BAOTAYNINH.VN trên Google News

Kỳ họp thực hiện vai trò lịch sử của Quốc hội lập hiến

Cập nhật ngày: 02/12/2013 - 06:08

(BTN) - Sau hơn một tháng làm việc (từ 21.10 đến 29.11.2013), kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIII đã kết thúc tốt đẹp, hoàn thành chương trình đề ra với nhiều nội dung quan trọng. Ngay sau khi bế mạc kỳ họp, Đoàn ĐBQH trở về tỉnh nhà, Báo Tây Ninh đã có cuộc phỏng vấn ông Lê Minh Trọng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn ĐBQH Tây Ninh về kỳ họp có tính chất lịch sử này.

Ông Lê Minh Trọng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn ĐBQH Tây Ninh

- Qua các phương tiện truyền thông, bạn đọc Báo Tây Ninh được biết, tại kỳ họp này Quốc hội đã thực hiện vai trò Quốc hội lập hiến, ông Trưởng đoàn có thể cho biết, Quốc hội đã xem xét, thông qua Hiến pháp (sửa đổi) như thế nào?

- Chúng ta đã biết, Hiến pháp là đạo luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất, thể hiện bản chất của Nhà nước và chế độ, điều chỉnh những quan hệ xã hội cơ bản, quan trọng nhất. Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khoá XIII về việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992, từ năm 2011 đến nay, Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, các vị ĐBQH và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã xác định sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là nhiệm vụ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nên đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết cho công việc này. Tại kỳ họp này, Quốc hội, từng vị ĐBQH đã làm việc tận tuỵ, hết mình với tinh thần khoa học, lắng nghe, thấu hiểu, tiếp thu, chắt lọc tinh hoa trí tuệ của đồng bào và chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài, các cấp, các ngành với sự tham gia của cả hệ thống chính trị để hoàn thiện Hiến pháp.

- Ông có thể nói khái quát về những nội dung cơ bản của Hiến pháp sửa đổi? 

- Hiến pháp được thông qua tại kỳ họp này gồm 11 chương, 120 điều (giảm 1 chương và 27 điều so với Hiến pháp năm 1992). Hiến pháp (sửa đổi) đã quy định bao quát hầu hết các quyền cơ bản về chính trị, dân sự, kinh tế, xã hội, văn hoá của con người; làm rõ hơn các quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân và trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm thực hiện quyền con người, quyền công dân; thể hiện rõ bản chất dân chủ của Nhà nước ta, khẳng định nền tảng vững chắc của chính quyền nhân dân là liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức; tiếp tục quy định Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội; thể hiện một cách khái quát nhất nguyên tắc tổ chức và thực hiện quyền lực Nhà nước, về vị trí, vai trò quan trọng và chức năng cơ bản của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Công đoàn Việt Nam, về vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, khẳng định vai trò của Nhà nước và kinh tế nhà nước trong việc định hướng, điều tiết sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; làm rõ thẩm quyền của Chủ tịch nước trong từng lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp và làm rõ hơn vai trò của Chủ tịch nước trong thống lĩnh lực lượng vũ trang; phân biệt rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong việc đề xuất, xây dựng chính sách; phân định rõ thẩm quyền của tập thể Chính phủ trong việc tổ chức đàm phán, ký điều ước quốc tế; quyết định việc ký, gia nhập, phê duyệt hoặc chấm dứt hiệu lực điều ước quốc tế; quy định một cách tổng quát về mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc hoạt động của Toà án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Kiểm toán Nhà nước; quy định khái quát “Chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam. Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do luật định”...

Đồng thời, Hiến pháp cũng đã bổ sung một số quy định mới, như quy định về bản chất của Đảng; quy định về trách nhiệm của Đảng phải gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình, các tổ chức của Đảng và đảng viên hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật; quy định Uỷ ban thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; phê chuẩn các Phó Chủ tịch, Uỷ viên Hội đồng dân tộc và các Phó Chủ nhiệm, Uỷ viên Uỷ ban của Quốc hội; phê chuẩn để Chủ tịch nước bổ nhiệm, cử, triệu hồi đại sứ; quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, đơn vị hành chính tương đương với quận, huyện, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương; chế định Hội đồng bầu cử quốc gia; bổ sung và khẳng định rõ hơn vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân...

