Nông dân trồng lúa Khao Dawk Mali, xã Thanh Ðiền (huyện Châu Thành).

Lúa là một trong những cây trồng truyền thống chiếm diện tích lớn so với các cây trồng khác tại Tây Ninh. Diện tích gieo trồng hằng năm (3 vụ) khoảng 150.000 ha. Các giống lúa đang trồng phổ biến trên địa bàn tỉnh gồm: OM5451, OM6976, OM4900, OM576, IR50404, ÐT8, RVT, ST21, ST24; với năng suất bình quân 53,37 tạ/ha/vụ.

Theo Trung tâm Khuyến nông, trong thời gian tới, Tây Ninh sẽ thực hiện chuyển đổi vùng sản xuất lúa hiệu quả thấp sang vùng lúa chất lượng cao. Ðến nay, Trung tâm đã triển khai phát triển các giống lúa như OM18, ST24, Khao Dawk Mali, Lộc Trời 4 (nông dân còn gọi là lúa 10 tấn) và khảo nghiệm một số giống như ST25, Hồng Ngọc hương dứa, lúa Ðen… để đánh giá sinh trưởng và hiệu quả khi sản xuất trên địa bàn tỉnh. Các giống này sau khi trồng đều được Trung tâm hỗ trợ liên kết với doanh nghiệp để ổn định đầu ra cho nông dân.

Ông Ðỗ Văn Mẫn- đại diện Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp nông thôn mới (ấp Thanh Trung, xã Thanh Ðiền, huyện Châu Thành) cho biết, HTX đang phối hợp với Trung tâm Khuyến nông xây dựng thương hiệu gạo đặc sản Tây Ninh với giống lúa mùa Khao Dawk Mali. Trước mắt, vụ Mùa năm 2020, HTX liên kết với nông dân thực hiện trên diện tích 2 ha, có giá bao tiêu là 10.000 đồng/kg, ước năng suất vụ này khoảng 4 tấn/ha.

“HTX muốn hướng đến việc nâng cao giá trị cho lúa gạo Tây Ninh, góp phần xây dựng thương hiệu sản phẩm lúa gạo của tỉnh. Sau vụ Mùa năm nay, HTX sẽ nhân rộng diện tích sản xuất lúa Khao Dawk Mali và tìm những vùng đất thích hợp để sản xuất giống lúa này”- ông Mẫn chia sẻ. Ngoài ra, HTX còn đang trồng khảo nghiệm giống lúa Ðen. Vụ Mùa 2020, HTX trồng được 3 ha. Vụ Ðông Xuân 2020-2021, HTX dự kiến trồng từ 7-8 ha.

Thời điểm này, nông dân trên địa bàn tỉnh đang thu hoạch lúa vụ Mùa. Tại HTX giống cây trồng và dịch vụ nông nghiệp Bàu Ðồn (huyện Gò Dầu), từ vụ sản xuất này, HTX ký hợp đồng với doanh nghiệp sản xuất lúa giống ST25 (giống do doanh nghiệp cung cấp) với diện tích 15 ha và lúa nếp IR4625, diện tích 19,2 ha.

Trong đó, giống ST25 được ký hợp đồng sản xuất trong thời gian 3 năm, giá bao tiêu 8.000 đồng/kg lúa tươi, ước năng suất vụ Mùa 2020 đạt khoảng 5,5 tấn/ha. Ông Nguyễn Văn Nhành- Giám đốc HTX cho biết, vấn đề quan trọng trong sản xuất giống chất lượng cao là đầu ra phải ổn định. Hiện nay, giống ST25 chủ yếu được HTX liên kết sản xuất bán cho doanh nghiệp ở miền Tây.

Ông Hà Thanh Tùng- Giám đốc Trung tâm Khuyến nông cho biết, Trung tâm sẽ phối hợp với doanh nghiệp xây dựng thương hiệu gạo Tây Ninh, dự kiến với 2 giống là lúa Ðen và Khao Dawk Mali. Ðối với giống ST24, ST25 là những giống còn mới trên địa bàn tỉnh, thời gian qua được trồng trên một số diện tích ở vụ Hè Thu, vụ Mùa, không phải vào thời điểm chính vụ (vụ Ðông Xuân) nên năng suất chưa đạt theo yêu cầu. Do đó, Trung tâm cần thời gian để tiếp tục theo dõi, đánh giá.

Có một thực tế cần quan tâm là hiện nay, nhiều nông dân chưa mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu giống lúa, một phần vì còn e ngại vấn đề đầu ra. Bên cạnh đó, sản xuất lúa chất lượng cao đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao hơn, trong khi nông dân chưa thay đổi được thói quen canh tác truyền thống.

Ðể tăng cường việc chuyển đổi giống, Trung tâm Khuyến nông sẽ tổ chức các chương trình đưa nông dân đi học tập kinh nghiệm ở những vùng đang triển khai sản xuất giống lúa chất lượng cao. Hằng năm, Trung tâm còn xây dựng những mô hình sản xuất lúa có sự hỗ trợ cho nông dân tham gia nhằm khuyến khích nông dân sản xuất những giống lúa mới, có chất lượng; kết nối với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm; hỗ trợ về mặt kỹ thuật… giúp nông dân yên tâm sản xuất.

Giang Hà