Ấp Hiệp Trường là địa phương nghèo nhất trong xã Hiệp Tân, huyện Hoà Thành. Thiếu đất sản xuất, người dân làm đủ ngành nghề để sinh sống nhưng khó khăn vẫn “đeo bám” từng ngày. Đất hẹp, người đông, nghề nghiệp không ổn định, cơ sở gia công tách nhân hạt điều ra đời, góp phần đáng kể trong việc nâng cao mức sống của người dân ở đây.

Ông Trương Văn Kế, Trưởng ấp Hiệp Trường cho biết, hiện nay tại địa phương có 4 cơ sở tách nhân hạt điều, thu hút khoảng 200 công nhân. Việc hình thành và phát triển các cơ sở này, giúp cho dân ấp có công ăn việc làm, ổn định cuộc sống, góp phần vào việc phát triển kinh tế tại địa phương.

Nghề tách nhân hạt điều là công việc khá đơn giản, không đòi hỏi trình độ, năng lực, chẳng phân biệt già trẻ gái trai, chỉ cần khoẻ mạnh, vừa học vừa làm khoảng tuần lễ là thạo việc. Tất cả mọi người nếu có thời gian rảnh rỗi đều có thể tham gia. Từ chị nông dân sau khi xuống giống xong, trong thời gian chờ thu hoạch lúa, tham gia tách nhân hạt điều tăng thu nhập. Người thất nghiệp, không vốn liếng, tham gia tách nhân hạt điều cũng xoá được đói nghèo. Em học sinh đi học buổi sáng, buổi chiều đi tách nhân hạt điều cũng kiếm được tiền sách vở.

Công nhân đang gia công tách nhân hạt điều

Để làm nghề tách nhân hạt điều, người lao động tự trang bị cho mình 1 đôi bao tay, 1 khẩu trang, một tạp dề. Máy tách nhân và những thiết bị khác do chủ cơ sở cung cấp. Gọi là máy tách nhân nhưng thực ra chỉ là công cụ hỗ trợ lao động thủ công. Đó là một cái bàn hình vuông dài 1m, cao 1m, mỗi bàn có hai người thợ ngồi đối diện nhau, trên bàn có gắn lưỡi dao tách hạt, nối liền với bàn đạp ở phía dưới bằng một thanh sắt được thiết kế thích hợp với từng loại dao. Khi làm việc, người thợ phải hoạt động toàn bộ cơ thể. Tay cầm hạt điều đưa vào giữa hai lưỡi dao có kích thước và hình dáng bằng với loại hạt điều cần tách, chân phải đạp bàn đạp có lưỡi dao ép hạt, chân trái đạp bàn đạp có lưỡi dao tách ra, một tay lấy nhân cho vào rổ nhỏ đang để trên bàn, tay còn lại lấy vỏ hạt điều đã tách xong cho vào rổ lớn để phía dưới bàn. Khi tách nhân, cố gắng đừng làm bể hạt không được tính công, chủ cơ sở chỉ tính công cho những hạt điều còn nguyên vẹn. Mỗi buổi, chủ cơ sở sẽ cân số lượng nhân hạt điều tách được. Tiền công được tính theo sản phẩm làm ra, giá cả tuỳ theo từng loại hạt điều nhận tách. Hạt điều có năm loại: 2 loại A và các loại B, C, D. Tuy nhiên các cơ sở chỉ cho lao động phổ thông làm các loại B, C, D. Trong đó, loại D là loại hạt điều nhỏ nhất nhưng giá tiền công được trả cao nhất (9.000đ/kg nhân), loại C 7.000đ/kg, loại B 6.000đ/kg. Mỗi người thợ trung bình làm được từ 13-17kg/ngày tuỳ loại, người thợ thạo việc có thể làm được 20kg/ngày, những người mới học việc cũng làm được từ 5-8 kg/ngày. Tiền công được phát hằng tuần vào ngày thứ bảy.

Chị Lê Thị Ánh, 47 tuổi, dân làm ruộng “chính hiệu”. Mười mấy năm trước chị từng đi làm công nhân xí nghiệp hạt điều, khi xí nghiệp giải thể, trở về địa phương làm ruộng và trồng thêm bắp, dưa, cà mướp… Cuộc sống ngày càng khó khăn khi hai đứa con học lên cao hơn. Từ khi cơ sở tách nhân hạt điều tại địa phương mở ra, biết chị Ánh có tay nghề, chủ cơ sở mời chị tham gia. Hiện giờ chị Ánh vừa là thợ chính vừa là người hướng dẫn cho những người thợ mới, cuộc sống gia đình chị đã thay đổi, bớt phải lo “cơm áo gạo tiền”. Chị Ánh cho biết: “…Do đã thạo việc, tôi làm mỗi ngày năng suất có khá hơn. Công việc này nhẹ nhàng thích hợp với sức khoẻ, làm việc trong mát, lao động an toàn, thu nhập ổn định mỗi tháng từ 3 triệu đến 3 triệu rưỡi, ngày lễ, tết còn được chủ tặng quà”.

Nghề gia công tách nhân hạt điều không phải là nghề mới, nó được hình thành khi ngành chế biến hạt điều phát triển và đã có tác động tích cực đến đời sống của người dân vùng quê nghèo, góp phần giải quyết thời gian nông nhàn của nông dân, xoá đói giảm nghèo cho người thất nghiệp… Ông Trương Văn Kế cho biết, địa phương luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất cho cơ sở gia công tách nhân hạt điều phát triển, góp phần cho người dân nghèo có việc làm ổn định.

DUY ĐỨC