Nguồn gốc tranh chấp đất

Bà Trần Lệ Hoa được thừa hưởng một phần đất khoảng 1 ha của cha bà là ông Trần Văn Xê, đất toạ lạc tại ấp Long Yên, xã Long Thành Nam, huyện Hoà Thành, được UBND huyện Hoà Thành cấp giấy CNQSDĐ năm 1998. Phần đất này, trước khi ông Xê sang nhượng từ người khác, có một số người dân cư ngụ tại đây. Vì cảm thông hoàn cảnh của họ nghèo khổ, khi sang nhượng đất, ông Xê không yêu cầu họ đi nơi khác. Sau này, khi cha bà Hoa mất, bà Hoa yêu cầu các hộ này di dời nhà đi nơi khác ở. Vụ việc được UBND Hoà Thành thụ lý giải quyết.

 Ngày 21.6.2005, UBND huyện Hoà Thành ban hành Quyết định số 17/QĐ-UBND với nội dung công nhận hoà giải thành vụ việc tranh chấp đất đai giữa bà Hoa và các hộ dân nói trên ở khu vực cảng Bến Kéo thuộc ấp Long Yên, xã Long Thành Nam. Cụ thể, công nhận quyền sử dụng đất cho 49 hộ dân ở khu vực nói trên, trong đó 5 hộ Nguyễn Thanh Thuỷ, Nguyễn Văn Giữ, Phạm Quốc Nẵng, Trần Văn Chung, Nguyễn Thị Thanh Bạch phải di dời sang một khu đất khác, trả lại đất cho gia đình bà Hoa, đồng thời bà Hoa phải mở con đường (4mx50m) trong đất của bà cho các hộ dân ra vào. Sau khi có quyết định nêu trên, bà Hoa yêu cầu chính quyền có biện pháp di dời 5 hộ dân nói trên nhưng các hộ dân không đồng ý mà yêu cầu bà Hoa phải hỗ trợ tiền di dời, nhưng bà Hoa không đồng tình. Sự việc sau đó kéo dài đến nay chưa được chính quyền địa phương giải quyết rốt ráo.

Xây nhà trái phép, địa phương bất lực?

“Nhà tạm” của ông Giữ xây trên đất bà Hoa

Ngày 18.8.2011, bà Hoa phát hiện ông Giữ xây dựng nhà kiên cố trên phần đất mà UBND huyện Hoà Thành công nhận cho bà, nên yêu cầu chính quyền địa phương lập biên bản đình chỉ. Ngày 23.8.2011, UBND xã Long Thành Nam lập biên bản ông Giữ vi phạm hành chính và yêu cầu ngừng thi công xây dựng công trình. Tuy nhiên, sau đó, ông Giữ vẫn tiếp tục xây dựng. Ngày 9.9.2011, Đội Thanh tra xây dựng huyện Hoà Thành tiếp tục lập biên bản với hiện trạng: “công trình đang xây dựng tường cao 4m, chưa tô, chưa lợp mái, chưa lót nền. Diện tích xây dựng ngang 4,7m, dài 12,2m”. Tuy nhiên, khi bà Hoa phản ánh đến Báo Tây Ninh, chúng tôi đến hiện trường thì ngôi nhà trên đã được xây dựng gần hoàn chỉnh (chưa tô).

Giải thích về việc xây dựng trái phép trên của ông Giữ mà chính quyền địa phương không ngăn chặn kịp thời, ông Nguyễn Đăng Tâm – cán bộ địa chính – xây dựng xã Long Thành Nam cho biết, do nhà ông Giữ bị hư hỏng không thể ở được, trong khi việc tổ chức di dời nhà ông Giữ đến nơi khác chưa được huyện giải quyết nên ông Giữ phải sửa chữa tạm để ở. Khi ông Giữ sửa chữa tạm mà lại đổ móng, xây dựng kiên cố nên UBND xã đã lập biên bản đình chỉ. Tuy nhiên, sau đó, ông Giữ đến Phòng Tài nguyên và Môi Trường (TN&MT) huyện trình bày về trường hợp của mình, lúc này ông Phan Thanh Dũng – Trưởng Phòng TN&MT Hoà Thành thống nhất với UBND xã Long Thành Nam đồng ý cho ông Giữ sửa chữa tạm, còn việc xây dựng là phải đúng theo quy định. Việc ông Giữ xây dựng hoàn thành căn nhà, theo ông Tâm là do ông không thể theo sát canh giữ được (?).

Vì sao đã thoả thuận mà chưa chịu di dời?

Tìm hiểu về nguyên nhân các hộ dân chưa chịu di dời đến khu đất mới như thoả thuận hoà giải thành, chúng tôi được biết, khi được UBND xã Long Thành Nam mời làm việc, các hộ dân này yêu cầu bà Hoa phải hỗ trợ tiền di dời cho họ. Trong khi đó, theo bà Hoa, bà đã chịu thiệt, vì không muốn kéo dài tranh chấp và thông cảm hoàn cảnh khó khăn của họ nên bà đã đồng ý mất khá nhiều đất (chỉ còn lại khoảng 1.000m²/10.610m²), trong khi những người dân nơi đây từ không có đất, trở thành có đất để ở nay lại đòi thêm nữa là không thể chấp nhận. Bà Hoa đề nghị UBND huyện Hoà Thành cần cưỡng chế họ thi hành quyết định của huyện, nếu họ không di dời.

Giải thích vì sao kể từ khi có quyết định của UBND huyện Hoà Thành công nhận phần đất nêu trên cho gia đình bà Hoa, mà việc thực hiện quyết định bị kéo dài đến… 6 năm, ông Nguyễn Thành Trai, chuyên viên Phòng TN&MT Hoà Thành cho biết, trước đây UBND huyện đã chỉ đạo Phòng TN&MT huyện chủ trì tổ chức việc thực hiện Quyết định số 17/QĐ-UBND. Tuy nhiên, khi giao đất cho 5 hộ, kiểm tra lại diện tích chưa chuẩn xác và chưa có điều kiện di dời nên tiến độ bị chậm. Năm 2008, khi có kế hoạch bố trí 5 hộ ở vị trí mới thì lại phát hiện 1 trong 5 lô đất sẽ cấp cho các hộ trên diện tích đất quá nhỏ (45m²), không đủ điều kiện cất nhà nên Phòng TN&MT đang tìm phương hướng giải quyết. Để giải quyết dứt điểm vụ việc này, ông Trưởng Phòng TN & MT Phan Thanh Dũng cho biết, sắp tới, Phòng TN&MT sẽ đề nghị UBND huyện điều chỉnh lại đủ diện tích đất cho hộ dân trên đảm bảo diện tích tối thiểu cất nhà ở, sau đó sẽ tích cực tham mưu UBND huyện triển khai việc di dời 5 hộ dân trên để họ ổn định cuộc sống.

Rõ ràng, việc UBND huyện Hoà Thành trước đây hoà giải thành việc tranh chấp đất giữa bà Hoa và các hộ dân ở cảng Bến Kéo là một cố gắng rất lớn, nhưng để sự việc kéo dài 6 năm mà chưa sắp xếp bố trí cho 5 hộ dân còn lại vào vị trí đất mới (do bà Hoa cho) để họ ổn định cuộc sống là điều đáng tiếc. Hy vọng, sắp tới đây, sau khi UBND huyện Hoà Thành điều chỉnh diện tích đất hộ còn lại cho phù hợp, 5 hộ dân trên cần tích cực di dời đến khu đất mới để ổn định cuộc sống, không nên ở mãi trên đất của bà Hoa đã được UBND huyện Hoà Thành công nhận.

ĐỨC TIẾN