Lãnh đạo tỉnh, đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Tây Ninh.

Bằng hình thức trực tuyến, ngày 24.11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị Văn hoá toàn quốc, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Tổng  Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng nhiều lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước tham dự hội nghị. 

Tại điểm cầu Tây Ninh, Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Thành Tâm, Phó bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Phạm Hùng Thái, Phó bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Mạnh Hùng cùng đại diện các cơ quan, ban ngành, văn nghệ sĩ trên địa bàn tỉnh tham dự hội nghị. 

Hội nghị Văn hoá toàn quốc lần này là sự kiện lớn nhất về phát triển văn hoá trong 76 năm qua, kể từ ngày 24.11.1946.

Văn hoá Việt Nam làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc

Tại hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trình bày báo cáo “Kế thừa, phát huy truyền thống văn hoá dân tộc; xây dựng, phát triển văn hoá sau 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới đất nước; các định hướng, giải pháp chủ yếu nhằm phát triển văn hoá, con người Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”.

Theo tinh thần đó, văn hoá Việt Nam là thành quả của hàng ngàn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước, giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới để không ngừng hoàn thiện mình.

Văn hoá Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc; hình thành nên những giá trị văn hoá Việt Nam cao đẹp, bền vững: yêu nước, đoàn kết, cần cù, dũng cảm, tài trí, lạc quan, hiếu học, nghĩa tình, hòa hiếu, khoan dung...

Kế thừa, phát huy truyền thống văn hoá dân tộc, từ khi ra đời và lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định ba mặt trận quan trọng của cách mạng nước ta là chính trị, kinh tế và văn hoá. 

Trong phiên họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ ngày 3.9.1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên 6 nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, trong đó có 2 nhiệm vụ cấp bách thuộc về văn hoá là diệt giặc dốt và giáo dục tinh thần cho nhân dân.

Người khẳng định: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hội nghị Văn hoá toàn quốc lần thứ nhất khai mạc ngày 24.11.1946 tại Nhà hát lớn Thành phố Hà Nội.

Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nền văn hoá mới của nước nhà lấy hạnh phúc của đồng bào, của dân tộc làm cơ sở. Văn hoá liên lạc mật thiết với chính trị. Phải làm thế nào cho văn hoá vào sâu trong tâm lý của quốc dân".

Người nêu chân lý “văn hoá phải soi đường cho quốc dân đi”, đồng thời nhấn mạnh, “trong công cuộc kiến thiết nước nhà có bốn vấn đề cùng phải chú ý đến, cùng phải coi trọng ngang nhau, gồm chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá”.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng (1976) xác định xây dựng con người mới, xây dựng nền văn hoá mới, tiến hành đấu tranh chống tư tưởng và sản phẩm văn hoá phản động, độc hại. Đại hội V của Đảng (1982) chỉ rõ nền văn hoá mới mà chúng ta xây dựng là nền văn hoá có nội dung xã hội chủ nghĩa và tính dân tộc, có tính đảng và tính nhân dân sâu sắc, thấm nhuần chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986) khẳng định “tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hoá, văn học, nghệ thuật; xây dựng một nền văn hoá, văn nghệ xã hội chủ nghĩa đậm đà bản sắc dân tộc”.

Trong thời kỳ đổi mới, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm kế thừa, phát triển tư duy lý luận về văn hoá và chăm lo phát triển văn hoá, con người Việt Nam, coi văn hoá là nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế và thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc.

Sau 35 năm đổi mới đất nước, việc xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đạt được những kết quả quan trọng. Nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác văn hoá tiếp tục được đổi mới. Cơ chế phối hợp giữa các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, xã hội trong triển khai các nhiệm vụ xây dựng văn hoá, con người ngày càng chặt chẽ.

