(tiếp theo kỳ trước)

Lịch sử Việt Nam cũng là lịch sử dựng nước song hành với giữ nước, vừa kiến tạo vừa thâu hoá, kết tinh và phát triển phong phú tinh hoa, linh hồn, giá trị và bồi đắp tư chất dân tộc; là sự thâu thái, tiếp biến, hội tụ, hiển hiện và tự biểu hiện vị thế, sức mạnh, uy tín dân tộc Việt Nam văn hiến, độc lập, thống nhất, bản sắc và hiện đại hội nhập khu vực và trên toàn thế giới, trên nền tảng tinh thần và sức mạnh tự lực tự cường trong mỗi con người và toàn dân tộc.

Tự lực tự cường là phẩm giá cao quý của người Việt Nam có đạo đức, có lòng tự trọng. Hơn bao giờ hết, mỗi người cần có chí tự lập tự cường, quyết không chịu thua kém ai, quyết không chịu làm nô lệ, trước hết không chịu làm nô lệ cho chính mình.

Tự chủ của đất nước là bảo đảm tự do cho mỗi người trước mọi bạo lực, cường quyền, trước mọi sự áp chế hà khắc, là bảo đảm để dân tộc tự do và ngày càng tự chủ trước mọi sức ép từ bên trong, hoá giải mọi hiểm hoạ từ bên ngoài.

Và, để có tự do chân chính cho mỗi người và cả dân tộc không thể không giữ vững và phát triển pháp quyền phù hợp với đất nước và tương dung với thông lệ và pháp lý quốc tế.

Không thể chấp nhận thứ tự do vô hạn độ của bất cứ ai, của bất kỳ lực lượng nào ngăn cản tự chủ, bóp nghẹt tự do. Và, càng không thể dung thứ bất cứ quốc gia dân tộc nào, với bất cứ lý do gì, chèn ép, xâm phạm quyền tự chủ, tự quyết, nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam.

Dưới ngọn cờ Hồ Chí Minh, tất cả phải nhằm giữ vững nền độc lập của đất nước, bảo đảm hạnh phúc của nhân dân. Đó là mục tiêu phát triển nhân văn của chúng ta.

Không bảo đảm phát triển tự do chắc chắn sẽ không có bất kỳ sự tự chủ, càng không có bất cứ một sự tự quyết nào xứng đáng với độc lập! Mọi sự phát triển quốc gia phải xoay chung quanh con người, chứ không phải ngược lại; đề phòng và hoá giải những nguy cơ phản phát triển.

Càng thực thi công cuộc đổi mới, khi “mỗi một người dân phải hiểu: Có tự lập mới độc lập, có tự cường, mới tự do” nhất định chúng ta càng tin tưởng vượt qua mọi khó khăn.

Tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy dân chủ, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hoá, con người Việt Nam, bồi dưỡng sức dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực… thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Trong tổng thể, mỗi thành viên hệ thống chính trị tái cấu trúc đội ngũ theo hướng tinh gọn hoá, trí thức hoá, trách nhiệm hoá và đo lường hiệu quả quản trị của từng bộ máy.

Đột phá mạnh mẽ chiến lược phát triển nhân tài: chính trị gia, chiến lược gia, kỹ trị gia, khoa học gia và doanh gia xứng đáng; trong sạch hoá, văn hoá hoá đội ngũ bằng hoàn thiện nền pháp chế, cá thể hoá trách nhiệm và thể chế kiểm soát quyền lực; bằng bảo đảm quản trị quốc gia với phát triển đạo đức và văn hoá; bằng đo lường hiệu quả công vụ, thông qua khảo khoá định kỳ và bất thường; bằng tuyển trạch qua mọi con đường, trước hết bằng thi tuyển, tiến tuyển, cỗ vũ vượt cấp; bằng cải cách chế độ đối đãi xứng đáng và kỷ luật nghiêm khắc, nếu không muốn rơi vào trì trệ, hủ bại… Luật hoá và thực thi cơ chế tuyển chọn và sử dụng nhân tài. Vì, không có đội ngũ hiền tài xứng đáng nhất định không có kỷ nguyên mới như mong đợi.  

Nhà nước nắm lấy quản trị bởi pháp luật và đạo đức mang tầm kiến tạo và phát triển thay vì chỉ bằng mệnh lệnh và can thiệp chủ quan; chuyển từ quản lý hành chính, khuôn theo lãnh thổ sang phân cấp, phân quyền, trách nhiệm và phụng sự, với đột phá cải cách toàn diện thể chế nền hành chính quốc gia.

Quốc hội chuyển từ kiêm nhiệm sang chuyên nghiệp hoá; chuyển từ báo cáo sang giải trình minh bạch; chuyển từ diễn giải, độc thoại sang chất vấn, đối thoại, tranh luận, phản biện; chuyển từ trách nhiệm tập thể chung chung, khó định lượng sang cá thể hoá trách nhiệm cơ quan trình và tuổi thọ của luật… ngăn chặn mọi sự cát cứ hoặc khoanh vùng pháp luật, phá vỡ tính chỉnh thể và quyền uy của luật pháp.

