Là nông dân cả đời gắn bó với ruộng đồng, quen canh tác trên những thửa ruộng rộng lớn, với những loại cây trồng truyền thống như lúa, đậu phộng, mía, mì, bắp và các loại hoa màu khác… Nhưng nay, do nằm trong vùng quy hoạch khu công nghiệp, một bộ phận nông dân không còn, hoặc còn rất ít ruộng đất để sản xuất. Đổi lại họ có được một khoản tiền bồi thường. Làm nghề gì với khoản tiền đó khi không mua lại được ruộng đất khác. Có tiền nhiều mà sử dụng không khéo thì lần hồi cũng không còn. Không còn ruộng, cũng chẳng còn tiền lấy gì sinh sống và nuôi nấng con cái. Thử hỏi người nông dân nào mà không trăn trở…

Một nông dân tuổi “sồn sồn” đang thu hoạch hoa màu trên cánh đồng Trảng Sa, thuộc xã Phước Đông (Gò Dầu), với vẻ mặt kém vui cho biết, đây là vụ thu hoạch hoa màu cuối cùng của ông trên thửa ruộng này, vì ruộng đất của ông nằm trong vùng quy hoạch Khu Công nghiệp-dịch vụ-đô thị Phước Đông-Bời Lời. Ông đã nhận tiền bồi thường xong rồi, nay chuẩn bị giao đất cho nhà đầu tư. Người nông dân này băn khoăn cho biết, đối với những lao động trẻ thì chờ đợi khu công nghiệp sớm hình thành và đi vào hoạt động để trở thành công nhân trong khu công nghiệp. Còn những người như ông đã quá “ngũ tuần”, mặc dù sức khoẻ còn tốt, còn có thể bám ruộng đồng lâu dài được, nhưng ai mà nhận vào làm trong các công ty xí nghiệp. Đến giờ này ông cũng chưa biết phải làm nghề gì cho phù hợp với độ tuổi của mình để có cuộc sống ổn định.

Nếu không có mô hình sản xuất phù hợp với đất vườn, những nông dân có ruộng đất trong vùng quy hoạch khu công nghiệp sẽ gặp khó khăn khi không còn ruộng đất để sản suất

Đem nỗi lòng của người nông dân nêu trên, chúng tôi trao đổi  với một Phó Chủ tịch UBND huyện Gò Dầu. Vị cán bộ này cho biết, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN & PTNT) huyện có chủ trì thực hiện đề tài “Xây dựng mô hình nông nghiệp phát triển kinh tế hộ nông thôn trong vùng đất sản xuất được quy hoạch tại huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh”. Đề tài do Thạc sĩ Nông học Nguyễn Thị Kim Nhung, Phó trưởng Phòng NN & PTNT huyện làm Chủ nhiệm và Kỹ sư Nông học Võ Văn Dũng (Phó Chủ tịch UBND huyện Gò Dầu) đồng chủ nhiệm. Đề tài này đã được Hội đồng xét duyệt đề tài khoa học tỉnh Tây Ninh thông qua vào đầu tháng 4.2010. Theo đánh giá chung của các thành viên Hội đồng xét duyệt: “Đề tài có tính bức xúc, thiết thực, góp phần an sinh xã hội, tạo công ăn việc làm cho nông dân trong vùng quy hoạch các khu, cụm công nghiệp”.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, mục tiêu tổng quát của đề tài: Góp phần phát triển nông nghiệp theo hướng kinh tế hộ gia đình ở nông thôn nhằm giải quyết việc làm, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống cho các hộ nông dân vùng quy hoạch; chuyển hướng sản xuất hiệu quả cho các hộ nông dân bị thu hồi đất sản xuất nông nghiệp cho phát triển công nghiệp; góp phần xây dựng nền nông nghiệp và phát triển nông thôn bền vững, an toàn sinh học theo tiêu chuẩn nông thôn mới. Nội dung tổng thể của đề tài, gồm điều tra nghiên cứu thực địa; triển khai thực hiện các mô hình được xây dựng. Địa điểm xây dựng mô hình thuộc địa bàn hai xã Phước Đông và Bàu Đồn; thời gian thực hiện mô hình 24 tháng. Thiết kế 10 mô hình nông nghiệp phù hợp điều kiện của nông dân trong vùng quy hoạch khu công nghiệp. Dự kiến 10 mô hình lý thuyết được thiết kế: Đối với những hộ không còn ruộng chỉ còn đất vườn (ĐV) gồm có 8 loại mô hình: ĐV từ 1.000 -2.000m2, không có điều kiện chăn nuôi: Trồng rau an toàn, đa dạng thâm canh; ĐV từ 1.000 -2.000m2, có chăn nuôi: Vườn-chuồng-trại; ĐV từ 500-1.000m2, có chăn nuôi trâu bò: Vườn-ao-chuồng; ĐV từ 100- 500m2, chăn nuôi heo: Vườn-chuồng; ĐV từ 100- 500m2, có chăn nuôi trâu bò: Chăn nuôi kết hợp; ĐV từ 100- 500m2, có ao nuôi cá: Vườn-ao-chuồng-trại; ĐV từ 100- 200m2, không phải mặt tiền đường: Chăn nuôi, trồng nấm; ĐV từ 100- 200m2, có mặt tiền đường: Trồng hoa kiểng, nuôi cá cảnh. Đối với đất ruộng có hai mô hình: Đất ruộng trên 2.000m2, không chăn nuôi, không đất vườn: Luân canh, thâm canh lúa, rau, màu: Đất ruộng trên 2.000m2, có chăn nuôi, không đất vườn: Kết hợp chăn nuôi với luân canh, thâm canh lúa, rau màu. Mỗi mô hình, đều có hướng dẫn kỹ thuật áp dụng cụ thể. Trước khi thực hiện các mô hình, đề tài còn đề ra việc tổ chức các lớp tập huấn, hướng nghề cho các nhóm nông hộ được phân loại theo các mô hình trên…

Mục tiêu của đề tài là tăng nguồn thu nhập cho gia đình hộ nông dân một cách hiệu quả cao, vì tận dụng được nguồn phụ phế phẩm tại chỗ, giảm chi phí đầu vào trong sản xuất, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm trong nông nghiệp, cung cấp thêm nguồn nông sản thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng. Về hiệu quả xã hội, đề tài này xác định được công việc cụ thể cho hộ gia đình, định hướng cho họ một việc làm tại chỗ, tận dụng và phát huy tiềm năng của gia đình để sinh lợi, tận dụng lao động gia đình, giải quyết việc làm cho các hộ nông dân, ổn định cuộc sống cho họ khi không còn đất sản xuất, hạn chế tiêu cực, tệ nạn xã hội…

D.H