Trụ sở Công ty Tam Hiệp tại xã Long Phước, huyện Bến Cầu

(BTNO) - Mới đây, Đoàn thanh tra do UBND tỉnh thành lập (theo Quyết định số 1491/QĐ-UBND ngày 26.7.2011) đã hoàn tất báo cáo kết quả thanh tra hành vi tự ý cho các cá nhân thuê lại đất sản xuất nông nghiệp trái pháp luật tại dự án của Công ty TNHH Nông – Công nghiệp Tam Hiệp. Theo đó, Đoàn thanh tra kiến nghị UBND tỉnh thu hồi toàn bộ diện tích 329,44 ha đất đã cho Công ty Tam Hiệp thuê vì sử dụng đất không đúng mục đích và không có hiệu quả.

Đây là một trong những dự án đầu tư không hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp mà Báo Tây Ninh từng phản ánh. Tháng 12.1996, Công ty TNHH nông công nghiệp Tam Hiệp (gọi tắt là Công ty Tam Hiệp) có 100% vốn đầu tư nước ngoài được Bộ Kế hoạch- Đầu tư cấp giấy phép đầu tư với vốn đăng ký 4 triệu USD để “trồng, chế biến rau sạch, các loại cây nông sản khác và trồng mía”. Tháng 10.1997, Công ty Tam Hiệp được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định cho thuê 1.000ha đất tại huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh. Sau một thời gian dài loay hoay trồng “thử nghiệm” một số loại cây như đậu, bí đao, bí rợ, dưa leo... bản xứ và một số loại cây nhập từ nước ngoài nhưng đều thất bại.

Cuối năm 2000, Công ty chuyển sang trồng… mía. Tháng 4.2001, Công ty Tam Hiệp ký hợp đồng trồng 800 ha mía với Nhà máy đường Tây Ninh. Công ty trồng được khoảng gần 200ha thì cơ quan chức năng tỉnh phát hiện việc Công ty không thực hiện đúng nội dung ghi trong giấy phép đầu tư. Tháng 3.2002, UBND tỉnh có công văn yêu cầu Công ty Tam Hiệp thanh lý hợp đồng cung cấp mía cho Nhà máy đường Tây Ninh và xin phép Bộ KH-ĐT về việc này. Nếu được Bộ chấp thuận, Công ty mới tiến hành các thủ tục cần thiết để hợp đồng trồng mía với nhà máy. Sau đó, Công ty Tam Hiệp chuyển sang trồng cây kenaf trên một phần diện tích được giao.

Tháng 10.2002, UBND tỉnh thu hồi 14,6ha đất tại xã Long Khánh – nằm trong 1.000 ha do Công ty Tam Hiệp quản lý, giao cho Công an Tây Ninh xây dựng Đài tưởng niệm liệt sĩ Rừng Rong. Đến tháng 5.2004, UBND tỉnh Tây Ninh ban hành Quyết định số 183/QĐ-CT thu hồi một phần đất có diện tích 715,27ha của Công ty Tam Hiệp do sử dụng đất không đúng mục đích được giao, “bỏ hoang” một phần khá lớn diện tích đất sản xuất.

Đến ngày 26.6.2009, qua hai lần điều chỉnh, một lần đăng ký lại, Công ty Tam Hiệp được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư (thay đổi lần thứ nhất) dự án “Trồng, chế biến rau sạch và các loại cây nông sản khác; trồng, chế biến và kinh doanh các sản phẩm cây kenaf (đay) như sơ sợi, lõi, lá, hoa… và nhập khẩu nguyên liệu sơ sợi đay”. Thời hạn thực hiện dự án là 20 năm (kể từ ngày 10.12.1996), tổng vốn đầu tư đăng ký là 64 tỷ đồng, diện tích đất sử dụng là 329,44 ha, toạ lạc tại xã Long Phước, huyện Bến Cầu. Mục tiêu của dự án này là sản xuất 12.000 tấn cây kenaf tươi mỗi năm; sản xuất chế biến tương đương 1.440 tấn sợi đay/năm và 2.169 tấn lõi cây đay/năm. Công ty cũng nhận được nhiều ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật Việt Nam đối với doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, theo kết quả thanh tra, phần lớn diện tích đất nằm trong dự án đã được Công ty Tam Hiệp cho các cá nhân khác thuê lại, chiếm khoảng 238,6ha, đề trồng mì, bắp, dưa hấu, lúa… Còn 90,84ha, Công ty đang trồng mì 15,08ha, trồng bắp 03ha (đã thu hoạch), trồng cây đay 5,5ha, còn lại là diện tích văn phòng làm việc, nhà kho, diện tích đất ao, diện tích đường ranh giữa các lô, mương thuỷ lợi.

