Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Hungary Katalin Novak tại Hội nghị COP 28 tại Dubai, UAE. (Nguồn: VGP)

Hơn 7 thập kỷ qua, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước tiếp tục được duy trì và phát triển, Đại sứ có thể chia sẻ về ý nghĩa và những nội dung trọng tâm trong chuyến thăm Hungary lần này của Thủ tướng Chính phủ?

Đây là chuyến thăm chính thức Hungary sau 15 năm của Thủ tướng ta và chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Đây cũng là hội đàm cấp Thủ tướng đầu tiên kể từ khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện năm 2018, và Thủ tướng cũng là vị khách cấp cao đầu tiên Thủ tướng Hungary Viktor Orban tiếp đón chính thức năm 2024. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hungary (3/2/1950-3/2/2025).

Trong bối cảnh khó khăn chung của kinh tế thế giới, bất ổn địa chính trị và mặc dù xa cách về địa lý, chuyến thăm nhằm khẳng định sự coi trọng mối quan hệ Việt Nam - Hungary, nước Trung Đông Âu duy nhất có quan hệ Đối tác toàn diện với Việt Nam. Đồng thời, chuyến thăm của Thủ tướng sẽ tiếp tục củng cố tin cậy chính trị, duy trì tiếp xúc cấp cao, trao đổi các biện pháp nhằm làm sâu sắc hơn quan hệ chính trị-ngoại giao, tăng cường hợp tác trên các diễn đàn đa phương, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống như kinh tế- thương mại- đầu tư, quốc phòng-an ninh, hợp tác phát triển, giáo dục-đào tạo, y tế, môi trường, văn hóa-du lịch…

Chuyến thăm của Người đứng đầu Chính phủ cũng sẽ góp phần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực nhiều tiềm năng như nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, lao động, công nghệ- thông tin, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh…

Bên cạnh đó, trong chuyến thăm, hai Thủ tướng sẽ trao đổi các biện pháp hỗ trợ thúc đẩy hợp tác Việt Nam-EU, ASEAN-EU trong bối cảnh Hungary sẽ là Chủ tịch luân phiên Hội đồng Châu Âu 6 tháng cuối năm 2024, khẳng định Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối cho Hungary vào thị trường ASEAN mong muốn Hungary làm cửa ngõ để hàng hóa Việt Nam thâm nhập thị trường khu vực.

Đại sứ Nguyễn Thị Bích Thảo đón Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đến thăm hỏi, động viên cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam và đại diện cộng đồng người Việt tại Hungary trong chuyến thăm tháng 6/2022. (Nguồn: quochoi.vn)

Chuyến thăm cũng là cột mốc quan trọng nằm trong tổng thể chủ trương của Đảng, Nhà nước ta tiếp tục thực hiện đường lối đối ngoại do Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra về độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, và thể hiện sự coi trọng các nước bạn bè truyền thống của Việt Nam.

Trong chuyến thăm, hai Thủ tướng sẽ chứng kiến ký kết các văn kiện hợp tác trong một số lĩnh vực như ngoại giao, văn hóa, quản lý nước, hợp tác giữa các trường đại học hai nước…. Đồng thời, Thủ tướng Phạm Minh Chính còn có hàng loạt các hoạt động như: tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Hungary, gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp hai nước, thúc đẩy việc tìm ra các giải pháp nhằm tăng cường kết nối hợp tác kinh tế, đầu tư trên cơ sở thế mạnh của mỗi nước.

Thủ tướng sẽ đến thăm, làm việc với một số doanh nghiệp Hungary, có bài phát biểu tại trường Đại học Hành chính công quốc gia Hungary, gửi đi thông điệp chính trị mạnh mẽ, khẳng định Việt Nam là đối tác tin cậy và có trách nhiệm, đóng góp vì hoà bình, ổn định và phát triển tại khu vực và thế giới. Đồng thời, Thủ tướng đến thăm Đại sứ quán, gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam tại Hungary.

Tôi tin tưởng rằng với sự quan tâm sát sao của lãnh đạo cấp cao hai nước và nội dung làm việc thực chất, hiệu quả, chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tạo ra những phát triển mới thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện ngày càng ổn định, bền vững, đem lại những lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

Hungary là một trong 3 nước EU đầu tiên phê chuẩn Hiệp định EVIPA, nhất trí đẩy mạnh hợp tác thương mại, đầu tư, triển khai đầy đủ, hiệu quả Hiệp định EVFTA...điều này đã và sẽ mang lại kết quả như thế nào trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước, nhất là trong các lĩnh vực hợp tác mới, thưa Đại sứ?

Quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Hungary đã có những bước phát triển tốt trong thời gian qua. Trao đổi thương mại hai chiều giữa hai nước từ 354 triệu USD trong năm 2017, đến 2022 đã tăng lên trên 1,2 tỷ USD, đạt tốc tộ tăng bình quân 33%/năm trong giai đoạn này. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Hungary từ 207 triệu USD trong năm 2017, đến năm 2022 tăng lên 577,6 triệu USD, đạt tốc độ tăng trung bình 37%/năm.

Đáng chú ý trong giai đoạn này, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt ngưỡng trên 1 tỷ USD trong 3 năm liền từ 2020 đến 2022, cho dù bị ảnh hưởng không nhỏ bởi dịch Covid-19.

Đại sứ Nguyễn Thị Bích Thảo gặp Thị trưởng thành phố Debrecen László Papp, ngày 3/11/2023. (Nguồn: VOV)

Trong năm 2023, với tình hình khó khăn chung, hơn nữa nền kinh tế Hungary trong tình trạng suy thoái do tác động của thời kỳ hậu Covid-19 cũng như cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine đã ảnh hưởng đến kết quả thương mại hai chiều giữa hai nước. Ước tính, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Hungary năm 2023 đạt khoảng 900 triệu USD, giảm khoảng 25% so năm 2022.

Về đầu tư của Hungary vào Việt Nam. Tính đến nay, Hungary có 22 dự án với tổng số vốn đăng ký 72,28 triệu USD, đứng thứ 51 trong 143 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới có vốn đầu tư FDI vào Việt Nam.

Với dân số trên 9,6 triệu người, mặc dù được coi là thị trường nhỏ trong khối EU, nhưng kết quả thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hungary đạt được trong thời gian qua đáng ghi nhận, phản ánh tác dụng từ EVFTA mang lại.

Tôi tin rằng, trong thời gian tới, việc kinh tế Hungary sớm phục hồi cũng như sự nỗ lực và tận dụng tốt lợi thế EVFTA của doanh nghiệp hai bên, quan hệ kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Hungary sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng vốn có.

Việt Nam luôn là nước đứng trong tốp đầu xuất khẩu của khu vực Đông Nam Á sang Hungary, cho thấy thị trường Hungary rất tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam, theo Đại sứ, cộng đồng doanh nghiệp cũng như các địa phương cần làm gì để tiếp tục „giữ” được lợi thế và mở rộng hơn nữa vào thị trường này?

Đúng như vậy, Việt Nam luôn nằm trong tốp đầu các nước Đông Nam Á xuất khẩu sang Hungary. Trong đó, 3 năm liền (2020, 2021, 2022) đứng đầu trong khối Đông Nam Á xuất khẩu sang Hungary.

Mặc dù kim ngạch còn thấp, nhưng một số mặt hàng nông sản xuất khẩu truyền thống của Việt Nam có chỗ đứng nhất định tại thị trường này, như hạt điều chiếm khoảng trên 40% thị phần, quế chiếm khoảng 18% thị phần, cà phê chiếm khoảng 13,8% thị phần, gạo chiếm khoảng 6% thị phần, hạt tiêu chiếm khoảng 5% thị phần.

Trong đó, đáng chú ý là mặt hàng gạo, tính riêng 10 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Hungary đạt 2,7 triệu USD, tăng 174% so cùng kỳ năm 2022, thị phần từ gần 2% năm 2022 đã tăng lên 6% trong năm 2023, là một trong những điểm sáng trong công tác xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu trong năm 2023.

Đại sứ Nguyễn Thị Bích Thảo giới thiệu tranh Việt Nam tại một sự kiện do Đại sứ quán tổ chức. (Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary)

Đây là những mặt hàng lợi thế của Việt Nam tại thị trường Hungary cần được quan tâm thúc đẩy phát triển, bởi lẽ Hungary không sản xuất được những mặt hàng nông sản này, hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, cho dù dung lượng thị trường không lớn.

Về tổng thể, để giữ vững và tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường Hungary, cộng đồng doanh nghiệp cũng như các địa phương cần lên kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp với nhu cầu thị trường, ổn định và đảm bảo nguồn cung cũng như đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa theo hợp đồng cam kết, chú trọng chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn của EU, cải tiến mẫu mã, bao bì đẹp, giá cả cạnh tranh.

