Buổi sáng ngày 3.11.2010, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2010; dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2011. Trước khi thảo luận cụ thể về nội dung này, ĐBQH Nguyễn Đình Xuân (Tây Ninh) đặt vấn đề: “Quốc hội đã đặt ra nhiều chương trình mục tiêu, những tiêu chí cần phải thực hiện hoàn thành. Để những điều đó biến thành sự thật, ví dụ như vấn đề phổ cập giáo dục mầm non, hay để đảm bảo phát triển bền vững, phát triển môi trường, đảm bảo nước sạch nông thôn v.v... thì ngoài việc cần có người lãnh đạo, quản lý tốt, người thừa hành pháp luật tốt thì vấn đề chi tiêu là vấn đề quan trọng, nếu không nói là vấn đề quyết định”.

Theo ĐB Xuân, trong 20,  21 chỉ tiêu Quốc hội đề ra thì có 5, 6 chỉ tiêu không đạt và đều là những chỉ tiêu về vấn đề xã hội, vấn đề môi trường, và điều này đã diễn ra từ nhiều năm nay. ĐB đề nghị phải xem lại nguyên nhân  không đạt được những chỉ tiêu này là do đâu? Theo ĐB Xuân có một nguyên nhân quan trọng là: “do chúng ta chi không đủ cho những hạng mục ấy”. Do đó để đảm bảo phát triển bền vững thì phải chi cả về đầu tư phát triển kinh tế, xã hội và môi trường. Có được cái kiềng ba chân này thì mới đạt được mục tiêu phát triển bền vững đem lại cuộc sống hạnh phúc cho người dân”. ĐB Xuân băn khoăn và đề nghị nên xem lại việc đánh giá về các chỉ tiêu phát triển nói chung năm nào cũng đạt và vượt, rồi cho đó là thành tích. Theo ĐB Xuân nếu là thành tích thì phải là: “làm sao để đầu tư được cả về môi trường, cả về xã hội để giải quyết được vấn đề bức xúc của người dân, người dân có điện để dùng, có sự an toàn, có được giáo dục tốt”.

ĐB Nguyễn Đình Xuân phân tích: “việc chi cho sự nghiệp nông nghiệp, nông dân và nông thôn chỉ có 2.700 tỷ, tức là chỉ bằng 0,3% trong tổng số chi cho ngân sách Nhà nước. Trong 0,3% đó lại phải dành để quy hoạch nông thôn mới chiếm 1.100 tỷ. Đề nghị xem lại, riêng công tác quy hoạch đã chi nhiều như vậy thì thực sự có cần thiết vào lúc này hay không? Về công tác bảo vệ rừng, chi có 700 tỷ trong khi nhu cầu về rừng nếu tính bằng năm 2010 là 1.400 tỷ, vấn đề này cần được xem xét lại. Theo ĐB Xuân “Lý do năm nay Bộ Kế hoạch và Đầu tư muốn cắt giảm phần này là do chúng ta đã kết thúc Chương trình 5 triệu ha rừng. Dân gian có câu: “kiếm củi 3 năm đốt 1 giờ”, Chương trình 5 triệu ha rừng chúng ta đầu tư hơn 10 năm nay, số tiền rất lớn, nhưng chỉ cần 1 năm chúng ta cắt đầu tư, chúng ta không giao khoán cho người dân nữa, tức là không chi tiền nữa thì có lẽ chúng ta sẽ xoá toàn bộ kết quả bảo vệ rừng trong hơn 10 năm qua. Điều này cũng không phù hợp với Nghị quyết 73/2006/QH11 hay ở Điều 3 Quyết định số 100/2007 của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: sau khi hoàn thành chỉ tiêu nhiệm vụ giai đoạn 2006 - 2010, từ năm 2011 trở đi Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tiếp tục bố trí nguồn vốn và điều hành chương trình bảo vệ, phát triển rừng theo cơ chế, chương trình mục tiêu quốc gia để đạt được mục tiêu trồng mới 5 triệu ha rừng như nghị quyết của Quốc hội, điều này đã thể chế hoá rõ ràng. Tôi đề nghị các cơ quan Quốc hội xem xét lại vấn đề hạng mục này ít nhất là chúng ta phải chi bằng năm 2010 để duy trì. Sau đó từ năm 2012 trở đi chúng ta sẽ có chương trình mục tiêu mới, chứ nếu không sau này chúng ta lại kiểm điểm nhau là tại sao chúng ta lại để xảy ra mất rừng và cháy rừng nhiều như vậy”.

Liên quan đến việc đánh giá việc thu ngân sách, ĐB Xuân đặt vấn đề: Vì muốn duy trì GDP tăng trưởng cao, nên các tỉnh làm dự toán rất cao, gây áp lực lớn cho ngân sách Trung ương; tỉnh nào cũng đòi chi rất nhiều trong khi chúng ta lại muốn giảm bội chi. “Nhà nghèo, con đông”, chia mỗi tỉnh một ít thì những chương trình, công trình của chúng ta kéo dài và ngược lại nó còn gây lãng phí. Về lâu dài ĐB Nguyễn Đình Xuân mong muốn Quốc hội tham gia sớm hơn vào quá trình  lập dự toán ngân sách năm, có thể phải trước 6 tháng. Đồng thời đổi năm ngân sách khoảng tháng 10 kết thúc là vừa. Như thế cho đến khi Quốc hội họp cuối năm thì đã có số liệu chính thức, không phải ước như lâu nay nữa. Ông Xuân nhận xét: “Con số ước hôm nay họp là số ước từ tháng 9, cho đến tháng 12 sẽ biến động rất lớn và không còn chính xác nữa”.

Về nợ quốc gia, theo ĐB Xuân: “Khi làm Luật Quản lý nợ công, chúng ta cho rằng nợ của doanh nghiệp không phải là nợ của Nhà nước. Tuy nhiên, vừa rồi tôi thấy các doanh nghiệp Nhà nước chúng ta vay nợ nước ngoài dù Chính phủ không bảo lãnh, nhưng nếu không trả được thì dường như Chính phủ vẫn phải bảo lãnh, vẫn phải trả thay bằng nguồn này, nguồn khác. Tôi đề nghị nếu chúng ta chưa sửa được luật này, thì cũng đề nghị báo cáo thêm nợ của các tổng công ty, các doanh nghiệp lớn của Nhà nước hiện nay ở mức độ nào, và cũng xem như đó là nguồn dự phòng nếu giả sử chúng ta cần phải trả. ĐB Xuân đề nghị là phải đưa tất cả những gì thuộc về thu ngân sách vào cân đối ngân sách này, kể cả khoản ghi thu, ghi chi, trích phần trăm cho thuế, cho hải quan, cho cảnh sát giao thông, cho kiểm lâm, cho ngành dầu khí v.v... tất cả đều phải đưa vào cân đối thu chi thì mới có thể quản lý và xây dựng kế hoạch chi tiêu tốt được…”.

Minh Quang - Thanh Nhàn

(Lược ghi)