có thể mất thời gian bởi vì tính năng cài đặt sử dụng ít điện năng hơn nhiều so với Windows. Lúc máy tính hết pin, bạn cắm lại nguồn AC, sau đó chờ đợi trong vài giờ trước khi khởi động lại Windows và bạn phải đảm bảo rằng pin đã được sạc đầy điện. Lặp lại quy trình này từ 1 đến 2 lần.

Tăng thời gian sử dụng pin

Những thủ thuật ở trên sẽ giúp bạn kéo dài tuổi thọ của pin lên đáng kể trước khi bạn buộc lòng phải thay pin mới. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thường ngày, có nhiều vấn đề mà bạn cần quan tâm hơn để tăng thời gian dùng pin khi không sử dụng nguồn AC. Có thể, bạn hầu như đã biết các thủ thuật sắp được trình bày bên dưới, nhưng ở một góc độ nào đó chúng sẽ giúp bạn cải thiện độ bền cho pin.  

Chế độ standby và hibernate có sự khác biệt trong vấn đề sử dụng điện.

Làm mờ màn hình: Đèn nền của MTXT sử dụng khá nhiều điện năng, do đó hãy điều chỉnh độ sáng của màn hình ở mức có thể đọc được.  

Tắt các phần cứng không cần thiết: Tắt Bluetooth. Nếu không dùng đến Internet, hãy tắt tính năng không dây (WiFi) của máy. Ngoài ra, bạn cũng hạn chế sử dụng chuột gắn ngoài hay các thiết bị ngoại vi khác. Cuối cùng, bạn tắt hệ thống loa của máy tính, việc này không chỉ giúp tiết kiệm điện mà còn tránh làm phiền những người xung quanh. 

Nói không với đa phương tiện: Khi đang sử dụng nguồn pin, bạn nên hạn chế sử dụng các tiện ích phức tạp như chỉnh sửa ảnh, xem phim. Nếu phải nghe nhạc, bạn có thể sử dụng iPod hay máy nghe nhạc cầm tay khác.  

Chọn chế độ ngủ động hay chờ: Bạn cần suy nghĩ để quyết định tiết kiệm điện bằng cách chuyển máy tính sang chế độ chờ (standby hay sleep) hay chế độ ngủ động (hibernate). Có sự khác biệt ở đây. Chế độ standby của Windows XP và chế độ sleep của Vista giữ cho máy tính ở trạng thái sử dụng chút ít điện năng, dĩ nhiên ít hơn so với bình thường. Trong khi đó, chế độ hibernate lưu lại trạng thái gần nhất của máy tính vào đĩa cứng, sau đó tắt nguồn hoàn toàn vì thế hệ thống sẽ hoàn toàn không sử dụng điện năng.  

Đáng tiếc, Windows thường mất nhiều thời gian - có khi vài phút - để bước vào cũng như rời khỏi chế độ ngủ đông, và trong quá trình này, pin được "vắt kiệt" do đó bạn không thể làm việc. Chế độ standby của Windows XP không thực sự hữu ích. Nếu bạn biết trước máy tính sẽ không phải làm việc trong khoảng thời gian trên nửa giờ đồng hồ, hãy chuyển vào chế độ ngủ đông. Ngược lại, hãy chọn chế độ chờ (standby).  

Vista và Windows 7 làm việc tốt hơn với chế độ chờ, do đó bạn không cần chuyển MTXT sang chế độ ngủ đông trừ khi biết mình sẽ đi ra ngoài từ 2 đến 3 giờ.

Lam Kiều (st)