Đài Truyền hình Việt Nam có một chương trình ca nhạc thường xuyên với tên gọi là “Giai điệu tự hào” chuyên giới thiệu những ca khúc chọn lọc chủ yếu trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. “Bước chân trên dãy Trường Sơn” là tên một bài hát (nhạc: Vũ Trọng Hối, lời: Đăng Thục) đã được trình bày trong chương trình này (tháng 6.2016). Và nó đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhà thơ Nguyễn Trác, để ông viết nên bài thơ “Bài hát năm xưa và các chàng trai Rock”.

Bài thơ kể rằng- có một bài hát thuộc về năm xưa nhưng các nghệ sĩ biểu diễn trong chương trình hôm nay thuộc một thế hệ mới. Họ rất trẻ, khoẻ và rất Rock! Nói đến Rock người ta thường liên tưởng đến những nhịp điệu sôi động, mạnh mẽ, bừng bừng “bốc lửa”- như câu đề dẫn ở phần đầu bài thơ: “Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình” (trích ca từ của bài hát “”Bước chân trên dãy Trường Sơn). Ca từ viết như vậy đã là cực hay; nói đến lửa là nói đến sự bừng nóng và sáng, còn nói đến trái tim là nói đến tình yêu.

 Bài thơ “Bài hát năm xưa và các chàng trai Rock” viết theo thể tự do, câu ngắn, chắc, cứ bốn câu thành một khổ. Trong hai khổ đầu có xưa và có nay. Xưa và nay dính kết tạo thành một khối bền vững: Bài hát năm xưa nhạc sĩ viết trên rừng/ Hôm nay các chàng trai Rock hát/ Trong tiếng trống tiếng đàn/ Ánh sáng laser… Những năm tháng còn chiến tranh, muốn có được những tác phẩm có giá trị cao để phục vụ đất nước, nhiều nhạc sĩ đã phải ra chiến trường sống cuộc sống thực tế của người chiến sĩ, ngày đêm có mặt trên trận địa.

Như vậy mới có chất liệu phong phú làm giàu thêm nguồn cảm xúc sáng tạo, qua đó, lòng yêu nước cũng được vun đắp thêm. Không ít bài hát đã ra đời ngay trong chiến khu, ngay trên mặt trận nhiều gian khổ- như nhà thơ Nguyễn Trác đã viết: Khi cả nước lên Trường Sơn đánh giặc/ Các em chưa có mặt trên đời/ Những bài hát năm xưa thấm máu/ Các em giờ hát giữa hoa tươi/ Bằng nhịp rock trẻ trung /Bằng giọng ca hiện đại.

Đây là một cách “về nguồn” kín đáo, là sự nối dài truyền thống yêu nước cực kỳ quý báu của dân tộc Việt Nam. Cho dù cách biểu hiện có khác nhau- sôi trào, cuồng nhiệt hay lặng lẽ, âm thầm thì: Lòng yêu nước nghìn năm nay vẫn thế/ Bừng bừng như một thứ men say/ Dù Trường Sơn cỏ đã ken dày/ Bài hát năm xưa /Các em làm mới lại/ Bằng lửa trái tim mình/ Bằng nhịp rock hôm nay.

    Dân Làng Ngang

(*) “Bước chân trên dãy Trường Sơn”- Nhạc: Vũ Trọng Hối, lời: Đăng Thục trong chương trình Giai điệu tự hào 6.2016