Hiến pháp nước Cộng hoà XHCN Việt Nam (sửa đổi) đã thể hiện được ý Đảng, lòng dân, tinh thần dân chủ, đổi mới, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Để Hiến pháp sớm đi vào cuộc sống, Quốc hội đã ban hành nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp, trong đó quy định Hiến pháp có hiệu lực từ ngày 1.1.2014.

- Còn về công tác lập pháp, Quốc hội đã thực hiện chương trình làm luật tại kỳ họp này như thế nào?

- Tại kỳ họp này, Quốc hội đã xem xét, thông qua 8 luật, gồm: Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Việc làm; Luật Tiếp công dân; Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy; Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Đồng thời cũng trong kỳ họp vừa qua Quốc hội còn cho ý kiến 10 dự án luật, gồm: Luật Hôn nhân và Gia đình (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế; Luật Công chứng (sửa đổi); Luật Hải quan (sửa đổi); Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Đầu tư công; Luật Phá sản (sửa đổi); Luật Xây dựng (sửa đổi); Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thuỷ nội địa.

- Trong các luật vừa được thông qua, cử tri rất quan tâm đến Luật Đất đai (sửa đổi), vì nó tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân. Ông Trưởng đoàn có thể nói thêm về quá trình sửa đổi Luật này? 

 - Luật Đất đai (sửa đổi) có phạm vi điều chỉnh rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và đời sống của mọi người dân. Do vậy, dự án Luật đã được tổ chức lấy ý kiến nhân dân, và đã thu hút được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Quốc hội đã dành 3 kỳ họp (theo dự kiến chỉ có 2 kỳ họp) để thảo luận, cho ý kiến.

Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã dành nhiều thời gian thảo luận, hoàn thiện dự thảo Luật; tổ chức hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách để thảo luận về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật về việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, giá đất…; đồng thời chỉ đạo nghiên cứu tiếp thu, giải trình nghiêm túc ý kiến của nhân dân, các ngành, các cấp, các vị đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật. Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

- Ở mỗi kỳ họp Quốc hội, nội dung được cử tri quan tâm theo dõi nhiều nhất là việc chất vấn và trả lời chất vấn được trực tiếp truyền hình. Ông Trưởng đoàn có nhận định gì chung quanh việc này tại kỳ họp thứ 6 vừa qua?

- Tại kỳ họp này, lần đầu tiên Quốc hội đã dành nửa ngày để nghe và thảo luận báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn tại 3 kỳ họp trước. Đây là bước đổi mới quan trọng trong hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội, với mục đích để các quyết định của Quốc hội được triển khai đồng bộ, toàn diện và có kết quả trong cuộc sống.

Tại kỳ họp này, có 160 chất vấn của đại biểu Quốc hội gửi đến Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng, trưởng ngành. Trên cơ sở tổng hợp các nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội, với thời gian 2,5 ngày, Quốc hội đã tiến hành chất vấn trực tiếp Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông và Chánh án Toà án nhân dân tối cao.

Thủ tướng Chính phủ  báo cáo bổ sung một số vấn đề và trực tiếp trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội; 7 vị bộ trưởng, trưởng ngành khác tham gia giải trình làm rõ thêm một số vấn đề liên quan. Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, yêu cầu các vị bộ trưởng, trưởng ngành trả lời chất vấn nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến xác đáng của các đại biểu Quốc hội, sớm triển khai thực hiện các lời hứa và nhiệm vụ thuộc chức trách của mình, ngành mình, khẩn trương khắc phục những khuyết điểm, hạn chế và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp sau.

- Đối với việc quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, tại kỳ họp vừa qua Quốc hội đã đánh giá tình hình kinh tế xã hội năm 2013 và xác định phương hướng kế hoạch năm 2014 như thế nào?  

- Tại kỳ họp 6, Quốc hội đã thảo luận các báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế- xã hội năm 2013, kết quả 3 năm thực hiện kế hoạch 5 năm (2011-2015) và nhiệm vụ 2014-2015; tình hình thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2013; dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2014; việc triển khai thực hiện Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế; sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2011-2015; phương án phát hành trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016; về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 38/2004/QH11 ngày 3.12.2004 của Quốc hội về chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh.