Mặt khác, chủ động tìm kiếm bạn hàng mới, mặt hàng mới có cơ hội thâm nhập thị trường trong bối cảnh hiện nay như nông sản, thực phẩm. Tránh phụ thuộc quá nhiều vào một nhóm hàng như linh kiện điện tử hiện nay, vì khi thị trường bão hòa hay có biến động hoặc dịch chuyển đầu tư, sản xuất thì lập tức ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu. Tăng cường việc tổ chức đoàn doanh nghiệp sang Hungary nghiên cứu thị trường, gặp gỡ trực tiếp đối tác sở tại tìm kiếm cơ hội đầu tư, kinh doanh. Tăng cường việc gửi catalogue, hàng mẫu để Đại sứ quán giới thiệu, quảng bá đến các đối tác sở tại. Tăng cường việc thẩm tra, xác minh doanh nghiệp nhằm giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh, đầu tư.

Cộng đồng người Việt Nam tại Hungary là cộng đồng sinh sống ổn định, hoà nhập tốt với sở tại, Đại sứ đánh giá thế nào về vai trò của giao lưu nhân dân, kết nối văn hoá giữa hai quốc gia thông qua vai trò “cầu nối” này trong thúc đẩy tình hữu nghị, hợp tác nhiều mặt giữa hai nước?

Cộng đồng người Việt ở Hungary, với hơn 6.000 người, hòa nhập tốt và đóng góp cho sự phát triển kinh tế của sở tại và luôn hướng về tổ quốc, tham gia đóng góp tích cực vào các phong trào do trong nước phát động, là một phần không thể tách rời của khối đại đoàn kết dân tộc, đóng vai trò là cầu nối quan trọng, nâng cao hiểu biết, sự tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân hai nước, đóng góp thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Hungary.

Biểu diễn văn nghệ mừng Xuân 2023 tại Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary. (Nguồn: TTXVN)

Bà con ở Hungary đã có nhiều hoạt động sinh hoạt cộng đồng ý nghĩa góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc đồng thời xây dựng, truyền thông điệp về hình ảnh một đất nước Việt Nam yêu chuộng hoà bình, hữu nghị, hoà hiếu tới bạn bè Hungary và quốc tế như: tổ chức, tham gia các ngày lễ lớn, cổ truyền của dân tộc như Tết Nguyên đán, Tết Trung thu, hay các sự kiện giao lưu văn hoá, nhân dân như “Đêm Văn hoá Việt Nam”, Diễn đàn Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu (6/2023), lần thứ 3 là chủ nhà của Diễn đàn doanh nghiệp việt kiều châu Âu (9/2023).

Bà con luôn tích cực phát huy tinh thần tương thân tương ái, phát động phong trào từ thiện, nhân đạo tại nhà dưỡng lão, trường trẻ khuyết tật ở Budapest và các địa phương lớn trước thềm Giáng sinh và năm mới hàng năm; kết nối văn hoá-nghệ thuật, giáo dục, dịch văn học Việt – Hung hướng tới tăng dần khả năng thấu hiểu, sự đồng điệu tâm hồn trong đời sống tinh thần của hai dân tộc Việt Nam-Hungary.

Đặc biệt, năm 2023, các hội đoàn đã cùng Đại sứ quán tổ chức Lễ dâng hương tại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh duy nhất tại khu vực Trung Đông Âu nhân kỷ niệm ngày sinh của Người (19/5) và Ngày Văn hoá Việt Nam tại Zalaegerszeg bao gồm biểu diễn văn hoá nghệ thuật, giao lưu nhân dân, tặng gần 2000 suất ăn, tri ân người dân sở tại đã trân trọng giữ gìn, chăm nom tượng Bác trong gần 50 năm qua, minh chứng sống động cho tình cảm thuỷ chung, nghĩa tình trọn vẹn của hai dân tộc.

Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary luôn đồng hành, chung tay, góp sức với Hiệp hội người Việt Nam tại Hungary và các hội, đoàn người Việt ở Hungary xây dựng cộng đồng đoàn kết, phát triển mạnh mẽ, tăng cường trong kết nối hợp tác kinh tế, giao lưu nhân dân, quảng bá văn hóa, tinh hoa dân tộc góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hungary.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Nguồn baoquocte