° Phóng viên: Xin bà cho biết những nét nổi bật trong quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam, trong đó có TPHCM trong chặng đường 20 năm qua?

° Tổng lãnh sự Hoa Kỳ Rena Bitter: Cũng như Ngoại trưởng Kerry đã phát biểu, tôi nghĩ không có hai nước nào từng làm việc tích cực hơn, nhiều việc hơn để thay đổi hiện tại và tạo dựng tương lai như Hoa Kỳ và Việt Nam. Sự tiến triển này đã mang lại kết quả là Hiệp định đối tác toàn diện được lãnh đạo hai nước ký kết vào năm 2013. Có rất nhiều điểm son trong quan hệ song phương trong những năm gần đây, các lĩnh vực hợp tác nhiều nhất với TPHCM là thương mại, đầu tư và giáo dục.

Việt Nam là đối tác kinh tế quan trọng của Hoa Kỳ. Thương mại song phương giữa hai quốc gia hiện tại đạt 30 tỷ USD/năm, tăng hơn 60 lần kể từ năm 1995. Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, và xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam tiếp tục tăng gần 20%/năm. Với vốn đầu tư trực tiếp lên đến 10,6 tỷ USD, Hoa Kỳ hiện xếp thứ 7 trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Nhiều công ty danh tiếng và sáng tạo nhất của Hoa Kỳ đã có mặt tại đây.

Chúng tôi cũng tài trợ cho sinh viên và học giả Việt Nam sang Mỹ du học thông qua các chương trình trao đổi. Các du học sinh này thực sự là cầu nối cho văn hóa hai nước và là đại diện cho tương lai quan hệ hợp tác của chúng ta. Những bước phát triển trong lĩnh vực giáo dục không chỉ làm thay đổi mối quan hệ giữa hai nước trong suốt 20 năm qua mà còn đặt một nền tảng vững chắc cho những thành tựu lớn hơn trong 20 năm tới.

Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TPHCM Rena Bitter trao đổi với các đại biểu tại Hội thảo cải cách giáo dục đại học Việt Nam tháng 7-2014. (ảnh Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ cung cấp).

° Điều gì bà tâm đắc nhất sau khi đến TPHCM nhận nhiệm vụ?

° Việt Nam là một đất nước xinh đẹp. Tôi đã đi khắp các khu vực miền Trung và phía Nam, từ các kênh rạch hay đường bộ của Cà Mau, cho đến núi đồi Tây Ninh, bờ biển đẹp Nha Trang, kinh đô Huế và cao nguyên Gia Lai. Tuy nhiên, điều tôi yêu nhất ở Việt Nam chính là người dân, những người tôi đã gặp. Tôi thực sự ấn tượng về sự lạc quan, đạo đức làm việc và quyết tâm của họ theo đuổi một tương lai tốt nhất cho bản thân, gia đình và cho đất nước. Tôi nhìn thấy điều này ở khắp nơi và thực sự đã gây cho tôi rất nhiều cảm hứng. 

° Là một đầu tàu kinh tế của Việt Nam, TPHCM rất cần đến nguồn nhân lực chất lượng cao và ngành công nghiệp phụ trợ, bà có thể cho biết Hoa Kỳ có thể tăng cường hợp tác như thế nào trong vấn đề này?

° Một trong những điều khiến tôi cảm thấy tự hào nhất khi làm đại diện của Hoa Kỳ chính là những nỗ lực đầu tư vào con người thông qua các chương trình trao đổi giáo dục, ví dụ như chương trình Fulbright.

Chương trình giáo dục đại học ngành kỹ thuật (HEEAP) cũng là một minh chứng khác cho cách thức chúng tôi hợp tác với chính phủ Việt Nam, với ngành giáo dục và tư nhân để giải quyết các thách thức, nhằm tạo ra một lực lượng lao động đẳng cấp quốc tế. Tổng lãnh sự hỗ trợ các chương trình khuyến khích doanh nghiệp trẻ và tôi cũng đã đề cập đến những thành công đáng kể của sinh viên Việt Nam trong môi trường giáo dục Hoa Kỳ. Năm nay, chúng tôi phát động chương trình “Quản trị vì tăng trưởng trọn vẹn” do Ngoại trưởng Hoa Kỳ Kerry công bố vào năm ngoái. Dự án này sẽ tập trung hỗ trợ môi trường luật pháp và hành chính công.

Đào tạo, phát triển và xây dựng năng lực là đầu tư dài hạn vào Việt Nam mà chúng tôi cho rằng sẽ mang lại những hiệu quả lâu dài, giúp người dân hai nước xích lại gần nhau hơn.

° Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TPHCM sẽ làm gì để đẩy mạnh hơn nữa quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ nói chung, giữa TPHCM và các tỉnh phía Nam với các bang của Hoa Kỳ nói riêng, nhất là về quan hệ ngoại giao nhân dân?

° Quan hệ giữa người dân hai nước là nền tảng cho sự hợp tác gần gũi giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong những năm tới. Trung tâm Hoa Kỳ của chúng tôi chào đón hơn 60.000 khách đến thăm trong năm 2014. Ngoài du học sinh Việt Nam tại Hoa Kỳ, còn có hàng triệu người Việt Nam và người Mỹ gốc Việt Nam đang và sẽ tiếp tục là cầu nối giữa người dân hai nước.

Hợp tác của Hoa Kỳ với Việt Nam và châu Á - Thái Bình Dương không phải chỉ giữa các quốc gia mà còn giữa con người với nhau. Với những giá trị chung đang cùng chia sẻ, tôi luôn tự tin rằng chúng ta có thể thúc đẩy an ninh, thịnh vượng và giá trị của người dân.

Hợp tác giáo dục là một trong những câu chuyện thành công thực sự của quan hệ hai nước. Trong năm 1995, chỉ khoảng 800 sinh viên Việt Nam theo học tại Hoa Kỳ. Ngày nay, con số này đã gần 17.000 sinh viên. Việt Nam hiện đứng thứ tám trên thế giới có số lượng sinh viên theo học nhiều nhất tại Hoa Kỳ.

Nguồn SGGP