Quốc hội đã tập trung phân tích, đánh giá khách quan, toàn diện, sâu sắc những mặt tích cực và những hạn chế, yếu kém trong việc thực hiện từng mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế - xã hội; xác định nguyên nhân chủ quan, khách quan, kết quả công tác điều hành của Chính phủ, các ngành, các cấp để từ đó đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu cho năm 2014 và những năm còn lại của kế hoạch 5 năm 2011-2015.

Đặc biệt, trong điều kiện ngân sách khó khăn, thu chưa đạt dự toán đề ra, Quốc hội đã quyết định cắt giảm các khoản chi tiêu chưa cần thiết, không hợp lý và kém hiệu quả; bố trí vốn bảo đảm tỷ lệ chi cho các ngành, lĩnh vực quan trọng, cần thiết (giáo dục, đào tạo, nông nghiệp, y tế, công nghệ, môi trường…); chấp nhận tăng mức bội chi ngân sách Nhà nước lên 5,3% tổng sản phẩm trong nước (GDP) cho 2 năm 2014 và 2015, phát hành bổ sung trái phiếu Chính phủ, các giải pháp quyết liệt để cân đối thu - chi ngân sách Nhà nước, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội và tạo đà tăng trưởng hợp lý cho những năm sau.

Quốc hội đã thông qua nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 với mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chủ yếu như sau:

Mục tiêu tổng quát năm 2014 là: Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; tăng trưởng hợp lý và nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh trạnh của nền kinh tế trên cơ sở đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế. Bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, cải thiện đời sống nhân dân. Sử dụng hợp lý và có hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh cải cách hành chính và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; cải thiện môi trường kinh doanh. Bảo đảm quốc phòng và an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Mở rộng và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Các chỉ tiêu chủ yếu năm 2014 là: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 5,8%, kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 10%, tỷ lệ nhập siêu khoảng 6% kim ngạch xuất khẩu, tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) khoảng 7%, tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 30% GDP, tỷ lệ hộ nghèo giảm 1,7%-2%, riêng các huyện nghèo giảm 4%, tạo việc làm cho khoảng 1,6 triệu lao động, tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 52%, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng giảm xuống dưới 15,5%, số giường bệnh trên một vạn dân (không tính giường trạm y tế xã) đạt 22,5 giường, tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý đạt 85%, tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường đạt 80%, tỷ lệ che phủ rừng đạt 41,5%.

Đồng thời, Quốc hội cũng thông qua các nghị quyết về điều chỉnh dự toán ngân sách Nhà nước năm 2013, về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2014, về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2014, về phương án phát hành bổ sung trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016, về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 38/2004/QH11 ngày 3.12.2004 của Quốc hội về chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh.

- Qua báo chí, cử tri còn được biết kỳ họp vừa qua, Quốc hội cũng đã làm công tác nhân sự của Chính phủ và Quốc hội, xin ông Trưởng đoàn cho bạn đọc Báo Tây Ninh biết rõ hơn về việc này?

- Quốc hội đã tiến hành miễn nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ đối với ông Nguyễn Thiện Nhân sang giữ chức vụ Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; phê chuẩn việc tăng 1 Phó Thủ tướng Chính phủ; phê chuẩn việc bổ nhiệm nhân sự giữ chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ đối với ông Vũ Đức Đam và ông Phạm Bình Minh; phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đối với ông Vũ Đức Đam; phê chuẩn việc bổ nhiệm nhân sự giữ chức vụ Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đối với ông Nguyễn Văn Nên; bầu bổ sung Uỷ viên Uỷ ban thường vụ Quốc hội đối với ông Nguyễn Đức Hiền, Trưởng Ban Dân nguyện; bầu bổ sung Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc và Phó Chủ nhiệm các Uỷ ban: Pháp luật; Văn hoá, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; Đối ngoại và Uỷ ban về các vấn đề xã hội.

- Xin cảm ơn ông Trưởng đoàn ĐBQH.

NGUYỄN TẤN HÙNG

(Thực hiện)