Chính phủ chuyển từ tư duy quản trị sang tư duy phục vụ nhân dân với hiện thực hoá pháp luật, ban hành chính sách phải nhằm phát triển thể chế nhằm ngăn chặn nạn lạm dụng quyền lực công, phá vỡ tính thống nhất của pháp luật.

Không vì sự phát triển đất nước, không vì nhân dân, mọi bộ máy sẽ trở nên cục bộ, bản vị, thoái bộ, tự hủ bại và nguy cơ cản trở, thậm chí làm suy tàn đất nước.

Trong thế giới biến động khôn lường, trước trọng sự và thách thức mới mẻ, nếu không ổn định không thể đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế; không yên dân không thể phát triển xã hội vững bền; không đột phá phát triển khoa học công nghệ, trước hết là công nghệ cao, càng không thể đổi mới lực lượng sản xuất để tăng tốc phát triển.

Song hành với phát triển kinh tế, phải phát triển đồng bộ và hiệu quả văn hoá - xã hội nhằm phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Đến lượt nó, kinh tế phải trực tiếp bảo đảm giữ vững chính trị, quốc phòng, an ninh, xã hội ổn định tổng thể và hoài hoà, với tinh thần chủ đạo tự tôn, tự trọng, tự lực và tự cường.

Không có nền giáo dục ngang tầm không có liêm sỉ mỗi người, không có quốc sĩ, càng không có quốc thể xứng đáng. Không có đội ngũ nhân lực ngang tầm rốt cục dân tộc nguy cơ chỉ làm thuê rẻ mạt và kỷ nguyên mới rất khó thành công.

Muốn đi xa và vững chắc, phải đại đoàn kết toàn dân tộc; nâng cao dân trí; cổ vũ và đồng hành cùng các doanh nghiệp tiên phong hội nhập; sức mạnh, danh dự và uy tín quốc gia phải là điểm tương đồng căn bản để phát triển đồng thuận xã hội hướng tới hạnh phúc của nhân dân… Cùng với tăng cường quốc phòng chủ động, vững mạnh, phải giữ gìn an ninh quốc gia, trên nền móng thế trận lòng dân.

Theo quy mô và tốc độ đổi mới, Đảng phải là tổ chức tinh hoa trí tuệ của người lãnh đạo, cầm quyền. Ngay từ hôm nay, đẩy nhanh tốc độ soát xét, cải cách mô hình “lưỡng đầu chế” với “song trùng trực thuộc”, nhiều tầng nấc trung gian và hệ thống cồng kềnh, không minh định trách nhiệm để kiến lập mô hình “nhất nguyên chế” với ba cấp liên thông, hoàn bị để hành động một cách trực tiếp, thống nhất, phù hợp và hiệu quả.

Đồng thời, thanh lọc, cấu trúc lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, cán bộ theo hướng trí thức hoá “thà ít mà tốt”; nâng cao quyền, trách nhiệm và kiểm soát quyền lực của bộ máy và người đứng đầu nhằm đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền một cách đạo đức, văn minh.

Không giữ gìn và đề cao liêm chính, không kiên quyết phá bỏ những “ổ mối”, cắt bỏ “cục bướu”, “khối u ác tính” trong các bộ máy không có bất cứ sự phát triển mong muốn nào, thậm chí nguy cơ lâm vào hủ bại.

Vì, cái làm chìm con thuyền không phải nước ở đại dương mà là nước ở ngay trong chính con thuyền.

Phát triển các quy luật lãnh đạo, cầm quyền của Đảng song hành kiến tạo đội ngũ chính trị gia - chiến lược gia - kỹ trị trị gia - khoa học gia - doanh gia thật sự ngang tầm yêu cầu phát triển quốc gia.

Cần nắm chắc pháp luật để lãnh đạo, cầm quyền, bảo đảm song hành giữa đức trị và pháp trị, phát triển văn minh và đạo đức của Đảng. Tiên phong đổi mới thể chế bầu cử, bảo vệ liêm chính, trung tâm là thể chế kiểm soát quyền lực.

Tôn trọng và giải quyết mọi nguyện vọng và nhu cầu chính đáng của nhân dân; ngăn chặn và trừng trị những gì làm tổn hại nhân dân và chế độ. Nhân dân thật sự là chủ thể quản trị quốc gia bằng pháp luật, bằng cơ chế phù hợp trên nền đạo lý. 

Hơn bất cứ khi nào, Quốc gia tự tôn - Mỗi người tự trọng - Dân tộc tự cường - Tổ quốc phồn vinh phải trở thành tư tưởng quán xuyến và chủ đạo phát triển dân tộc và dân tộc phát triển trong kỷ nguyên mới! 

TS. Nhị Lê

Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

(còn tiếp)