Theo quy định tại Khoản 6 Điều 7 Thông tư 19/2014/TT-BYT của Bộ Y tế ngày 2.6.2014 thì các nhà thuốc bán thuốc thành phẩm gây nghiện, thuốc thành phẩm hướng tâm thần, thuốc thành phẩm tiền chất phải lập và ghi chép đầy đủ các loại hồ sơ gồm: Sổ theo dõi xuất, nhập thuốc theo quy định tại mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư; phiếu xuất kho thuốc của nơi cung cấp thuốc;

Đơn thuốc lưu tại cơ sở sau khi bán; biên bản nhận do người nhà người bệnh nộp lại; sổ theo dõi thông tin chi tiết khách hàng thực hiện theo quy định tại mẫu số 07 ban hành kèm theo Thông tư... Gần 3 tháng kể từ khi Thông tư 19/2014/TT-BYT có hiệu lực thi hành (ngày 15.7.2014), các nhà thuốc, quầy thuốc tây vẫn chưa áp dụng quy định này.

Nhân viên nhà thuốc bán lẻ thuốc tây cho khách hàng (ảnh chỉ có tính chất minh hoạ).

Trong vai người bệnh, phóng viên đến một nhà thuốc tây trên đường 30.4, thành phố Tây Ninh để mua một vỉ thuốc ho có hoạt chất Codein mà theo quy định tại Thông tư 19 là hoạt chất gây nghiện trong thành phẩm thuốc, khi bán, nhà thuốc phải thực hiện đúng quy định ghi lại thông tin chi tiết khách hàng.

Khi bán thuốc cho phóng viên, người bán thuốc có hỏi tên tuổi, địa chỉ để ghi vào sổ theo dõi thông tin người mua thuốc nhưng không yêu cầu xuất trình bất cứ một loại giấy tờ gì. Qua đó cho thấy người bán chỉ hỏi thông tin cho có chứ không cần biết những thông tin đó có chính xác hay không!

Ngược về huyện Hoà Thành, phóng viên ghé vào một nhà thuốc tây tại khu vực chợ Long Hoa. Lúc này nhà thuốc có khá đông khách. Khi phóng viên hỏi mua một vỉ thuốc ho có hoạt chất Codein, lập tức nhân viên nhà thuốc lấy bán mà chẳng cần hỏi thông tin của khách hàng. Một khách hàng cũng mua một vỉ thuốc ho có hoạt chất Codein tại đây cho biết, ông chẳng biết gì về quy định khi mua loại thuốc này.

Vì sao Thông tư 19/2014/TT-BYT có hiệu lực đã gần 3 tháng, nhưng người dân chưa hề biết và các nhà thuốc chưa thực hiện nghiêm túc? Chủ một nhà thuốc tây cho rằng, thực tế họ có thực hiện đầy đủ các quy định về bán các loại thuốc có hoạt chất gây nghiện.

Tuy nhiên, nhân viên nhà thuốc không dám yêu cầu người mua xuất trình giấy tờ tuỳ thân để đối chiếu với “lời khai”. Hơn nữa, người dân từ lâu đã hình thành thói quen đến nhà thuốc tây mua thuốc- có khi chẳng cần toa của bác sĩ mà vẫn được bán, chẳng gặp trở ngại gì, và cũng chẳng cần phải khai tên tuổi, địa chỉ. Nay áp dụng đúng quy định sẽ khiến nhiều người không hài lòng, có người còn bực bội vì cho rằng nhà thuốc nghĩ họ là con nghiện. Từ đó, các nhà thuốc tây ngại hỏi thông tin khách hàng mua các loại thuốc nằm trong danh mục phải ghi lại thông tin theo Thông tư 19.

Bà Đặng Thị Kè- Trưởng Phòng Quản lý Dược- Sở Y tế cũng nhìn nhận việc ghi thông tin khách hàng mua thuốc thành phẩm có chất gây nghiện tại các điểm bán lẻ thuốc tây không phải một sớm, một chiều là có thể đưa vào khuôn khổ.

Hiện nay, các nhà thuốc đạt chuẩn GPP đều có bàn tư vấn sử dụng  thuốc cho khách hàng, nhưng cũng ít có khách hàng đến mua thuốc tây yêu cầu tư vấn thuốc. Đồng thời, theo quy định có một số thuốc phải được bán theo toa thuốc của bác sĩ, nhưng hầu hết người đến nhà thuốc mua lại không có toa. Hiện vẫn còn nhiều bác sĩ khám bệnh rồi cho thuốc luôn, chẳng cần kê toa. Bên cạnh đó, không ít nhà thuốc “xé rào” bằng cách bán thuốc tây không cần phải có toa thuốc của bác sĩ.

Để thực hiện tốt quy định tại Thông tư 19, theo Trưởng Phòng Quản lý Dược- Sở Y tế thì Sở sẽ tổ chức tập huấn cho các điểm bán lẻ thuốc tây, các phòng Y tế huyện, thành phố, trong đó có nội dung bán thuốc thành phẩm chứa hoạt chất gây nghiện cho khách hàng theo quy định. Đồng thời, ngành Y tế tăng cường công tác thanh kiểm tra các điểm bán thuốc tây.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là ý thức đạo đức của người hành nghề y - dược. Trước tiên, chính họ phải tuân thủ nghiêm túc các quy định. Cụ thể, các bác sĩ chỉ khám bệnh và kê toa- không tự bán thuốc cho bệnh nhân. Các nhà thuốc có trách nhiệm giải thích, tư vấn cho khách hàng khi đến mua các loại thuốc theo quy định phải có toa… để người dân hiểu rõ và thực hiện theo.

THẾ NHÂN