Trình bày với đoàn thanh tra, Công ty Tam Hiệp cho biết do năm 2011, Công ty bị mất thị trường xuất khẩu cây đay sang Nhật Bản do ảnh hưởng của động đất, sóng thần, Công ty đã cho các cá nhân khác thuê lại đất với thời hạn 01 năm. Tiền cho thuê đất được Công ty dùng để nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước và duy trì hoạt động của Công ty. Ngoài ra, Công ty còn cho biết, đã có đối tác đến thoả thuận chuyển nhượng dự án để thu hồi nguồn vốn đã đầu tư trên đất.

Đoàn Thanh tra kết luận, sau khi được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định cho thuê 1.000ha đất, Công ty Tam Hiệp đã nhanh chóng giao cho UBND huyện Bến Cầu 251.350 USD (ngày 18.01.2007) góp phần ổn định đời sống người dân có đất bị thu hồi. Trong quá trình quản lý, sử dụng phần đất thuê, Công ty không để tình trạng bị người dân báo chiếm đất, tổ chức sản xuất và từng bước cố gắng cải tạo, bồi bổ đất nhằm đem lại hiệu quả cao, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Cây kenaf, cây tràm trồng trong khuôn viên Công ty Tam Hiệp (thời điểm năm 2010)

Tuy nhiên, việc sử dụng đất của Công ty tại thời điểm thanh tra không đúng như Quyết định cho thuê đất của Thủ tướng Chính phủ và Hợp đồng thuê đất được ký kết vào tháng 02.2009 giữa Sở TN- MT và Công ty Tam Hiệp. Cụ thể, Công ty đã được Bộ KH-ĐT cấp giấy chứng nhận đầu tư số 1770/GP ngày 10.12.1996 (điều chỉnh tại giấy phép số 1770/GPBS ngày 20.3.1997) và đã được UBND tỉnh Tây Ninh cấp giấy chứng nhận đầu tư (cấp thay đổi lần thứ nhất sau khi đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký lại vào ngày 30.6.2008) với ngành nghề kinh doanh: Trồng, chế biến rau sạch và các loại cây nông sản khác; trồng, chế biến và kinh doanh các sản phẩm cây kenaf (đay) như sơ sợi, lõi, lá, hoa… và nhập khẩu nguyên liệu sơ sợi đay. Nhưng tại thời điểm thanh tra, Công ty chưa làm thủ tục để được cơ quan chức năng điều chỉnh mục đích sử dụng đất được thuê cho đúng với hiện trạng thực tế. Việc Công ty sử dụng đất sai mục đích, Thanh tra Sở TN-MT đã lập biên bản và ban hành Quyết định xử phạt hành chính 30 triệu đồng.

Công ty đã cho thuê lại đất trong khi chưa làm đầy đủ các thủ tục theo quy định của pháp luật, vi phạm vào khoản 2 Điều 107 Luật Đất đai năm 2003. Ngoài ra, tính đến thời điểm thanh tra, Công ty Tam Hiệp vẫn còn nơ tiền thuê đất 3.834.864.363 đồng (chưa bù trừ tiền đền bù, hỗ trợ về đất).

Căn cứ vào kết quả thanh tra và các văn bản quy phạm pháp luật về đất đai, Đoàn thanh tra kiến nghị UBND tỉnh giao Cục Thuế Tây Ninh tính toán khấu trừ tiền thuê đất mà Công ty Tam Hiệp còn nợ vào số tiền đền bù mà Công ty đã tạm ứng trước đây (251.350 USD - ngày 18.01.2007) và truy thu số tiền thuê đất còn nợ phải nộp.

Thu hồi toàn bộ diện tích 329,44 ha đất đã cho Công ty Tam Hiệp thuê vì sử dụng đất không đúng mục đích và không có hiệu quả, vi phạm vào khoản 3 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003.

Xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Tam Hiệp với hành vi sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm điều 8 Nghị định 105/2009/NĐ-CP ngày 11.11.2009 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai (đã xử phạt và Công ty đã chấp hành nộp phạt); Hành vị tự ý cho thuê lại quyền sử dụng đất đối với đất nông nghiệp mà không đủ điều kiện theo quy định tại Điều 106 Luật Đất đai năm 2003, vi phạm Điều 13 Nghị định 105/2009/NĐ-CP của Chính phủ.

Bên cạnh các hình thức phạt chính (bằng tiền) nêu trên, còn áp dụng hình thức phạt bổ sung là tịch thu lợi ích có được do vi phạm và buộc khôi phục lại tình trạng đất như trước khi vi phạm.

HY UYÊN