Vụ án đã từng gây xôn xao dư luận tại địa phương. Sau khi xét xử sơ thẩm lưu động vài ngày, tại một kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh, một đại biểu đã đứng ra chất vấn gay gắt đối với vị Chánh án TAND tỉnh (truyền hình trực tiếp), làm dư luận bàn ra tán vào rằng: Liệu có gì đó tắc trách, không bình thường của quá trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án ở cấp xét xử sơ thẩm? Người viết bài này xin tường thuật lại diễn biến phiên toà phúc thẩm với mong muốn giải toả phần nào những thắc mắc ấy…

Cha mẹ của bị hại: “Án sơ thẩm có khuất tất”…

Ngày phiên toà mở vào ngày 13.10.2011, phải tạm dừng lại chờ làm rõ thêm một số vấn đề. Đến ngày 7.11.2011, phiên xét xử được tiếp tục mở lại. Theo đánh giá của giới chuyên môn, phiên toà này rất có chất lượng. Từng chi tiết có liên quan đến vụ án lần lượt được Hội đồng xét xử, đại diện Viện Kiểm sát và luật sư “soi” kỹ với mong muốn có bản án công minh, đúng người, đúng tội bằng một phán quyết cuối cùng…

Các bị cáo được dẫn giải đến trụ sở TAND Tối cao tại TP.HCM

Không chỉ trong đơn kháng cáo mà trong lời khai tại phiên toà, mẹ của bị hại Đỗ Minh Tuyền luôn miệng cho rằng, cái chết của con bà là do bị cáo Trần Văn Ngon trực tiếp đâm chết, “tận mắt chồng bà và con trai nhìn thấy”, vậy mà các cơ quan tiến hành tố tụng ở Tây Ninh lại quy kết kẻ thủ ác là Đoàn Trung Quân, thế là sai sự thật. Bà còn cho rằng cáo trạng của VKS Tây Ninh đã nêu ra nhiều tình tiết không chính xác “làm ảnh hưởng đến kết quả xét xử sơ thẩm”. Nay, bà yêu cầu quý toà làm rõ cho đúng người, đúng tội và nhất thiết phải tăng hình phạt cho 2  bị cáo: Ngon và Âu.

Được thể, Đoàn Trung Quân phản cung, cho rằng vì bản thân bị cáo bị “bệnh xã hội”, không còn sống được bao lâu, nên lúc đầu nhận thay cho bạn là mình đâm chết anh Tuyền với… “nghĩa cử cứu bạn”. Nhưng nay suy nghĩ lại, thấy hối tiếc là cứu những thằng bạn không đáng cứu, nên xin khai lại “Quân không có đâm mà chính Ngon mới là người đã đâm anh Tuyền một nhát dao chí tử”…

Đại diện Viện kiểm sát:  Sơ thẩm xử đúng - chứng cứ buộc tội vững chắc

Vị đại diện Viện Kiểm sát phúc thẩm Tối cao đã phản bác lời khai của Quân; chỉ rõ những mâu thuẫn trong lời trình bày của cha, mẹ bị hại Tuyền. Bản thân Quân trước đó có nhiều lời khai mâu thuẫn, ngay tại phiên toà cũng “tiền hậu bất nhất” quanh co chối tội. Viện Kiểm sát đã so sánh, đối chiếu những lời khai tại cơ quan điều tra với biên bản khám xét hiện trường, dấu vết tử thi có những điểm thống nhất, chính xác và phù hợp nhau. Từ đó, đại  diện Việm Kiểm sát khẳng định, cơ quan điều tra xác lập chứng cứ chặt chẽ, đúng pháp luật - Quân mới là người trực tiếp gây ra cái chết cho bị hại “không có việc nhận tội thay”. Án sơ thẩm ở Tây Ninh đã đánh giá đúng bản chất sự việc, xét xử có căn cứ, đúng người, đúng tội. Cha mẹ bị hại vì hầu như “nghe nói lại” rồi phản ứng, chứ không phải là trực tiếp chứng kiến, do đó, không phải là “chứng cứ trực tiếp”.

Tuy nhiên do tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ án, Viện Kiểm sát thấy cần thiết chấp nhận một phần kháng cáo của đại diện bị hại, đề nghị Hội đồng xét xử tăng mức án đối với Trần Văn Ngon vì có vai trò rủ rê lôi kéo các bị cáo khác phạm tội...

