Trong quá trình triển khai chính sách trợ giúp xã hội tại cơ sở, bên cạnh yêu cầu về tính chính xác, kịp thời trong thực hiện chế độ, thái độ ứng xử với người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế đóng vai trò quan trọng, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền các cấp.

Thực tế triển khai chính sách an sinh xã hội tại cơ sở cho thấy, kỹ năng giao tiếp, thái độ tôn trọng và sự đồng cảm của cán bộ là yếu tố không thể thiếu trong quá trình thực thi công vụ. Trong mọi trường hợp, đặc biệt là khi phát sinh vướng mắc hay sai sót ngoài ý muốn, cách ứng xử mềm mỏng, chân thành sẽ góp phần tháo gỡ, giải quyết vấn đề hiệu quả nhất.

Như một vụ việc mới đây xảy ra trên địa bàn tỉnh, tình huống nhỏ nhưng nếu chính quyền cơ sở không giải quyết kịp thời có thể dẫn đến những phức tạp. Mẹ của em T., một trẻ khuyết tật đặc biệt nặng, đến UBND xã để nhận khoản trợ cấp xã hội hằng tháng như thường lệ. Trong quá trình rà soát, cán bộ phát hiện em T. đã bước sang tuổi 16 hơn 3 tháng, mốc tuổi theo quy định cần điều chỉnh mức hưởng trợ cấp theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP.

Theo quy định, mức trợ cấp xã hội đối với người khuyết tật nặng và đặc biệt nặng có sự khác biệt tuỳ theo độ tuổi, trong đó trẻ em và người cao tuổi thường được hưởng mức cao hơn. Do đó, khi đối tượng chuyển sang nhóm tuổi khác, cơ quan chức năng cần cập nhật mức trợ cấp phù hợp.

Tuy nhiên, do địa phương chưa kịp thời điều chỉnh hồ sơ, em T. vẫn tiếp tục được nhận mức trợ cấp cũ trong một thời gian ngắn. Khi phát hiện, công chức văn hoá - xã hội phụ trách công tác bảo trợ xã hội của xã lập biên bản, tiến hành các thủ tục thu hồi phần chênh lệch theo đúng quy định.

Điều khiến gia đình em T. băn khoăn không chỉ là khoản tiền phải hoàn trả, mà ở cách thức truyền đạt ban đầu của cán bộ, thiếu sự khéo léo và tinh tế trong một tình huống có yếu tố nhạy cảm. Phụ huynh em T. đã tìm đến cơ quan cấp tỉnh để phản ánh.

Ngay sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo UBND xã kịp thời mời gia đình em T. lên trao đổi, thẳng thắn nhận trách nhiệm về hạn chế trong cách giao tiếp của cán bộ thực hiện nhiệm vụ, đồng thời trực tiếp xin lỗi và hướng dẫn cụ thể phương án hoàn trả phần chênh lệch theo từng tháng. Cách xử lý linh hoạt, thấu tình đạt lý của chính quyền xã đã phần nào làm dịu tâm lý của người dân trong hoàn cảnh khó khăn, nhất là khi em T. bị bại não và cần được chăm sóc toàn thời gian.

Điều 8 Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định, UBND cấp xã có trách nhiệm thường xuyên rà soát, cập nhật thông tin về độ tuổi, tình trạng và mức hưởng trợ cấp của từng đối tượng. Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều địa phương, việc này vẫn được thực hiện thủ công, trong khi số lượng đối tượng ngày càng nhiều. Đây là nguyên nhân dẫn đến chậm trễ cập nhật, dễ phát sinh sai sót.

Nếu địa phương quản lý đối tượng trên phần mềm hệ thống đăng ký, giải quyết chính sách trợ giúp xã hội trực tuyến (https://dvcbtxh.molisa.gov.vn/), hệ thống sẽ tự động cảnh báo khi đối tượng đến tuổi cần điều chỉnh, giúp cán bộ xử lý kịp thời và chính xác hơn.

Thực tế cho thấy, phần lớn cán bộ làm công tác chính sách tại cơ sở đều có tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực để chính sách an sinh xã hội đến đúng người, đúng thời điểm. Tuy nhiên, áp lực công việc thường xuyên cùng yêu cầu cập nhật quy định, xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh, đồng thời giữ thái độ tận tâm, gần dân, là những yêu cầu không hề đơn giản.

Do đó, kỹ năng hành chính xã hội, nhất là kỹ năng lắng nghe và truyền đạt, cần được chú trọng trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Trong nhiều trường hợp, một lời giải thích chân thành, một thái độ nhẹ nhàng còn hiệu quả hơn cả những quy định khô khan trên văn bản.

Hiện nay, phần lớn các địa phương trong tỉnh đã chủ động triển khai phần mềm quản lý đối tượng trợ giúp xã hội và bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Việc ứng dụng công nghệ giúp cập nhật thông tin nhanh chóng, hạn chế sai sót, đồng thời hỗ trợ tốt hơn trong việc thống kê, báo cáo và quản lý hồ sơ. Đây là hướng đi cần tiếp tục được nhân rộng, tiến tới đồng bộ trên toàn tỉnh, phù hợp với lộ trình chuyển đổi số trong lĩnh vực an sinh xã hội.

Cùng với đó, việc chi trả trợ cấp thông qua tài khoản ngân hàng cũng là một giải pháp hiệu quả, không chỉ bảo đảm tính minh bạch mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và giảm áp lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở.

Chính sách an sinh xã hội không chỉ là những con số hay thủ tục hành chính, mà còn là sự gắn bó, sẻ chia giữa chính quyền và người dân. Ở đó, mỗi cán bộ thực hiện nhiệm vụ là cầu nối của sự tin tưởng, nơi mà thái độ tận tâm, thân thiện, tôn trọng sẽ luôn là điểm tựa vững chắc cho người dân, nhất là những người đang gặp khó khăn trong cuộc sống.

Yên Thành