- Ông nhà báo nè, theo quy ước bất thành văn “câu lạc bộ cà phê đàm thế sự” của tụi mình mỗi tuần ngồi “tám với nhau” một lần. Hồi năm ngoái, năm kia, thậm chí hàng chục năm trước thì định kỳ đó thấy cũng phù hợp, còn bây giờ sao tôi thấy nó… “bất cập” quá ông!

- Ông có thể nói rõ ý ông về cái sự gọi là “bất cập” ấy cho Bàn Dân “hiểu sâu” hơn nữa được không?

- Theo tôi nghĩ, chuyện tụi mình dành thời gian một tuần lễ để “chắt lọc” thông tin, so với nhịp sống “tăng tốc để sớm vươn mình” theo ý chí “vừa chạy vừa xếp hàng” của cả nước ta hiện nay thì e rằng sẽ khó mà cập nhật kịp thời.

Chẳng hạn như là hồi tuần trước, khi bàn chuyện thời sự mình vẫn nghĩ là ngày 1.7 tới đây mới bắt đầu thực hiện sắp xếp tinh gọn đơn vị hành chính cấp xã.

Thế nhưng, thực tế là trong tuần qua, khi Quốc hội bắt tay vào làm việc đợt 2 của kỳ họp hiện nay là đã “quyết” ngay thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính 2 cấp, tỉnh và xã cùng lúc kể từ ngày 1.7 tới.

Ðồng thời, trong khi mình gặp nhau “tám chuyện” sáng nay, thì trong cả nước có hơn một triệu rưỡi cán bộ, công chức đã bước vào ngày thứ hai, cũng là ngày cuối hội nghị tập huấn chuyên môn nghiệp vụ công tác tổ chức, xây dựng Ðảng, quản lý Nhà nước, tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc ở cơ sở, tức là ở xã mới…

Như thế, ngay trong ngày đầu tuần này, ở thời điểm hai tuần lễ trước ngày 1.7, các cán bộ, công chức ở tỉnh, ở huyện được phân công, bố trí vào bộ máy ở cấp xã mới đã được tập huấn để có thể bắt tay vào việc xây dựng một thể chế mới, một nền hành chính mới cần thiết cho giai đoạn chuyển mình mới rồi còn gì. Tuy nhiên, có điều…

- Bàn Dân vừa “thăm dò” một chút, ông đã liệt kê một loạt chuyện diễn ra trong tuần rồi nghe có vẻ khá thông suốt, mạch lạc nhưng rồi ông lại tỏ ra… “lăn tăn” mấy cái “tuy nhiên, có điều…” là sao?

- Ý là tôi có hơi “lăn tăn” về chuyện, một khối lượng công việc đồ sộ của cả hệ thống chính trị, mà hầu hết là chuyện rất mới nhưng chỉ tập huấn trong hai ngày, thì… riêng chuyện “nắm” thôi cũng chưa “vững”, nói gì tới “làm” hả ông?

-Vậy là ông tuy có theo dõi thời sự trong nước, nhưng xin lỗi nghen… Bàn Dân cảm thấy ông “nắm” hơi… rời rạc, chưa mạch lạc lắm. Nếu ông có chú ý ông sẽ biết từ hai hôm trước ngày hội nghị tập huấn, tức là ngày 12.6.2025, Chính phủ đã tổ chức hội nghị công bố các nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Và trong hội nghị ấy có tới 28 nghị định về phân quyền phân cấp trên khắp các lĩnh vực quản lý Nhà nước về tư pháp, về quản lý thuế, về công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, về tài chính, về dự trữ quốc gia, về quản lý, sử dụng tài sản công, về nội vụ, về thống kê, về khoa học và công nghệ, về đối ngoại, về nông nghiệp và môi trường. Trong 28 nghị định, cùng với những quy định quản lý ngành trên toàn quốc có 14 nghị định nêu rõ về việc phân định cho chính quyền địa phương 2 cấp…

-Vậy là 28 nghị định mới ấy chắc phải bao hàm hàng ngàn quy định cụ thể mà các cấp phải có trách nhiệm thực hiện chứ hả ông?

-Vâng, theo thống kê của Báo Ðiện tử Chính phủ thì để xây dựng và ban hành đồng loạt 28 nghị định ấy, các bộ, ngành, địa phương đã phải rà soát 6.738 nhiệm vụ, thẩm quyền để xác định 2.718 nhiệm vụ trọng tâm được đề xuất phân định rõ ràng: 1.470 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương; 1.248 nhiệm vụ được phân định giữa cấp tỉnh và cấp xã…

-Uý trời, khối lượng công việc khổng lồ như thế, trong khi đơn vị hành chính từ ba cấp phải tinh gọn lại còn hai cấp; mà hai cấp mới sắp xếp cũng phải tinh gọn lại giảm số lượng từ phân nửa tới hai phần ba, như vậy…

-Ông vừa kêu trời lại vừa ngập ngừng, phải chăng ông muốn nói: “như vậy làm sao nổi” phải không nào?

-Ông sao…

-Ðâu có sao, cái điều ông lo lắng cũng là điều cả nước, cả xã hội cùng lo lắng ấy mà! Do vậy, Bàn Dân cũng xin bày tỏ với ông, Bàn Dân tin rằng, sự lo lắng chính đáng ấy Ðảng, Nhà nước ta đã tính tới rồi.

Ông chú ý mà xem, khi quyết tâm tiến hành cuộc đại cải cách chưa từng có ở nước ta, Bộ Chính trị, Trung ương Ðảng, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã có dự liệu về mọi mặt, dự kiến mọi tình huống có khả năng phát sinh trên suốt quá trình “vừa chạy vừa xếp hàng”, “vừa xếp hàng vừa tăng tốc” từ chuyện nhỏ tới chuyện lớn, chuyện khái quát tới chuyện chuyên sâu… cho nên mới có “bộ tứ chiến lược” ra đời với chỉ một mục đích là gần dân hơn, đúng ý dân và vừa sức dân.

Mà trong đó chuyện ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, hiện đại sẽ là công cụ hữu hiệu nhất. Ðó là sẽ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để lập ra hệ thống trợ lý ảo, sao cho không chỉ cán bộ, công chức mà cả người dân cũng có thể dùng để tham khảo xem nhu cầu về thủ tục hành chính, về dịch vụ công cho mình có được đáp ứng đầy đủ, đúng đắn hay không.

Bàn Dân