Tuy nhiên, ngoài những thành tựu to lớn, thì hạn chế trong lĩnh vực xây dựng, phát triển văn hoá, cũng còn nhiều. Cụ thể, việc quán triệt và thực hiện đường lối, quan điểm, nghị quyết của Đảng về văn hoá có lúc, có nơi chưa đạt yêu cầu đề ra.

Thiếu chiến lược dài hạn quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ khoa học, chuyên gia đầu ngành trên các lĩnh vực văn hoá, văn nghệ. Công tác tuyên truyền, vận động xây dựng văn hoá, con người chưa thường xuyên, liên tục, có chiều sâu, kể cả các cơ quan báo chí, truyền thông.

Nhận thức, hành động của xã hội về vai trò, vị trí của văn hoá, con người trong phát triển bền vững đất nước có lúc, có nơi còn chưa sâu, văn hoá chưa thật sự được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. 

Giá trị, chuẩn mực về con người Việt Nam tuy đã được hình thành bước đầu nhưng chưa thực sự rõ nét; chưa ban hành được hệ giá trị chuẩn về văn hóa và con người Việt Nam làm cơ sở triển khai trong thực tiễn. Chưa đề xuất được những giải pháp mang tính đột phá khắc phục những mặt hạn chế của con người Việt Nam; chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam ở mức thấp so với khu vực Đông Nam Á…

Khơi dậy tinh thần yêu nước

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói, văn hoá soi đường cho quốc dân đi. Mượn lời tiền nhân “Văn hoá là bản sắc của dân tộc, văn hoá còn thì dân tộc còn, văn hoá mất thì dân tộc mất”, Tổng Bí thư nhấn mạnh sự đồng tình với quan điểm “văn hoá còn thì dân tộc còn”. Văn hoá làm nên hồn cốt của dân tộc, mất văn hoá là mất dân tộc.

Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn luôn coi trọng vai trò của văn hoá và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hoá trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, nhất là trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Nhận thức của Đảng về văn hoá ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn. Đảng ta xác định: Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hoá đồng bộ, hài hoà với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta.

Nói sâu sắc, ngắn gọn như Chủ tịch Hồ Chí Minh là "Văn hoá phải soi đường cho quốc dân đi!"; nền văn hoá mà chúng ta xây dựng là nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với nội dung cốt lõi là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội; kế thừa những truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc đồng thời tiếp thu có chọn lọc những thành tựu, tinh hoa văn hoá của thế giới, phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, lành mạnh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực, lối sống và thẩm mỹ ngày càng cao. 

“Hạnh phúc của con người không chỉ có ăn ngon mặc đẹp mà còn bởi những giá trị tinh thần” - Tổng Bí thư nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của văn hoá.

Tổng Bí thư chỉ ra điểm yếu kém được nhắc đi nhắc lại nhiều lần, đó là vai trò của văn hoá trong xây dựng con người chưa thật sự được đặt đúng vị trí trung tâm. “Chúng ta vẫn còn thiếu những tác phẩm văn hoá lớn, có tầm cỡ.

Trong thời kỳ kháng chiến, chúng ta có nhiều tác phẩm, nhiều vở diễn có giá trị, nay có tác phẩm nào xứng tầm không” - Tổng Bí thư nêu câu hỏi. Người lãnh đạo cao nhất của Đảng đặt vấn đề, cảnh báo một cách nghiêm khắc khi thời gian qua nhiều sản phẩm văn hoá nhưng thực chất là vô văn hoá, phản văn hoá thâm nhập vào nước ta. “Tôi nói điều này hơi nặng nề, nếu ai không đồng ý, có thể trao đổi lại”- Tổng Bí thư phát biểu.

“Phải khơi dậy tinh thần yêu nước. Kết hợp giá trị truyền thống với giá trị thời đại, tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại. Xây dựng môi trường văn minh, đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, cái phản văn hoá, phi văn hoá. Cấp uỷ đảng, chính quyền các cấp phải quán triệt sâu sắc về phát triển văn hoá” - Tổng Bí thư chỉ đạo.

Việt Đông