Nhấn mạnh trong Báo cáo kinh tế - xã hội cũng như trong các phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội sáng này 26/5 đã đánh giá chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam còn thấp, Đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh) đề nghị Bộ trưởng Bộ LĐTBXH cho biết các giải pháp cần ưu tiên trong quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp trong thời gian tới.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, nguồn nhân lực đóng góp một vai trò rất quan trọng. Hiện nay, chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam còn thấp, thể hiện ở những mặt cụ thể là: chưa theo kịp với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nông nghiệp đóng góp vào GDP là 15,34%, công nghiệp 33,34%, trong khi đó chuyển dịch lao động của rất chậm.

Hết năm 2017 là 40% lao động nông nghiệp, đến hết tháng 4/2018 là 38,6%, với một lực lượng lao động nhiều như vậy nhưng đóng góp thực chất có 15,34% GDP, đây cũng là vấn đề phải bàn.

Đồng thời, cơ cấu đào tạo còn bất hợp lý, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được với kỹ năng và các điều kiện để đảm bảo cho người lao động và người làm việc về thu nhập như độ an toàn và mạng lưới an sinh.

“Vì vậy, có thể thấy rằng thời gian tới việc ưu tiên giáo dục nghề nghiệp là việc tất nhiên và đặc biệt quan trọng. Chúng tôi đặt vấn đề ở đây là giáo dục nghề nghiệp sẽ góp phần rất quan trọng để chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng lao động phù hợp với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong giai đoạn hiện nay”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu.

Đồng thời, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, việc đột phá giáo dục nghề nghiệp là một chủ trương hết sức quan trọng, góp phần làm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Trong giáo dục nghề nghiệp có 3 việc phải quan tâm. Cụ thể, thứ nhất, phải tiến hành quy hoạch lại toàn bộ mạng lưới đào tạo. Thứ hai, phải chuyển mạnh sang tự chủ, đây sẽ là một động lực để phát triển giáo dục nghề nghiệp. Thứ ba, trong giáo dục nghề nghiệp phải chuyển hẳn sang một hướng mới là kết nối doanh nghiệp; doanh nghiệp và nhà trường cùng đồng hành là một chủ trương mà nhiều quốc gia thành công từ đây, đặc biệt là những nước có nền giáo dục nghề nghiệp phát triển cao như Đức đã có hàng ngàn năm, Singapo, Nhật Bản gần đây cũng như thế.

“Đây cũng là một vấn đề tại sao năm 2012-2018 chúng tôi chọn đây là một khâu đột phá và bắt đầu làm thí điểm 10 trường liên kết, ký kết với 15 tập đoàn và khởi đầu bằng đào tạo theo đơn đặt hàng, theo địa chỉ là 150.000. Đây cũng là một hướng chuyển sang đào tạo gắn với thị trường, gắn với cung cầu, vấn đề yếu của chúng ta thời gian vừa qua. Chúng tôi tin rằng đây mới chỉ là sự mở đầu, nhưng sự mở đầu này rất quan trọng để tạo cho chúng ta một hướng đi mới”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lý giải.

Cũng về vấn đề này, ở bình diện khác, Đại biểu Trần Văn Mão (Nghệ An) đặt vấn đề: Theo báo cáo của Bộ trưởng thì chất lượng lao động của nước ta hiện nay còn rất thấp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, cơ cấu ngành nghề đào tạo còn nhiều bất cập, còn thiếu lao động có trình độ cao, hệ thống giáo dục hướng nghiệp, đào tạo nghề chưa đáp ứng nhu cầu thị trường lao động là nguyên nhân làm cho năng suất lao động của nước ta thấp, thua xa so với nhiều nước trên thế giới và trong khu vực. Vị đại biểu Quốc hội này đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp căn cơ để khắc phục những hạn chế, thách thức nêu trên trong thời gian tới.

Về vấn đề mà Đại biểu Trần Văn Mão đề cập, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, ngày 2/6 vừa qua, khi Chính phủ họp sau phiên thảo luận kinh tế - xã hội, Bộ trưởng có báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đồng ý giao cho Bộ chủ trì xây dựng một đề án để nâng cao chất lượng và điều chỉnh cơ cấu lao động phù hợp với cách mạng 4.0, trong đó có một số nhiệm vụ phải tập trung thực hiện.

Cụ thể, phải tập trung xử lý và tìm cách để giải quyết được 215.000 sinh viên và người lao động có trình độ đại học trở lên đang thất nghiệp. Phải tập trung giải quyết chăm lo cho số đầu vào; số đầu vào ở đây tức là phân luồng mạnh để tập trung lực lượng lao động vào tuổi 15 để chuẩn bị theo hướng đó. Đồng thời, tập trung đào tạo và đào tạo lại số đang làm việc nhưng có nguy cơ mất việc, nguy cơ sa thải và đặc biệt ở 3 lĩnh vực là giày da, dệt may, công nghệ.

Còn đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) nêu câu hỏi: Để thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII, Bộ trưởng có giải pháp gì trong tiến hành sắp xếp lại các trung tâm dạy nghề, tạo bước đột phá về chất lượng giáo dục đào tạo nguồn nhân lực gắn với nhu cầu xã hội và giải quyết việc làm, khắc phục tình trạng lãng phí đào tạo và thất nghiệp như hiện nay?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, khẳng định, việc tập trung, củng cố, sắp xếp, rà soát lại tổ chức bộ máy giáo dục nghề nghiệp là một yêu cầu cần thiết.

Hiện nay, nước ta còn 1.954 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó 397 trường cao đẳng thì có 307 trường công lập; 525 trường trung cấp, phần đa là công lập. Đồng thời, hiện còn hơn 600 cơ sở giáo dục nghề nghiệp cấp huyện.

Trong 2 năm qua, Bộ đã kiên trì, tập trung cùng với các địa phương sắp xếp một bước các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đã giảm được 35 trường cao đẳng, 328 cơ sở nghề nghiệp ở các huyện theo phương châm tích hợp lại 3 trong 1 và 2 trong 1. Tức là 3 trung tâm giáo dục dạy nghề, giáo dục thường xuyên và giáo dục tổng hợp, 3 trung tâm sáp nhập làm 1 hoặc 2, do đó bước đầu, bộ máy cũng tinh gọn hơn.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng đây mới chỉ là bước đầu. Hiện nay, Bộ đang cùng với các địa phương rà soát lại theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 là những trường nào không tuyển sinh được, không đáp ứng yêu cầu trong thời gian 3 năm vừa qua thì mạnh dạn tổ chức lại, sắp xếp lại, cần thiết nếu trong trường hợp không đáp ứng được nữa có thể giải thể.

Bên cạnh đó, trong tổ chức lại các trường trung cấp theo hướng trường địa phương, nhất là các địa phương ở miền núi, vùng sâu, vùng xa thì chỉ cần một trường cao đẳng, nhưng trong trường cao đẳng đó có cả hệ trung cấp, có cả hệ sơ cấp. Như thế bảo đảm vừa tinh gọn bộ máy nhưng hoạt động có hiệu quả.

"Theo kế hoạch có 3 giai đoạn tổ chức, sắp xếp lại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là đến năm 2021 giảm 10% các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập, 10% biên chế, 10% cơ sở tự chủ. Đến năm 2025 con số này là 20%, năm 2030 là 40%. Nhưng quyết tâm của Bộ là đến năm 2021 sẽ đạt chỉ tiêu của năm 2030 nhưng không chỉ tập trung và củng cố giảm số lượng mà quan trọng hơn là nâng cao chất lượng các cơ sở giáo dục nghề nghiệp”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh./.

Nguồn chinhphu