Trong khi Mỹ cùng các đồng minh NATO không đạt được sự đồng thuận của cộng đồng quốc tế trong việc áp đặt vùng cấm bay, quân đội trung thành với Tổng thống Muammar Gaddafi đã đạt được những thắng lợi quan trọng trước lực lượng nổi dậy. Trong lời phỏng vấn của hãng tin Reuters hôm 11.3, Saif al-Islam – con trai ông Gaddafi tuyên bố, quân đội chính phủ quyết tâm dốc toàn lực để tiêu diệt quân nổi dậy. Saif al-Islam nhấn mạnh, Tripoli cho lực lượng nổi dậy 2 tuần để tiến hành đàm phán.

Quân đội chính phủ Libya, được máy bay và xe tăng yểm trợ, đã bắt đầu thể hiện sức mạnh của mình trước quân nổi dậy. Mỹ và phương Tây lo ngại, nếu cứ với đà này, không chóng thì chầy, mọi nỗ lực giật dây trong việc lật đổ chính quyền Tổng thống Muammar Gaddafi sẽ trở thành công cốc.

Đêm ngày 10, rạng ngày 11.3, quân đội chính phủ Libya đã huy động tàu chiến và xe tăng tấn công cảng dầu Ras Lanuf. Tàu đổ bộ hải quân Libya liên tục đưa quân áp sát bờ biển thành phố. Quân nổi dậy thừa nhận họ đã rút khỏi trung tâm thành phố nhưng vẫn kiểm soát các khu vực dân cư ngoại ô. Tại Zawiyah, quân nổi dậy đang cố chống cự trước sức tấn công dữ dội của quân chính phủ. 

Xe tăng quân đội chính phủ đang áp sát trung tâm thành phố Zawiyah.

Trong khi đó, cộng đồng quốc tế lại có nhiều bất đồng trong việc lật đổ chính phủ Tổng thống Muammar Gaddafi. Liên minh châu Phi cực lực phản đối bất kỳ sự can thiệp quân sự nào của nước ngoài đối với Libya, nhưng cho  biết họ sẽ cử một phái đoàn đến Tripoli để tìm kiếm thoả thuận ngừng bắn. Trước mắt, cái gọi là Hội đồng quốc gia Libya của lực lượng nổi dậy đã được Pháp công nhận. Trong một tuyên bố chung gởi Hội đồng Liên minh châu Âu, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Anh David Cameron cho rằng chính quyền của ông Gaddafi không còn “hợp pháp” và phải từ chức. Cả hai nhà lãnh đạo Pháp, Anh kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) giúp đỡ và thừa nhận “chính phủ” do quân nổi dậy thành lập ở thành phố Benghazi, áp đặt vùng cấm bay để ngăn chặn những cuộc không kích của quân đội Libya.

Có vẻ như Pháp, Anh đã nhận được sự ủng hộ từ Tây Ban Nha. Thủ tướng nước này, ông José Luis Rodríguez Zapatero đã cử một phái đoàn đến Bengazi để gặp lãnh đạo quân nổi dậy.

Tuy nhiên, vấn đề Libya đang gây chia rẽ EU. Phái đoàn của Tổng thống Muammar Gaddafi đang đi “du thuyết” khắp châu Âu lại được tiếp đón ở Bồ Đào Nha, Malta và Hy Lạp. Trong cuộc gặp tại Brussels (Bỉ), ngoại trưởng các nước EU đã không đạt thống nhất trong việc công nhận “chính phủ” của quân nổi dậy. Khi thảo luận về vùng cấm bay, Tổng thư ký khối quân sự NATO, ông Anders Fogh Rasmussen tỏ ra dè dặt và tuyên bố rằng, điều này chỉ được thực hiện khi thật cần thiết, hợp pháp và nhận được sự ủng hộ của tất cả các nước trong khi vực châu Phi. Mặt khác, NATO cũng cần phải có đủ bằng chứng có thể chứng minh chính quyền ông Gaddafi phạm tội ác chiến tranh, chống loài người.

Dù khá mạnh miệng, nhưng có dấu hiệu cho thấy sau 2 cuộc chiến tại Iraq và Afghanistan, Mỹ hơi ngán ngại khi đề cập đến việc phát động cuộc chiến với một quốc gia Hồi giáo khác. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết, Washington sẽ không thực hiện hành động quân sự đơn phương mà cần sự ủng hộ của quốc tế. "Thiếu sự phê chuẩn của quốc tế, việc Mỹ hành động đơn độc sẽ dẫn tới tình trạng mà các hậu quả không thể lường hết được" - bà nhấn mạnh.

Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ James Clapper nhận định, ông Gadhafi sẽ đánh bại quân nổi dậy. Ông cảnh báo quân đội Libya mạnh hơn so với dự đoán, đặc biệt là hệ thống phòng không khá vững chắc có thể đe doạ việc lập vùng cấm bay tại quốc gia Bắc Phi này.

Đ.H.T

(tổng hợp)