Tôi đọc báo thấy có trường hợp mất căn cước công dân (CCCD) mà không làm lại có thể bị phạt tiền. Tôi xin hỏi ngoài trường hợp trên thì có trường hợp nào bị phạt nếu không làm CCCD không?

Bạn đọc Mai Vy (Bình Thạnh), hỏi.

Luật sư Trần Thu Thủy, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời:

Theo Luật Căn cước công dân (CCCD), CCCD là thông tin cơ bản về lai lịch, nhân dạng của công dân. Đây là giấy tờ quan trọng của một công dân.

Theo quy định hiện hành, các trường hợp sau buộc phải làm CCCD dân: Trường hợp đầu tiên là khi công dân đủ 14 tuổi (theo Điều 19 Luật CCCD, công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi được cấp thẻ CCCD. Vì vậy, khi đủ 14 tuổi thì cần làm CCCD).

Đối với người đã được cấp CCCD thì theo điều 23, Luật CCCD có 7 trường hợp buộc phải xin cấp đổi hoặc cấp lại:

- Thẻ CCCD phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi;

- Thẻ bị hư hỏng không sử dụng được;

- Thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; đặc điểm nhân dạng;

- Xác định lại giới tính, quê quán;

- Có sai sót về thông tin trên thẻ CCCD;

- Bị mất thẻ CCCD;

- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam.

Đối với người đang sử dụng CMND, theo quy định tại Điều 5 Nghị định 05/1999 thì có 06 trường hợp người dân phải đổi từ CMND sang CCCD gắn chip bao gồm:

- CMND hết thời hạn sử dụng là 15 năm kể từ ngày cấp

- CMND hư hỏng không sử dụng được;

- Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh;

- Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

- Thay đổi đặc điểm nhận dạng;

- Bị mất CMND.

Trên đây là 14 trường hợp buộc phải đổi sang CCCD gắn chíp. Hiện nay, Bộ Công an chỉ cấp CCCD theo mẫu mới là loại gắn chip, đồng nghĩa công dân đã có CMND hoặc thẻ CCCD mã vạch khi làm thủ tục cấp đổi, cấp lại sẽ phải chuyển sang thẻ CCCD gắn chip.

Điều 10 Nghị định 144/2021 có quy định cụ thể về xử phạt vi phạm hành chính trong việc vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng CMND hoặc thẻ CCCD. Trong đó, điểm b, khoản 1 có quy định về việc không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD có thể bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng.

Những trường hợp công dân được cấp CMND, CCCD gắn mã vạch mà vẫn còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng, không thuộc trường hợp phải đổi, cấp lại, nếu người dân chưa có nhu cầu đổi sang CCCD gắn chip thì vẫn sử dụng bình thường cho đến khi hết hạn.

Nguồn t/h