Luật sư bào chữa: Án sơ thẩm đúng, nhưng quá nghiêm khắc…

Bảo vệ cho bị cáo Ngon, các luật sư đã phân tích hàng loạt vấn đề để chứng minh rằng bản án xét xử cấp sơ thẩm là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không oan sai, nhưng mức án của cấp sơ thẩm ở Tây Ninh dành cho không riêng gì Trần Văn Ngon, mà các bị cáo khác là quá nặng. Bởi lẽ: Nguyên nhân xảy ra án mạng là do lỗi của nạn nhân trước tiên. Nạn nhân đã gây sự, đập phá quán của gia đình bị cáo Ngon, rồi xách mã tấu chém bị cáo và sau cùng là điện thoại lại, đòi đốt nhà bị cáo Ngon, trong lúc người ta đang có tiệc “rước ông bà” và chuẩn bị đón giao thừa. Tất cả đã gây nên sự “kích động mạnh về tinh thần” cho các bị cáo. Do bị cáo Ngon mở nút loa điện thoại lớn, mọi người cùng nghe, lúc này, Âu mới vọt miệng: “…Để ăn hết cái phao câu vịt rồi tao tính” nên tất cả bộc phát tâm lý lây lan và tức thì cùng chạy đến nhà anh Tuyền, chứ bị cáo Ngon không hề khởi xướng, rủ rê hay chủ mưu gì cả.

Còn việc bị cáo Quân phản cung, cho rằng nhát dao đâm trí mạng là do Trần Văn Ngon thực hiện là không đúng. Quân khai rằng, trước khi tất cả đi đầu thú vì bị cáo Ngon nài nỉ quá, nên Quân “xiêu lòng” nhận là mình đâm… luật sư đã phân tích lời khai này của Quân là không có cơ sở. Thực tế, căn cứ vào vị trí đứng của các bị cáo lúc gây án, thì cơ chế hình thành vết thương của nạn nhân, đường dao đâm vào ngực của bị hại được xác định chính xác là của bị cáo Đoàn Trung Quân. Bởi lẽ, khi bị cáo Âu đang đối mặt, giằng co giật cây mã tấu trên tay bị hại Tuyền thì Ngon đứng ở phía sau, bên phải Âu, nên vết thương ở đùi trái của bị hại là do bị cáo Ngon (thuận tay trái) gây nên. Còn bị cáo Quân đứng ở phía sau bên trái bị cáo Âu, nên vết thương ở ngực  phải và vết xây xát da hình vòng cung ở lưng phải bị hại là do bị cáo Quân (cũng thuận tay trái) gây nên là phù hợp…

Riêng luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Trọng Tấn quyết liệt phản đối, cho rằng không thể buộc bị cáo Tấn là đồng phạm “giết  người” mà cần phải chuyển tội danh là: “che giấu” hay “không tố giác tội phạm” mới đúng. Bởi lẽ, Tấn chỉ chở các bị cáo đi, chứ Tấn không hề biết và không tham gia vào vụ giết người.

Phán quyết cuối cùng của hội đồng xử án: Án sơ thẩm có căn cứ

Hội đồng xét xử chấp nhận lời trình bày của đại diện Viện Kiểm sát, của Luật sư kết luận rằng: Không có việc Quân nhận tội thay cho Ngon. Tuy nhiên, vai trò của Ngon trong vụ án này là rủ rê, tạo điều kiện cho các bị cáo phạm tội, cần tăng hình phạt dành cho bị cáo để tương xứng với vai trò của đồng phạm Quân. Ngoài ra, toà bác toàn bộ các yêu cầu kháng cáo của bị cáo, đại diện bị hại, giữ nguyên như án sơ thẩm.

Như vậy, án phúc thẩm đã tuyên xử: Đoàn Trung Quân 20 năm tù (án sơ thẩm là 20 năm); Trần Văn Ngon 20 năm tù (án sơ thẩm là 18 năm); Trương Hải Âu 15 năm tù (án sơ thẩm là 15 năm); Nguyễn Trọng Tấn 12 năm tù (án sơ thẩm là 12 năm).

Phiên toà khép lại, những người quan tâm đến vụ án này hẳn đã được giải toả những thắc mắc về sự thật được làm sáng tỏ. Dư luận về sự khách quan, công bằng và tính nghiêm minh của pháp luật được định hướng một cách đúng đắn.

LAN Ý

(Hội Nhà báo VN tỉnh Tây Ninh)